بن‌سلمان به دیدار ماکرون می‌رود

طبق بیانیه رسمی منتشر شده از سوی خبرگزاری رسمی عربستان (واس)، محمد بن سلمان، ولیعهد و وزیر دفاع عربستان مطابق با دستور سلمان بن عبد العزیز، پادشاه این کشور و نیز بنا بر دعوت رسمی دولت فرانسه برای سفر به این کشور امروز آمریکا را به مقصد فرانسه ترک کرد.
طبق این بیانیه، ولیعهد عربستان در این سفر با امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه و تعدادی از مسئولان فرانسه برای تقویت روابط دوجانبه ریاض و پاریس و نیز بررسی مسایل مشترک دو کشور دیدار و گفتگو خواهد کرد.
بن سلمان کمی پیش از اینکه آمریکا را به مقصد فرانسه ترک کند، پیام تشکری را برای دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا ارسال کرده و روابط تاریخی و استراتژیک میان عربستان و آمریکا را ستود.
ولیعهد عربستان در این پیام گفتگوهای انجام شده در این سفر را در تقویت روابط و همکاری‌های دو کشور و تحقق منافع مشترک آنها موثر دانست.

ماموریت بن سلمان در عربستان چیست؟

1- اولین روز سال 1400 هجری قمری مصادف با 20 نوامبر 1979 یک گروه چریکی به رهبری یک واعظ سعودی با حمله و اشغال مسجد الحرام و گروگانگیری حجاج اعلام کرد؛ حکام سعودی مسلمان نیستند، آنها مشتی فاسد، شرابخوار و زنباره هستند. آن هنگام ملک خالد پادشاه عربستان بود. دربار به کمک یک گروه کماندویی فرانسوی، شورش را سرکوب کرد . در این حادثه 127 تن از نیروهای امنیتی سعودی و 250 تن از نیروهای شورشی کشته شدند.

این حادثه درست 16 روز پس از تصرف لانه جاسوسی آمریکا در تهران در آبان 58 توسط دانشجویان پیرو خط امام خمینی (ره) صورت گرفته بود و موج اسلام ‌خواهی در ایران و منطقه همانند یک توفان عمل می کرد. حکام عربستان پس از حادثه تصرف مسجدالحرام شروع کردند قرآن چاپ کردن، مسجد ساختن و مدرسه دینی بنا کردن و این کار را در گستره وسیعی از جهان اسلام انجام دادند.

آنها یک سیاست دینی را در کشور برای کسب مشروعیت، حاکم کردند و این سیاست مبتنی بر قرائت وهابیت از اسلام بود. محصول این سیاست، ظهور القاعده بود. غرب از چنین قرائتی سود می برد و آن را به ویژه در افغانستان برای مقابله با اشغال افغانستان توسط شوروی لازم می دید، اما پس از فروپاشی شوروی و به ویژه پایان جنگ هشت ساله صدام علیه ایران، گروه های چریکی وهابی روی دست آمریکایی ‌ها ماندند و نمی دانستند با آن چه کار کنند. حادثه 11 سپتامبر باعث شد آمریکایی ها با حمله به عراق و افغانستان و برپا کردن زندان های وسیعی در جهان اسلام و حتی در اروپا چریک ‌های متمرد از فرمان واشنگتن را به دار و درفش بکشند و از باقی مانده آنها جماعتی بسازند که رودرروی بیداری اسلامی در جهان اسلام بایستند و با خشن‌ ترین برخوردها از زنده‌ سوزی گرفته تا سربریدن ‌ها و اعمال شکنجه ‌های قرون وسطایی، تصویر زشتی از اسلام را به نمایش بگذارند. بدین نحو بود که گروه هایی مثل داعش و النصره پدید آمدند و مأموریت آنها تجزیه کشورهای اسلامی منطقه و جبران شکست آمریکا و رژیم صهیونیستی در پدیداری خاورمیانه بزرگ بود!

سر نخ این اعمال تروریستی در تل آویو و ریاض بود. اکنون این «پروژه» که قرار بود آن را «پروسه» بنامند، شکست خورده است.

آمریکایی‌ ها در معرکه گیری خود در غرب آسیا برای سرگرم کردن مردم منطقه و دور کردن آنها از بیداری اسلامی، از جعبه مارگیری خود داعش والنصره را بیرون آوردند و تروریسم را به جان ملت های مسلمان انداختند. آنها اکنون به این ادراک رسیده اند که این مارها و افعی ‌ها حال مبارزه با اسلام حقیقی را ندارند و از سد نیروهای مقاومت نمی توانند عبور کنند و گاهی هم خود آنها را نیش می‌زنندو لذا از این ترفند خود هم نتیجه‌ ای نگرفتند.

