Elocutionist

و هو معکم

Elocutionist

و هو معکم

طبقه بندی موضوعی
پیوندها

۱۸۷ مطلب در مهر ۱۳۹۶ ثبت شده است

براساس دستور جدید ترامپ، شهروندان هشت کشور چاد، ایران، لیبی، کره شمالی، سومالی، سوریه، ونزوئلا و یمن با محدودیت‌های جدیدی برای ورود به آمریکا روبه‌رو خواهند بود. این قوانین جدید از 18 اکتبر (26 مهرماه) عملی خواهد شد. فرمان جدید مهاجرتی ترامپ شهروندان ایرانی را که ویزای تحصیلی دارند یا گرین‌کارت داشته یا علاوه‌بر تابعیت ایران، تابعیت کشور دیگری را هم دارند، دربرنمی‌گیرد.

دنیای اقتصاد: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در جدیدترین فرمان مهاجرتی، ورود اتباع هشت کشور ازجمله ایران را به خاک کشورش ممنوع اعلام کرد. براساس دستور جدید ترامپ، شهروندان هشت کشور چاد، ایران، لیبی، کره شمالی، سومالی، سوریه، ونزوئلا و یمن با محدودیت‌های جدیدی برای ورود به آمریکا روبه‌رو خواهند بود. این قوانین جدید از 18 اکتبر (26 مهرماه) عملی خواهد شد. در همین حال در فرمان مذکور نام سودان از فهرست کشورهای هدف حذف شده است. همچنین فرمان اجرایی جدید ترامپ، برخلاف فرمان قبلی که تاریخ انقضا داشت و برای یک دوره محدود 90 روزه در نظر گرفته شده بود، محدود به زمان نیست و دائمی توصیف می‌شود. به‌دنبال صدور این فرمان محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه که در نیویورک به‌سر می‌برد، طی توییتی به فرمان ضدمهاجرتی جدید ترامپ واکنش نشان داد و نوشت: «راز همدلی دروغین ترامپ با ایرانیان طنینی توخالی‌تر از همیشه است؛ آن هم با وجود فرمان جدید و توهین‌آمیزترش در منع سفر برای چنین «شهروندان برجسته‌ای.»

همزمان بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه روز گذشته در یک نشست خبری در ارتباط با تمدید فرمان مهاجرتی ترامپ علیه ورود اتباع ایرانی و تعدادی دیگر از کشورها برای سفر به آمریکا گفت: این همان بحث قبلی است که با تغییراتی مجددا تمدید شده است. وی ایجاد ممنوعیت در سفر اتباع ایرانی و تعدادی دیگر از کشورها به آمریکا را از سوی دولت این کشور کاری غیر‌انسانی، غلط و نامناسب عنوان کرد و گفت: این اقدامی نامطلوب است و در زمان حاضر در هیچ کجای دنیا افکار عمومی جهان با چنین اقدامات نامربوط و نادرستی موافق نیست.

 سومین فرمان

به هر ترتیب این فرمان سومین اقدام ترامپ برای جلوگیری از سفر اتباع چند کشور از جمله ایران به خاک آمریکا به‌شمار می‌رود. فرمان اجرایی اول که در ماه ژانویه و به فاصله کوتاهی بعد از ورود ترامپ به کاخ سفید صادر شده بود، پناهجویان و اتباع هفت کشور ایران، عراق، سومالی، سودان، یمن، لیبی و سوریه را دربرمی‌گرفت. این فرمان بعد از ایجاد هرج و مرج در فرودگاه‌ها و اعتراضات سراسری با رأی چند دادگاه فدرال از دستور کار خارج شد.

ترامپ در ماه مارس، فرمان اجرایی دوم را صادر کرد که در آن نام عراق حذف شده بود. این فرمان هم با مقاومت دادگاه‌ها رو‌به‌رو شد، اما دیوان عالی آمریکا چند ماه پیش پس از کش‌وقوس‌های فراوان اجازه اجرای نسخه محدود‌شده‌ای از آن را صادر کرد. بنا بر اعلام وزارت امنیت داخلی آمریکا، ممنوعیت‌های جدید کشورهایی را مورد هدف قرار می‌دهد که اطلاعات کافی برای آمریکا مهیا نکرده یا اقدامات امنیتی لازم را اتخاذ نکرده‌اند. همچنین براساس این گزارش، روادید صادر شده معتبر در گذشته پس از اجرایی شدن ممنوعیت‌های جدید، باطل نخواهد شد. به گزارش «ایسنا» وزارت امنیت داخلی آمریکا، در ماه‌های اخیر روی توسعه یک طرح امنیتی جدید فعالیت می‌کرد که شامل فاکتورهایی مانند چگونگی صدور گذرنامه الکترونیکی با اطلاعات بیومتریک، گزارش گم شدن یا سرقت گذرنامه‌ها به اینترپل و اشتراک اطلاعات مسافران مرتبط با تروریسم از سوی کشورهای مختلف بود.

آمریکا سپس این معیارها را با تمامی کشورها در میان گذاشت و به آنها 50 روز فرصت داد تا با این شرایط تطابق یابند. به گفته مقامات آمریکایی، از مجموع کشورها، 16 کشور با این قوانین تطابق نیافتند ولی نیمی از آنها اشتراک اطلاعات و اقدامات امنیتی خود را بهبود دادند، در نتیجه هشت کشور باقی مانده تا زمانی که تغییرات مورد نظر آمریکا را صورت ندهند هدف ممنوعیت‌های جدید آمریکا قرار خواهند داشت. دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا پس از اعلام سیاست جدید واشنگتن در پیامی در صفحه توییتر خود نوشت: ایجاد یک آمریکای امن، اولویت شماره یک من است. ما افرادی را که نتوانیم با اطمینان صلاحیت‌شان را بررسی کنیم، به کشورمان راه نخواهیم داد.

