چه کنیم که سکته نکنیم؟
«سکته مغزی» نوعیاختلال نورولوژیک ناگهانی است که در نتیجه عدم خونرسانی به عروق مغزرخ می‌دهد. کمبود اکسیژن و ریزمغذی‌ها باعث می‌شود طی چند دقیقه،سلول‌های مغزی نابود شوند. سکته مغزی که جزو ناراحتی‌های مرتبط سیستم قلبی- عروقی محسوب می‌شود، سالانه افراد بسیاری را در گوشه و کنار جهان دچار ناتوانی‌های جدی و حتی مرگ می‌کند. پس از بروز سکته، هر دقیقه تاخیر در انتقال بیمار به مراکز درمانی می‌تواند منجر به عوارض جدی و برگشت‌ناپذیری شود.
سکته مغزی یکی از مهمترین علل مرگ و میر، به‌خصوص در جوامع کم‌درآمد است. به همین دلیل از طرف سازمان بهداشت جهانی هر سال 7 آبان ( 29 اکتبر) به‌عنوان روز جهانی سکته مغزی با هدف افزایش آگاهی و حساسیت مردم نسبت به این بیماری جدی و لزوم اقدامات درمانی فوری مطرح می‌شود.
اصول پیشگیری
• توجه به وضعیت سلامت و کنترل منظم قند و فشارخون: دیابت، کلسترول بالا و پرفشاری خون مهمترین عوامل بروز سکته مغزی هستند که کنترل این عوامل می‌تواند تاثیر مطلوبی در پیشگیری داشته باشد.
• برنامه غذایی سرشار از پروتئین: البته مصرف ماهی و مرغ به گوشت قرمز برتری دارد زیرا گوشت قرمز سرشار از چربی‌های اشباع است که خود عامل تصلب شرائین، ناراحتی‌های قلبی و سکته مغزی محسوب می‌شود.
• کاهش مصرف نمک: نمک به‌عنوان مهمترین چاشنی غذایی عامل مهم پرفشاری خون و درنتیجه ناراحتی‌های عروقی است. بدن ما روزانه فقط به 5 گرم نمک نیاز دارد که برای جلوگیری از افزایش نمک، علاوه بر کنار گذاشتن نمکدان از سفره غذا باید به خوراکی‌های آماده که مقدار زیادی نمک دارند نیز توجه داشت.
• انتخاب چربی‌های سالم: برخلاف روغن‌های هیدروژنه که برای سلامت مضر هستند، روغن‌های زیتون و کلزا چربی‌های مفید لقب گرفته‌اند. همچنین روغن ماهی نیز بسیار عالی است زیرا منبع غنی از اسیدهای چرب امگا 3 محسوب می‌شود.
• کاهش مصرف قندهای مصنوعی: توصیه می‌شود به جای بیسکویت، شکلات، آبنبات و ... دیگر میان‌وعده‌های سالم مانند میوه‌ها و سبزیجات به میزان 5 سهم در برنامه غذایی روزانه گنجانده شود. آب و دمنوش‌های طبیعی نیز بهترین جایگزین نوشابه‌های شیرین و گازدار هستند.
• ورزش و تحرک: انجام تمرینات منظم ورزشی نه‌تنها ضامن سلامت جسمانی است، بلکه تاثیر مطلوبی بر خلق و خو و روحیه دارد. 30 دقیقه ورزش روزانه اساس شیوه زندگی فعالانه است. البته 2 تا 3 جلسه در هفته تمرینات استقامتی، هوازی و کششی نیز تاثیرات عالی بیشتری خواهد داشت. درواقع، ورزش زمینه ابتلا به دیابت، کلسترول بالا، فشارخون و چاقی را کاهش می‌دهد که مهمترین عوامل خطر بروز بیماری‌های قلبی- عروقی و سکته مغزی است.
• دوری از سیگار و مواد مخدر: شیوه زندگی سالم تنها به تغذیه و ورزش خلاصه نمی‌شود، بلکه لازم است از رفتارهای پرخطر نیز اجتناب کرد. سیگار و مواد مخدر بدترین عاداتی هستند که از جنبه‌های مختلف به سلامت آسیب می‌رسانند. به‌عنوان مثال کوکائین احتمال سکته مغزی را تا حد زیادی در 24 ساعت پس از مصرف بالا می‌برد.
• خواب کافی: هر فرد بزرگسال به 6 تا 8 ساعت خواب شبانه نیاز دارد. مطالعات نشان می‌دهد افرادی که کمتر از 6 ساعت یا بیشتر از 8 ساعت خواب شبانه دارند، در معرض خطر بسیار بیشتر سکته مغزی و دیگر ناراحتی‌های سیستم قلبی- عروقی مانند آنفارکتوس هستند.
• کنترل هیجانات: استرس و همچنین خشم جزو عوامل زمینه‌ساز سکته مغزی محسوب می‌شوند. بررسی‌ها ثابت می‌کند 2 ساعت پس از چنین بحران‌هایی احتمال بروز سکته مغزی افزایش می‌یابد. از همین رو، مدیریت استرس، اضطراب و خشم از طریق تکنیک‌هایی مانند ریلکسیشن (آرام‌سازی) نقش مثبتی در زمینه سلامت عروق نیز خواهد داشت.