2- این روزها در ریاض خبرهایی است. تحلیل چند و چون آن مهم است. سلمان بن عبدالعزیز پادشاه 81 ساله عربستان از پیچیدگی های سیاسی نقشه ‌های غرب در منطقه سردرنمی‌آورد. او تخت و تاج خود را از یک پادشاه 90 ساله گرفته و به زودی به جایی خواهد رفت که اسلاف سعودی اش به آنجا رفتند. محمد بن سلمان پسر 32 ساله او عملاً همه کاره عربستان است و  قدرت را با مدیریت یک سرویس امنیتی انگلیسی، اسرائیلی و آمریکایی در دست دارد. محمد بن سلمان هفته گذشته 500 نفر و تعدادی از  شاهزادگان سعودی را به بهانه فساد، تو گونی کرد و فرستاد زندان! در میان آنها جمعی از وزرا و بزرگان آل سعود دیده می شوند. صاحبان سه شبکه تلویزیونی خصوصی هم در میان بازداشت شدگان هستند. گونه شناسی بازداشت شدگان نشان می دهد چینش قدرت در عربستان از حالت ائتلافی هفت خانواده سعودی خارج و تبدیل به یک خانواده شده است.

از این پس عربستان «سعودی» را باید عربستان «سلمانی» خواند. قرار است پادشاه جوان به زودی جای پدر را بگیرد و این سلمانی شروع کند به اصلاح سر «قدرت» در سرزمین حجاز! .

ماموریت پادشاه جوان تا ژاندارمی منطقه هم ارتفاء داده شده است. عربستان با اقدامات «بی ثبات ساز» در منطقه مأموریت دارد نیروهای مقاومت را در عراق، لبنان، سوریه و یمن سرگرم کند تا مبادا به فکر ضربه به اسرائیل بیفتند.

غرب مشکل پیرسالاری در عربستان را با پر و بال دادن به «بن سلمان» دارد حل می کند و قصد دارد با حمایت از او حد اقل نیم قرن حاکمیت خود را در عربستان و آینده منطقه تضمین کند.

زنگ خطر «بن سلمان» در گوش بازارها

اونس طلا مورد اقبال ریسک‌گریزی این روز‌ها قرار گرفت و پنج‌شنبه، ماکزیمم رشد سه‌ماه اخیر خود را در نوامبر تجربه کرد. قیمت جهانی نفت نیز به‌دلیل تنش‌های مرکز مهم نفت آسیا، به بیشینه خود در دو سال اخیر رسید. علاوه‌بر تنش‌های عربستان، به تعویق افتادن اجرایی شدن طرح کاهش مالیاتی ترامپ، شاخص دلار و بازار سهام را کاهشی کرد. طرح ترامپ پیش از این بازار‌های آمریکا را هیجان‌زده کرده بود و به تاخیر افتادن آن، هیجان منفی به سمت بازار‌ها و بازار دلار-محور گسیل کرد.

بی‌اطمینانی‌های عربستانی و آمریکایی اسباب رشد تقاضا برای سرمایه‌گذاری روی کالاها را رقم زدند. رشد «شاخص کالای بلومبرگ» از میل بازار‌ها به سرمایه‌گذاری روی کالاها در مقایسه با سرمایه‌گذاری ارزی حکایت داشت. این شاخص پس از ماه مارس سال‌جاری میلادی به بیشترین میزان خود یعنی ۱۵/ ۸۸ واحد رسید. رشد این شاخص در روز‌های بی‌اطمینانی، تقویت قیمت نفت و طلا را به‌خوبی توجیه می‌کند.

چرخش حسگرهای بازار به سوی عربستاناونس طلا پس از افت سه‌شنبه، روز‌های چهارشنبه و پنج‌شنبه را افزایشی پشت سر گذاشت. ضعف دلار به مانند بالابر فلز زرد در این دو روز عمل کرد. تضعیف شاخص دلار باعث شد قیمت هر اونس طلا از میزان بسته شده در پایان بازار سه‌شنبه یعنی قیمت ۱۲۷۷ دلار، تا پایان روز پنج‌شنبه به قیمت ۱۲۸۶ دلار برسد. طلا در این دو روز رشد ۶۶/ ۰ درصدی را به ثبت رساند. تقویت اونس طلا تا جایی پیش رفت که بیشینه رشد ۳هفته اخیر را ثبت کرد و همچنین به ماکزیمم رشد ۳ماهه اخیر نیز دست یافت. تقویت طلا در درجه اول به افزایش تنش‌های خاورمیانه با محوریت عربستان سعودی وابسته بود. افزایش تقاضا برای اوراق بهادار و طلا، روندی معمول در دوران بی‌اطمینانی جهانی است.