 جزئیات فرمان جدید مهاجرتی آمریکا

در دستور اجرایی جدید ترامپ، محدودیت‌ها و موارد استثنا برای هر کشور به‌صورت جداگانه مشخص شده‌اند. در همین ارتباط به گزارش خبرگزاری تسنیم، در این فرمان، درباره ایران آمده است: «حکومت ایران، همواره از همکاری با دولت آمریکا برای شناسایی خطرات امنیتی خودداری می‌کند؛ منبع تهدیدهای تروریستی مهم است؛ حامی دولتی تروریسم است و از پذیرش اتباعی که مشمول خروج از آمریکا شده‌اند خودداری می‌کند. بر همین اساس، ورود اتباع ایرانی به‌عنوان مهاجر یا غیرمهاجر تعلیق می‌شود.»

کاخ سفید، به‌رغم این تصریح کرده آن دسته از اتباع ایرانی که دارای ویزای معتبر دانشجویی (از نوع F و M) یا ویزای تحقیقات و تبادل فرهنگی (J) هستند از شمول این محدودیت‌ها معاف هستند. منظور از ویزای F، روادیدی است که برای تحصیل داوطلبان در دوره‌های دانشگاهی صادر می‌شود؛ در‌حالی‌که ویزای نوع M برای دانش‌پژوهان دوره‌های فنی و حرفه‌ای مانند کلاس‌های آشپزی، برنامه‌های آموزش زبان، مدارس پرواز و... صادر می‌شود. ویزای تحقیقات و تبادل فرهنگی J نیز برای افرادی صادر می‌شود که به‌منظور تبادلات علمی یا فرهنگی قصد سفر به آمریکا دارند. کاخ سفید البته تصریح کرده که اتباع ایرانی دارنده این روادیدها هم تنها پس از «فرآیندهای پیشرفته گزینش و غربالگری» مجاز به ورود به خاک آمریکا خواهند بود.

 دوتابعیتی‌ها و گرین‌کارت‌ها

براساس این گزارش، فرمان جدید ترامپ کسانی را که ویزای تحصیلی دارند یا شامل برنامه‌های مبادله (مثلا مبادله دانشگاهی) هستند در بر نمی‌گیرد، اما در مورد آنها هم بررسی‌های سختگیرانه‌تری اعمال خواهد شد. همچنین کسانی که علاوه‌بر تابعیت ایران، تابعیت کشور دیگری را هم دارند (به جز کشورهای شامل این فرمان)، از ورود به آمریکا منع نشده‌اند. بنابراین ایرانیانی که تابعیت آمریکایی هم دارند شامل ممنوعیت ورود نیستند. دارندگان گرین‌کارت (اجازه اقامت و کار در آمریکا) هم شامل فرمان جدید نمی‌شوند.

همچنین این فرمان شامل پناهندگان نمی‌شود. کسانی که ویزایشان پیش از زمان اجرای این فرمان صادر شده باشد و کسانی که ویزای معتبری داشتند که در اثر فرمان قبلی ترامپ لغو شده بود، شامل فرمان جدید نمی‌شوند و می‌توانند به آمریکا سفر کنند. در این فرمان تصریح شده که از روز ۱۸ اکتبر (26 مهرماه)، صدور اجازه ورود حتی به ایرانیانی که بتوانند ثابت کنند با شخصی در آمریکا رابطه واقعی دارند، متوقف می‌شود؛ بنابراین در صورت اجرای این دستور، سفر با پاسپورت ایرانی به آمریکا برای دیدار با اعضای خانواده‌ ممکن نخواهد بود.

  • محمد مهدی بختیاری

 گزارش سه ماهه نخست ۲۰۱۷ این شرکت فناوری نشان می دهد کره جنوبی همچنان پرسرعت ترین اینترنت جهان را ارائه می کند. این تحلیل براساس ۲۰۰ هزار میلیارد درخواست از ۱۴۹ کشور جهان  در بسترCDNآکامای انجام شده که به ۱۴۹ کشور جهان تعلق دارد.  در این تحلیل سرعت اتصال به اینترنت  خانگی و تجاری به استثنای شبکه های موبایل سنجیده شده است.

طبق تحلیل این شرکت ۱۰ کشور با بیشترین سرعت اینترنت در جهان عبارتند از: کره جنوبی، نروژ، سوئد، هنگ کنگ،سوییس، فنلاند، سنگاپور، ژاپن،  دانمارک، ایالات متحده آمریکا

البته باید اشاره شود ارقام ارائه شده میانگین سرعت هستند. این تحلیل نشان می دهد ۶۲.۶ درصد از اتصال های اینترنت در کره جنوبی بالای ۱۵ مگابایت برثانیه هستند. همچنین ۹۶.۷ درصد از کاربران در این کشور از اینترنت ۴ مگابایت برثانیه استفاده می کنند. در رتبه بعدی نروژ قرار دارد.  جالب آنکه در این فهرست بیشتر کشورهای حوزه اسکاندیناوی قرار دارند.

علاوه براین موارد این گزارش نشان می دهد متوسط سرعت اینترنت در سه ماهه نخست ۲۰۱۷ میلادی افزایش یافته و به ۷.۲ مگابایت برثانیه  رسید.

طبق این تحلیل، لاتویا و هلند در این رده بندی با کاهش رتبه روبرو شده و مقام خود را به دانمارک و آمریکا داده اند. این نخستین باری است که آمریکا وارد فهرست ۱۰ کشور برتر با بیشترین سرعت اینترنت شده است. سرعت اینترنت این کشور ۲۲ درصد  افزایش یافته است.

  • محمد مهدی بختیاری

کانال تلگرامی «ای.اس.آی.اس واچ» روزانه میزان تعداد کانال‌ها و بات‌های مسدود شده داعش توسط تلگرام را اعلام می‌کند.

طبق این گزارش‌ از ابتدای سال 2017 تاکنون و در طول 9 ماه تعداد 43167 کانال و بات دارای محتوای مجرمانه و غیرقانونی داعش توسط تلگرام مسدود شده است.

به گزارش «بین‌الملل فارس»، بر اساس گزارش روزانه کانال تلگرامی «ای.اس.آی.اس واچ»، تعداد کانال‌های مسدود شده به تفکیک ماه‌های سال به شرح زیر است:

ماه ژانویه 2968، ماه فوریه 2475، ماه مارس 4010، ماه آوریل 2936، ماه مه 3849، ماه ژوئن 6858، ماه ژوئیه7071، ماه اوت 8852 و از ابتدای ماه سپتامبر تاکنون (26 سپتامبر) 7116 بوده است.

در سالهای اولیه ظهور داعش در عراق و سوریه، فعالیت رسانه‌ای و فعالیت این گروه در فضای مجازی،‌ آزادانه‌تر صورت می‌گرفت.

  • محمد مهدی بختیاری

«نیکلاس کار» درباره کتابش با عنوان « کم عمق: چطور اینترنت مغز ما را تغییر می‌دهد» از تاثیر فرسایشی تکنولوژی بر توانایی تمرکزش می‌نویسد:« زمانی من یک شیرجه رو عمیق در دریای کلمات بودم، اما حالا با جت اسکی روی آن‌ها اسکی می‌کنم».

روانشناسان هم از تاثیر عمیق این رخداد بر شیوه تفکر و مغز ما سخن می‌گویند. نخستین تاثیرش همان‌طور که نویسنده کتاب تحسین شده کم عمق می‌گوید بر توانایی تمرکز ما است. حالا زندگی ما و مغز ما چنان به تکنولوژی وابسته است که نمی‌توانیم برای چند لحظه مناسب فکر آن‌ها را مغزمان بیرون کنیم.

محققان در تحقیقی دریافته‌اند، نسلی که در آستانه قرن بیست و یکم به سن و سال نوجوانی رسیده از سالمندان فراموش‌کار تر است. انتقال اطلاعات از ذهن خودآگاه به حافظه بلند‌مدت نیازمند فرآیند با همراهی زمان و تمرکز حواس است. ما درباره اطلاعات براساس اهمیتشان دوباره می‌اندیشیم و در مغزمان آن‌ها را می‌شنویم و آن را از طریق موضوعات مرتبط به یاد می‌آوریم.

یک مطالعه که توسط دانشگاه کلمبیا انجام شده نشان می‌دهد، وقتی مردم فکر می‌کنند می‌توانند اطلاعات را از روی اینترنت به دست بیاورند، دیگر تمایلی برای به خاطر سپردن آن ندارند. اما این تاثیر تنها به اطلاعات ختم نمی‌شود و آن‌طور که مشخص شده تکنولوژی حتی مغز ما را هم تغییر می‌دهد. در حالی‌که به نظر می‌رسد جهان مجازی به ما کمک کرده تا تبدیل به موجوداتی چند وجهی و چند مسئولیتی شویم، اما این رخداد قیمت خودش را دارد. مثلا تحقیقات اخیر به وسیله MRI نشان داده مغز افرادی که زیاد به اینترنت سروکار دارند، شبیه مغز کسانی است که به مواد مخدر معتادند.

مطالعه MRI نشان می‌دهد که چطور جستجوی اینترنتی سیستم شبکه عصبی مغز را درگیر می‌کند. عکس سمت چپ فعالیت مغز در هنگام خواندن کتاب را نشان می‌دهد و عکس سمت راست فعالیت مغزی فرد در حین جستجوی اینترنتی. فعالیت نخست اعصاب کمتری را به طور عمیق و فعالیت بعدی اعصاب بیشتری را به طور سطحی درگیر می‌کند. مطالعه نشان می‌دهد این رخداد باعث تغییر در ارتباطات عصبی مغز ما می‌شود.

حتی یک مطالعه در سال 2011 نشان داد که گرفتن دسترسی اینترنت به برخی افراد باعث بروز مشکلات روحی و جسمی جدی در آن‌ها خواهد شد. مطالعه MRIروی مغز کاربران فیس‌بوک نشان می‌دهد مغز این افراد به طور غیر معمول به مسائل مربوط به دیگران اهمیت می‌دهد و نقاط مربوط در مغز آن‌ها از افراد معمولی فعال تر‌است. مطالعه کارازمایی بالینی این فراد نشان می‌دهد حس حسادت در این افراد بیشتر است که با مطالعه MRI همخوانی دارد. همچنین مطالعه‌ای که دانشگاه استنفورد انجام شد نشان می‌دهد مغز افرادی که به طور مستمر در جریان اطلاعات الکترونیکی هستند، در تمرکز و به خاطر آوردن دچار مشکل است.

  • محمد مهدی بختیاری

سردار موسی کمالی رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستاد نیروهای مسلح در گفت‌وگو با فارس، در مورد آخرین تغییرات طرح پرداخت جریمه غیبت سربازی، اظهار داشت: امسال آخرین سال طرح جریمه غیبت سربازی است و سال دیگر بحث پرداخت جریمه وجود نخواهد داشت.

وی با اشاره به اجرای تبصره 11 قانون بودجه سال 96، گفت: طبق این قانون مشمولانی که 8 سال و بیشتر غیبت سربازی داشتند می‌توانستند با پرداخت جریمه از خدمت سربازی معاف شوند.

رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستاد نیروهای مسلح، اعلام کرد: امسال حدود 36 هزار نفر برای پرداخت جریمه غیبت سربازی ثبت‌نام کرده‌اند. 

این مقام ارشد ستاد کل نیروهای مسلح با اعلام این مطلب که هنوز ثبت‌نام ادامه دارد، تأکید کرد: کسانی که واجد شرایط هستند می‌توانند تا پایان سال برای ثبت‌نام اقدام کنند. 

سردار کمالی تأکید کرد: امسال آخرین سال معافیت با اخذ جریمه است و هم اکنون ستاد کل نیروهای مسلح در حال رایزنی با دولت و دیگر مبادی ذیربط است که در سال آینده در قانون بودجه چیزی به نام جریمه مشمولان غایب پیش‌بینی نشود.

وی خطاب به تمام مشمولان غایب واجد شرایط، اظهار داشت: تا فرصت است برای پرداخت جریمه اقدام کرده و به سال بعد موکول نکنند چرا که به احتمال قوی چیزی به نام جریمه غیبت سربازی در سال آینده وجود نخواهد داشت.

  • محمد مهدی بختیاری

دقایقی پس از سحرگاه امروز، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به مسجد امام حسین واقع در میدان امام حسین علیه‌السلام تهران رفتند و برای لحظاتی در کنار پیکر مطهر شهید محسن حججی حضور یافته و ضمن قرائت فاتحه، برای این مدافع حرم اهل بیت علیهم السلام آرزوی علو درجات کردند.

به گزارش ایسنا، همچنین، مقام معظم رهبری دقایقی با خانواده‌ی این شهید عزیز به دیدار و گفت‌وگو پرداخته و از مجاهدت آنان تقدیر و تشکر کرده و برایشان صبر و اجر از درگاه الهی آرزو نمودند.

مراسم تشییع پیکر مطهر شهید حججی، تا ساعتی دیگر در میدان امام حسین علیه‌السلام آغاز می‌شود.

  • محمد مهدی بختیاری

غلامحسین اسماعیلی در گفت وگو با میزان با اعلام اینکه اصل موضوع تجمع کنندگان موسسه کاسپین به بانک مرکزی بر می‌گردد، گفت: در این رابطه بررسی‌های لازم در دادسرا در حال انجام است.

رئیس کل دادگستری استان تهران گفت: بیشتر اعتراض این افراد به عملکرد بانک مرکزی است و افراد از قوه قضائیه بیشتر تقاضای حمایت و پشتیبانی دارند. این مقام عالی قضایی در ادامه بیان کرد: در این رابطه از ناحیه دادسرا بررسی‌های لازم در حال انجام است.

معاون اول دستگاه قضا در یکصدو هفدهمین نشست خبری با اصحاب رسانه در تشریح آخرین وضعیت پرونده مالی اعتباری کاسپین گفت: صحبتی مدت‌ها پیش مطرح شد که چند تعاونی اعتباری در هم ادغام شدند و به موسسه کاسپین تبدیل شدند که این حرف صحیح نبود و بنده در نشست‌های قبلی به این موضوع اشاره کردم. تعدادی از شرکت‌های تعاونی اعتباری که کارشان و یا مجوزشان مشکل داشت، توسط بانک مرکزی در جهت ساماندهی‌شان منحل شدند و ادغام نشدند. بانک مرکزی به افرادی که آن تعاونی‌ها را داشتند عنوان کرد که موسسه‌ای به نام کاسپین قرار است کارش شروع شود و شما بیایید سپرده‌گذاران‌تان را از این طریق سرویس دهید.

حجت الاسلام و المسلمین محسنی اژه‌ای ادامه داد: برداشت من این است که اشتباهی در اینجا رخ داده است؛ قبل ازاینکه این ۸ تعاونی اعتبار منحل شوند و دقیقا مفاصاحساب شوند و بدهی آن‌ها مشخص گردد و بعد کاسپین اعلام موجودیت کند، به کاسپین مجوز می‌دهند.

وی تاکید کرد: به هر تقدیر اقدام بعدی بانک مرکزی این بود که کمر خود را زیر بار این موسسات خم کرد و یک خط اعتباری تشکیل داد و تا جایی که اطلاع دارم ۱، ۵ هزار میلیارد ریال تا به امروز از این خط اعتباری استفاده شده برای پرداخت به کسانی که در آن موسسات سپرده‌گذاری کرده بودند و یک جدول زمانبندی درست شده است و سپرده‌های تا ۲، ۰، ۰ میلیون تومان را به یک نحوی پرداخت می‌کنند. تا به امروز به کاسپین اجازه داده شده که ۸، ۰ شعبه فعالیتش را داشته باشد و این تعداد بعد‌ها افزایش پیدا کند.

حجت الاسلام و المسلمین محسنی اژه‌ای ادامه داد: در مورد آن تعاونی‌های اعتبار‌ی که منحل شده‌اند نیز (۸ تا که بودند ۳ تای آن‌ها مشکل داشتند) که یکی از آن‌ها فرشتگان بود که درحال حاضر مسئولان اصلی فرشتگان بازداشت هستند؛ برخی اموال شناسایی شده و برخی درحال شناسایی شدن است؛ متأسفانه کسری دارند و کسری آن‌ها نیز سنگین است.

معاون اول دستگاه قضا تصریح کرد: یکی از گلایه‌هایی که همیشه از دولت و بانک مرکزی داشته‌ایم این است که چرا اجازه می‌دهید این تعاونی‌های اعتبار به وجود بیایند و چرا نظارت وجود نداشته است؟ چرا ما باید بنشینیم تا یک تعاونی فرشتگانی بوجود بیاید و براساس لیستی که بازپرس این پرونده به من داده است و واقعا تعجب آور است که مدیر عامل فرشتگان اموال زیادی را به نام همسرش کرده؛ اموال زیادی را به نام فرزندش و اموالی را هم بعضا به نام دیگر بستگانش کرده است. پول بادآورده آورده را به این ترتیب هزینه کرده‌اند و مردم به اینگونه گرفتار می‌شوند ودستگاه قضایی نیز گرفتار می‌شود.

سخنگوی قوه قضائیه خاطر نشان کرد: اقدامات خوبی در رابطه با پرونده کاسپین انجام شده؛ امیدوار هستیم با تمهیداتی که بانک مرکزی داشته و با خط اعتباری که انجام داده و مجلس هم به این موضوع وارد شده پول مردم انشاءالله زودتر به دستشان برسد قوه قضائیه نیز تلاش می‌کند که اموال را شناسایی کند، طبق گفته دادستان ۹، ۶، ۰ میلیارد تومان هم از پول‌های خود این‌ها به سپرده گذاران پرداخت شده است که جدای از این ۱، ۵ هزار میلیارد است.

گفتنی است؛ موسسه اعتباری کاسپین در چارچوب سیاست‌های بانک مرکزی به منظور ساماندهی و تبدیل تعاونی‌های اعتبار به موسسات، از تجمیع تعاونی‌های اعتبار فرشتگان، امید جلین گرگان، کشاورزان مازندران، حسنات اصفهان، دامداران و کشاورزان کرمانشاه، الزهرا مشهد، بدرتوس و پیوند از سال ۱۳۹۴ شکل گرفته و مشکلات تعاونی‌های مورد اشاره با سهامدارانشان به آن منتقل شده است.

  • محمد مهدی بختیاری

این تصمیم از آن جهت غریب و دور از انتظار بود که اضافه‌برداشت بانک‌ها با همان نرخ ٣٤ درصد یکی از بحران‌ها در نظام بانکی محسوب می‌شد و مقامات پولی همواره بر چاره‌اندیشی برای این مشکل تأکید می‌کردند. 

اما مهم‌ترین بخش داستان این است که با وجود نرخ سود ١٩,٥درصدی فعلی در بازار بین‌بانکی، جذابیت به‌مراتب کمتری نسبت به نرخ جریمه اضافه‌برداشت دارد؛ بنابراین می‌توان انتظار آن را داشت که بانک‌های خصوصی بیش از گذشته دست در جیب بانک مرکزی کنند. این اتفاق یعنی تبعات بزرگی در پایه پولی و نقدینگی کشور که می‌تواند اثرات تورمی درخور‌توجهی داشته باشد. از سوی دیگر وقتی ذخایر بانک‌ها در بانک مرکزی رو به کاهش برود، بانک مرکزی نسبت به انجام تعهداتش ضعیف می‌شود. 

خزانه بانک مرکزی خالی می‌شود
از یاد نبرده‌ایم ماجرای مؤسسه مالی و اعتباری کاسپین را که بانک مرکزی برای بازگرداندن مطالبات سپرده‌گذاران دچار دردسر شد. مدتی پیش هم خبری از سوی مقامات بانک مرکزی اعلام شد، مبنی بر اینکه این بانک در قبال سپره‌گذاران بانک‌ها نهایتا تا صد میلیون تومان تعهد دارد. با چیدن این واقعیات کنار هم، برداشت‌های بی‌امان بانک‌های خصوصی از حساب‌هایشان نزد بانک مرکزی خطر ضعیف‌شدن بانک مرکزی را مقابل تعهداتش به‌شکل تهدیدی جدی به رخ می‌کشد. 

خط اعتباری شیرین ١٨ درصد
اما چرا فقط بانک‌های خصوصی در این موضوع مورد بحث است؟ دلیل آن است که بانک‌های دولتی پیش از این به‌دلیل بخشش‌های مکرر جریمه‌های ٣٤درصدی از سوی بانک مرکزی، اضافه‌برداشت‌های زیادی داشتند و به‌جای رفتن به بازار بین‌بانکی ترجیح می‌دادند نیازها و کسری‌های خود را از این بازار تأمین کنند. در واقع بانک مرکزی به‌ازای تسهیلات تکلیفی که هر سال به بانک‌های دولتی تحمیل می‌کند؛ اضافه‌برداشت بانک‌های مزبور را به خط اعتباری تبدیل می‌کند.

بنابراین جریمه اضافه‌برداشت آنها به‌طورکلی بخشیده می‌شود اما با توجه به اینکه بانک‌های خصوصی تسهیلات تکلیفی بر گردن ندارند؛ اضافه‌برداشت‌هایشان مشمول ٣٤ درصد جریمه می‌شد. ازاین‌رو برای این بانک‌ها بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر بود که به‌جای تأمین مالی از حساب نزد بانک مرکزی، کسری‌های خود را از بازار بین‌بانکی تأمین کنند.

 به‌همین‌دلیل هم می‌بینیم عملکرد بازار بین‌بانکی به عدد بسیار بزرگ سه‌هزارمیلیارد تومان در سال گذشته رسیده است. براساس گزارش چندی پیش بانک مرکزی، بانک‌ها در بازار بین‌بانکی، کسری‌های خود را به طور میانگین با نرخ ١٨,٦ درصد جبران کرده‌اند. این نرخ سود حتی برای بانک‌های خصوصی بیشتر هم بوده است و این بانک‌ها برای تأمین کمبود منابعشان ١٩.٥ درصد سود پرداخت کرده‌اند. بنابراین نرخ جریمه ١٨ درصد برای این بانک‌ها بسیار به‌صرفه خواهد بود. بر‌همین‌اساس است که تحلیلگران می‌گویند گویا بانک‌های خصوصی در تصمیم اخیر بانک مرکزی نفوذی داشته‌اند و توانسته‌اند از چنین رانتی بهره‌ ببرند. 

احتمال افت عملکرد در بازار بین‌بانکی
آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد سال گذشته سه‌هزار‌میلیارد تومان پول در بازار بین‌بانکی مبادله شد و به‌طور دقیق‌تر بازار بین‌بانکی در سال گذشته بار تبادلات سه‌‌هزارو٩٥‌ هزارو٧١٥‌ میلیارد تومانی را بر دوش کشید. این حجم تبادلات که نسبت به سال ١٣٩٤ رشد ٤٢,٦درصدی داشته است؛ با نرخ سودی کمتر از سال پیش یعنی با سود ١٨.٦٢ درصد نسبت به تأمین مالی بانک‌ها اقدام کرده است. اگرچه در ماه‌های ابتدایی سال ١٣٩٤ نرخ سود به محدوده ١٧ درصد هم رسیده بود اما میانگین کل در این سال ٢٤. ٤٧ درصد بود که با کاهش به سطح ١٨,٦٢ درصد در سال ١٣٩٥، کاهشی بالغ بر ٢٣.٩ درصد را تجربه کرده است. با‌این‌حال بانک‌های خصوصی حدود ٢٠ درصد در این بازار سود پرداخت کرده‌اند. 

براساس اعلام بانک مرکزی نرخ سود بانک‌های خصوصی در سال ١٣٩٥ در بازار بین‌بانکی ١٩,٥٨ درصد و نرخ سود بانک‌های دولتی ١٨.٠٥ درصد بوده است. در عمل در سال ١٣٩٥ در مجموع ٣١‌هزارو ٤٠٣ فقره معامله به ارزش سه‌‌هزارو ٩٥‌هزارو ٧١٥‌ میلیارد تومان با محدوده نرخ سود ١٦ تا ٢٨ درصد و با میانگین نرخ سود ١٨.٦٢ درصد در بازار بین‌بانکی ریالی صورت گرفته است. 

معاملات این بازار در سال ١٣٩٤، ٢٢‌هزارو ٩٧٥ فقره به ارزش دو‌هزارو ١٧١‌هزارو ٥٨٩‌ میلیارد تومان بود که به‌این‌ترتیب تعداد و ارزش معاملات به ترتیب ٣٦,٧ و ٤٢.٦ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشته است. اما نرخ مرجع معاملات ٢٣.٩ درصد کاهش نشان می‌دهد. این عملکرد مربوط به سال گذشته است. سالی که همچنان نرخ اضافه‌برداشت از بانک مرکزی ٣٤ درصد بود اما امسال که این نرخ به ١٨ درصد می‌رسد، احتمال زیادی وجود دارد که عملکرد بازار بین‌بانکی با افت درخور‌توجهی همراه شود. 

نکته مهم آنکه بانک مرکزی برای اعمال سیاست‌های پولی و کنترل نرخ سود بازار بین‌بانکی ریالی در سال ١٣٩٥ در بازار مزبور مداخله‌ای فعالانه داشته است. حجم سپرده‌‌گذاری بانک مرکزی در سال ١٣٩٥ نیز ١٧‌هزارو ٩٢٠‌ میلیارد تومان اعلام شده که با نرخ ١٨,٤١ درصد معاملات آن انجام پذیرفته است. سپرده‌گذاری‌های بانک مرکزی به‌لحاظ مدت سبب هدایت نرخ سود شده است. مدت سپرده‌گذاری‌های بانک مرکزی برخلاف سایر بانک‌ها که عمدتا به‌صورت یک‌شبه است؛ به‌صورت یک هفته، سه‌ماهه، چهار‌ماهه، شش‌ماهه و ٩ماهه بوده است. 

نیت بانک مرکزی خیر است؟ 
اگرچه به نظر می‌رسد بانک مرکزی تصمیم به کاهش نرخ جریمه اضافه‌برداشت را برای این اتخاذ کرده است که هزینه تمام‌شده پول در بانک‌ها کاهش یابد و در نتیجه نرخ سود بانکی تا حدی تعدیل شود، با این حال نمی‌توان از تبعاتی که این تصمیم برای اقتصاد کشور دارد، غافل بود. 

سیاست کاهش نرخ جریمه اضافه‌برداشت از بانک مرکزی بیشتر شبیه به سیاست کاهش غیردستوری نرخ سود در سال ٩٤ است. با این تفاوت که بار قبل مداخله بانک مرکزی در بازار بین‌بانکی بود و این بار رسما از طریق اضافه‌برداشت انجام می‌شود. بار قبل بنا بود مداخله بانک مرکزی منوط به اصلاح رفتار بانک‌ها باشد و این بار هم کلی و مبهم، استفاده از خط اعتباری شیرین ١٨درصدی منوط به رعایت ضوابط بانک مرکزی دانسته شده است.  چند سطر پیش‌تر گفتیم بانک مرکزی در بازار بین‌بانکی مداخلات قابل‌توجهی داشت. در عمل ٢٥‌ هزار‌ میلیارد تومان از پایه پولی صرف این مداخلات شد اما نهایتا دیدیم که نرخ سود بانکی پایین نیامد و همچنان بانک‌ها برای دریافت و پرداخت سودهای بالا مقاومت می‌‌کنند. 

در برنامه‌ای که در سال گذشته اجرا شد سایز عدد دارایی منجمد به اندازه‌ای بزرگ بود که تزریق ٢٥‌ هزار‌ میلیارد تومان مداخله در بازار بین‌بانکی صرفا به مثابه پاشیدن آب به ظرف داغ بود. اما اگر مداخله بانک مرکزی بیش از این عدد هم باشد با عنایت به برنامه تک‌رقمی‌کردن نرخ تورم تناقض قابل‌توجهی خواهد داشت چراکه تزریق پایه پولی بزرگ‌تر از این عدد، صرفا با ارائه برنامه تعیین تکلیف دارایی منجمد مقبولیت دارد که اراده سیاسی لازم برای آن وجود ندارد. 

  • محمد مهدی بختیاری

طی پنج ماهه نخست امسال ۶۸ تن و ۶۴۰ کیلوگرم زعفران در بسته بندی‌های مختلف به ارزشی بالغ بر ۹۲ میلیون و ۶۲۳ هزار دلار به ۵۴ کشور مختلف صادر شده است که البته در این میان تعداد انگشت شماری تقریبا همه زعفران ایرانی را خریده‌اند و سهمی کمتر از چند درصد برای بقیه گذاشته‌اند.

لتونی، اتریش، اردن، اسپانیا، استرالیا، آفریقای جنوبی، افغانستان، الجزایر، آلمان، امارات متحده عربی، انگلستان، آمریکا، ایتالیا، بحرین، برزیل، بلژیک، بوسنی و هرزگوین، پاکستان، تایوان، ترکیه، جمهوری چک، جمهوری کره، چین، دانمارک، ژاپن، سنگاپور، سوئد، سوئیس، صربستان، عراق، عمان، فرانسه، فنلاند، فیلیپن، قرقیزستان، قطر، کانادا، کویت، گرجستان، لبنان، لهستان، ماداگاسکار، مالتا، مالزی، مجارستان، مراکش، موریس، نروژ، نیوزیلند، ویتنام، هند، هلند، هنگ‌کنگ و یونان ۵۴ مشتری زعفران ایرانی هستند که البته در این میان امارات با ۱۹ تن، هنگ‌کنگ با ۱۵ تن، اسپانیا با ۱۴ تن، چین با ۴.۸ تن، افغانستان با ۴ تن، آلمان با ۱.۵ تن، ایتالیا با ۱.۲ تن و سوئد با یک تن مجموعا ۹۶.۲۷ درصد زعفران معامله شده در بازار جهانی را از تاجران ایرانی خریده‌اند که تقریبا ۱۰۰ درصد این محموله‌ها زعفران فله‌ای یا نهایتا زعفران خرد نشده و ساییده نشده‌ای بوده که هیچ عملیات خاصی روی آن انجام نشده و مصداق همان خام فروشی است که روحانی از ابتدای دولت یازدهم درصدد کاهش آن و حرکت به سمت صادرات محصولات نهایی و با ارزش افزوده بود.

البته با نگاهی به ردیف‌ها و کدهای تعرفه‌ای زعفران صادراتی و حساب و کتابی ساده می‌توان دریافت که از ۶۸ هزار و ۶۴۰ کیلوگرم زعفران صادراتی تنها ۱۳ کیلوگرم آن بسته بندی کمتر از ۱۰ گرم و ۱۶ کیلوگرمش پودر زعفران در بسته بندی ۱۰ تا ۳۰ گرم بوده است، اما ۹۹.۶ درصد آن زعفران فله‌ای و خرد نشده و ساییده نشده بوده که البته در این میان زعفران فله‌ای ۷۲.۶ درصد سهم داشته است.

صادرکنندگان ایرانی و اتحادیه‌ها و تشکل‌های بخش خصوصی از جمله علی حسینی - عضو شورای ملی زعفران -، همواره معتقدند که صادرات زعفران ایرانی باید در بسته‌بندی خردتر و به صورت فرآوری شده به کشورهای مختلف صادر شود، چرا که ارزآوری بیشتری برای ایران دارد که البته با نگاهی به آمار صادرات زعفران می‌توان دریافت که درآمد ارزی ایران حاصل از صادرات زعفران در بسته بندی کمتر از ۱۰ گرم تقریبا سه برابر صادرات زعفران به صورت فله‌ای و خرد نشده و ساییده نشده بوده است. یعنی اگر ایران صادرات زعفران‌اش را تنها در بسته‌ بندی‌های خردتر و با هدفمندی به کشورهای مصرف کننده نهایی صادر کند می‌تواند درآمد ارزی حاصل از صادرات زعفران‌اش را بیشتر کند.

چرا که هر کیلوگرم زعفران آماده در بسته بندی کمتر از ۱۰ گرم ۳۷۶۲ دلار معادل ۱۲ میلیون و ۲۴۹ هزار تومان به کشورهای مختلف صادر شد که البته تنها ۱۳ کیلوگرم زعفران در این نوع تعرفه صادر شده است، در حالی که زعفران فله‌ای و در بسته‌ بندی‌های بزرگ که معمولا بیش از ۳۰ گرم است و ۷۲.۶ درصد صادرات این محصول در پنج ماهه امسال را به خود اختصاص داده، کیلویی ۱۲۷۲ دلار معادل چهار میلیون و ۱۳۵ هزار تومان بوده و قیمت زعفران خرد نشده و ساییده نشده تفاوت چندانی با زعفران فله‌ای ندارد و کیلویی چهار میلیون و ۹۰۶ تومان معامله شده است.

همچنین علی شریعت مقدم – رئیس هیات مدیره صندوق توسعه صادرات زعفران – درباره‌ صادرات این محصول ارزآور ابراز نگرانی کرده بود که زعفران ایرانی به افغانستان صادر یا قاچاق می‌شود یا از این کشور به مشتریان خارجی به نام افغانستان صادر می‌شود، اما این اتفاق وقتی خطرناک تر می‌شود که بدانیم افغانستان رقیب تازه‌ای برای ایران شده و گرچه از نظر قیمت و پتانسیل نمی‌تواند در شرایط کنونی تهدید جدی برای ایران به شمار بیاید، اما اقلیم این کشور با استان‌های خراسان جنوبی و خراسان رضوی تقریبا یکی است و این همسایه اخیرا به جای خشخاش در اراضی خود زعفرانی می‌کارد که پیازش از ایران قاچاق شده است.

جالب‌تر این که ایران خود در دهه‌های گذشته به همین شکل و به صورت لاکپشتی توانست جای اسپانیا را در تولید و صادرات زعفران بگیرد و در آن زمان این کشور اروپایی حرف اول را می‌زد، اما به تدریج با افزایش تولید زعفران در ایران با قیمتی پایین‌تر از نمونه اروپایی‌اش، اسپانیا گام به گام عقب‌تر نشست و جای خود را به ایران داد و امروز کشور ما بزرگ‌ترین و تقریبا تنهاترین تولید کننده و تامین کننده زعفران در جهان با سهمی بیش از ۹۷ درصد در بازار جهانی است.

شریعت مقدم در این باره به ایسنا گفت: از دولت دوازدهم انتظار می‌رود سیاستگذاری‌ها، مشوق‌ها و حمایت‌های عملی خود را از صادرات محصولات غیرنفتی مانند زعفران به عنوان موتور محرک رشد و توسعه اقتصاد ایران به گونه‌ای اعمال کند تا تاثیر آن بر تجارت این گونه محصولات قابل توجه باشد، چرا که زعفران تنها محصولی است که منحصر به ایران بوده در صورت بروز مشکل برای آن دیگر محصولات صادراتی نیز قطعا با مشکل مواجه می شوند و از سوی دیگر نیز زعفران به عنوان یک محصول ارزآور اثرگذاری مستقیمی بر کاهش صادرات کالاهای غیرنفتی نیز دارد.

  • محمد مهدی بختیاری

محمدباقر نوبخت در نشستی خبری به تشریح برنامه‌های اقتصادی دولت به ویژه از منظر برنامه و بودجه پرداخت.

وی به وضعیت مهمترین منبع افتصاد ایران یعنی نفت پرداخت و توضیح داد که به دلیل کاهش قیمت هر بشکه از ١٠٤ دلار در سال ١٣٩٢ به حدود ٤٣ دلار در سال گذشته، حدود ٥٨ درصد کاهش داشته است.

نوبخت گفت: مجموع درآمد نفتی در دولت یازدهم و از سال ١٣٩١ تا ١٣٩٥ حدود ١٥٧ میلیارد دلار بوده است در حالی که در دولت دهم و از فاصله ١٣٨٨ تا ١٣٩١ حدود ٢٥ هزار میلیارد دلار بوده که نشان دهنده کاهش ٣٧ درصدی در آمد نفتی دو دولت یازدهم است.

وی همچنین به تغییرات هزینه ای دولت اشاره کرد و گفت: هزینه‌های جاری از حدود ١٢٠ هزار میلیارد تومان سال ١٣٩١ به ٢٠٧ هزار میلیارد تومان سال ١٣٩٥ رسیده است. در مقابل بودجه‌های عمرانی از ٢٢ هزار میلیارد تومان به ٤٢ هزار میلیارد در سال گذشته افزایش یافته است. بر این اساس رشد اعتبارات هزینه‌ای تا ٧٣ درصد و عمرانی تا ٩٠ درصد بوده است.

رئیس سازمان برنامه و بودجه ادامه داد: هزینه‌های جاری با توجه به اهمیت بخش‌های در بر گیرنده آن جای کسر و یا صرفه جویی چندانی ندارد، بنابر این در مورد پرداخت پرسنلی اقدام انقباضی نداشتیم. این در حالی است که حداقل حقوق کار کنان از ٤٩٠ هزار تومان در سال ١٣٩٢ به یک میلیون و ٣٥ هزار تومان در سال جاری رشد داشته است. همچنین متوسط حقوق از یک میلیون و ٤٧٠ هزار تومان به دو میلیون و ٩٧٠ هزار تومان رسیده است.

یارانه ها ٤٢ هزار به ٤٢ هزار است

اما در ادامه این نشست نوبخت در مورد اینکه با وجود تاکیدی که دولت همواره بر کاهش هزینه ها دارد، همچنان نتوانسته طی چهار سال گذشته تاکنون اقدام قابل توجهی در کاهش هزینه‌های ناشی از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها داشته باشد و به ویژه برای غربالگری یارانه بگیران و حذف غیر نیازمندان انجام دهد. در این شرایط دولت چه برنامه‌ای برای پرداخت‌های هدفمند و حذف غیر نیازمندان داشته و آخرین هزینه‌ها و درآمدهای هدفمندی در چه وضعیتی قرار دارد توضیحاتی به ایسنا کرد. وی البته در مورد برداشت ١٢ هزار میلیاردی که بابت پرداخت یارانه طی پنج ماهه اول امسال نیز توضیح داد.

وی گفت: منابع هدفمندی یارانه ها ازمحل افزایش قیمت حامل های انرژی و همچنین مجوز برداشت از خزانه تامین می‌شود که طی چند سال اخیر حدود ٤٨ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی می‌شود. این در حالی است که آنچه طی سال های اخیر از درآمد این بخش به سازمان هدفمندی یارانه‌ها اختصاص پیدا کرده حدود ٣٢ هزار میلیارد تومان است.

نوبخت ادامه داد: با توجه به پرداختی حدود ٤٢ هزار میلیاردی در سال برای پرداخت‌های نقدی مانده از خزانه برداشت می‌شود که طی سال های اخیر بین ١٠ تا ١٢ هزار میلیارد تومان بوده است. با توجه به این که از سال ١٣٩٢ تنها یکبار افزایش قیمت حامل انرژی داشتیم عملا منابع و مصارف در ٤٢ هزار میلیارد به ٤٢ هزار میلیارد تومان بوده است. این در حالی است که اگر قرار باشد منابع تا ٤٨ هزار میلیارد مجوز قانون بودجه پیش برود باید قیمت حامل های انرژی به طور قابل توجهی افزایش یابد.

وی در مورد اینکه طبق اعلام مجلس دولت در پنج ماه اول امسال حدود ١٢ هزار میلیارد تومان از خزانه برای پرداخت‌های نقدی یارانه داشته است توضیح داد که از منابع ناشی از هدفمندی یارانه ها در هر ماه بخشی به سازمان هدفمندی و بخشی هم به عنوان سهم و هزینه سازمان های مربوطه واریز می شود. این در شرایطی است که تا این لحظه شرکت پالایش و پخش و گاز حدود ٦٠٠٠ میلیارد تومان از سهم سازمان هدفمندی یارانه ها را پرداخت نکرده است.

نوبخت به دلیل عدم پرداخت از سوی شرکت پالایش و پخش و گاز نیز اشاره کرد و گفت که حساب این شرکت به دلیل بدهی مالیاتی بسته شد و نتوانست با وجود اینکه منابع در اختیار داشت آن را به ما پرداخت کند. در این حالت با توجه به اهمیت پرداخت یارانه نقدی در زمان مقرر ما این ٦٠٠٠ میلیارد را از خزانه برداشت کردیم .

رئیس سازمان برنامه و بودجه تاکید کرد که شرکت پالایش و پخش به طور حتم بدهی ٦٠٠٠ میلیاردی خود را به سازمان هدفمندی پرداخت و این رقم به خزانه بر می‌گردد.

فعلا هیچ برنامه‌ای برای افزایش قیمت حامل‌های انرژی نداریم

معاون رئیس جمهوری در ادامه در مورد برخی خبرها مبنی بر تصمیم دولت برای افزایش قیمت حامل‌های انرژی تاکید کرد که دولت فعلا هیچ برنامه‌ای برای افزایش قیمت حامل های انرژی نداشته و برنامه ای در این زمینه مطرح نیست.

وی گفت: البته هر گونه تغییری منوط به مجوز مجلس در قانون بودجه ١٣٩٧ است. مجوزی که در سال جاری نیز وجود داشت، اما دولت برای ملاحظاتی از جمله جلوگیری از تورم در این باره اقدام نکرده است.

نرخ های بازار غیر رسمی، قیمت واقعی دلار نیست

درباره نرخ مناسب دلار از نگاه دولت نیز از نوبخت سوال شد. وی بیان کرد که فکر می کنند نرخ دلار مبادله ای در همین حدی که قرار دارد تا حدودی منطقی است. ولی برای تک نرخی شدن ارز هدف تعیین نرخ فعلی بازار آزاد نیست و نرخی بین بازار آزاد و مبادله ای خواهد بود.

وی با تاکید بر اینکه نرخ های موجود در بازار آزاد قیمت واقعی دلار نیست گفت: نظام ارزی ما شناور مدیریت شده است از این رو هر گاه نوسان غیر متعارفی در بازار رخ دهد به طور حتم به آن ورود کرده و بازار را کنترل خواهد کرد.

  • محمد مهدی بختیاری