بی‌اطمینانی که در اتمسفر داخلی عربستان پس از دستگیری مقامات رده بالای این کشور بعد از تشکیل کمیته ضدفساد به دستور شاهزاده قدرت‌یافته در این کشور ایجاد شده بود، با جدال نظامی یمن همراه شد و پای ایران و لبنان نیز به کشاکش ژئوپلیتیک باز شد. اختلالات خاورمیانه بازار طلا را گرم کرد و دلار را از زین یکه‌تازی پایین انداخت. فایننشال تایمز، بلومبرگ و رویترز در روزهای گذشته گزارش‌های زیادی در ارتباط با نقش تنش‌های عربستان بر بازار‌های جهانی منتشر کرده‌اند که این امر بیانگر اهمیت تنش جدید خاورمیانه است. تلاش عربستان برای دور شدن از وابستگی اقتصادی به نفت و دلار و گرایش به افزایش ذخایر طلا، این کشور را به اهرم مهمی برای تاثیرگذاری بر قیمت اونس طلا در بحران‌های خاورمیانه تبدیل کرده است. از طرفی رشد «شاخص کالای بلومبرگ» در روز‌های تشویش خاورمیانه‌ای، از افزایش توجه سرمایه‌گذاران به کالاهایی مانند طلا و نفت حکایت می‌کند.

این شاخص در طول چند روز گذشته به بیش از ۱۵/ ۸۸ واحد رسیده است. افزایش توجه مثبت به بازار طلا جز تنش‌های ژئوپلیتیک عربستان به افت شاخص دلار نیز مربوط می‌شد. شاخص دلار نسبت به سبد شش‌گانه ارز‌های رایج دنیا، کاهش قابل توجهی در این دوره ۲ روزه تجربه کرد. به تعویق افتادن معرفی و به تبع آن اجرای طرح کاهش مالیاتی ترامپ، اصلی‌ترین عامل افت ارزش دلار بود. طرح کاهش مالیات ترامپ که مالیات برخی شرکت‌ها را از ۳۵ درصد به حدود ۲۰ درصد خواهد کاست، در پیش‌بینی‌های اخیر از سال ۲۰۱۹ به اجرا در خواهد آمد. این خبر به کام بازار سهام آمریکا و همچنین سرمایه‌گذاران اوراق دلار-محور خوش نیامد تا بازدهی اوراق دلاری، همگام با ارزش بازار سهام آمریکا تضعیف شود. خوش‌بینی که ترامپ با تکیه بر اجرایی شدن این طرح مالیاتی به جامعه اقتصادی وابسته به آمریکا منتقل کرده بود، اثر مثبت خود را از شاخص دلار پس گرفت و ارز آمریکایی را به عقب کشید تا طلا آزادانه صعود کند.

سرایت تنش‌های عربستان به سراسر دنیاریسک‌های ژئوپلیتیک مربوط به عربستان، رادار‌ سرمایه‌گذاران را به سمت طلا چرخاند. دیوید میگر، کارشناس بازار فلزات، در مصاحبه با بلومبرگ گفته است: «مسائل ژئوپلیتیک سعودی‌ها قیمت طلا را در آخر هفته بالا کشیده است». مقاله هفته گذشته فایننشال تایمز نیز با اشاره مستقیم به سیاست‌های بحران‌زای شاهزاده عربستان، افزایشی شدن ارزش طلا و نفت را از جمله واکنش‌های بازار جهانی به این بی‌اطمینانی عنوان کرده بود. پادشاه آینده عربستان، شاهزاده محمد بن سلمان، چند روز گذشته فشار خود را برای ابقا در صدر قدرت این کشور آغاز کرد. او با تشکیل کمیته ضدفساد، بسیاری از سران مخالف خود را بازداشت کرد. در ادامه شلیک موشک  از سمت یمن به سوی ریاض، تنش‌های داخلی را به ورای مرز‌های این کشور کشاند. همزمان استعفای نخست‌وزیر لبنان پس از مذاکرات وی با طرف عربستانی ، اوضاع خاورمیانه را پیچیده‌تر کرد.

جبهه‌گیری آمریکا و عربستان علیه ایران  مساحت درگیری‌ها را در خاورمیانه افزایش داد. قیمت جهانی نفت در پی بروز بی‌اطمینانی در مرکز مهم تولیدات نفتی دنیا، به بیشینه ۲ساله خود رسید تا سیگنال اهمیت این تنش به چهار‌گوشه جهان مخابره شود. تداوم تنش‌ها و جبهه‌گیری‌های کشور‌های مختلف، همزمان با درگیری‌های عراق، سوریه و پدیده داعش، خاورمیانه را به کانون توجه بازار جهانی در این روز‌ها مبدل کرده است. بی‌اطمینانی که از درون مرز‌های عربستان آغاز شد و به سراسر دنیا سرایت کرد، شرایط را برای اوج گرفتن ذخیره امنی مانند طلا مهیا کرده است.

اهرم خاورمیانه‌ای بازار طلاتنش‌های خاورمیانه سابقه برهم ریختن بازار‌های جهانی را در کارنامه خود دارد. آخرین تحولی که به واسطه خاورمیانه در بازار جهانی اونس طلا ایجاد شد، به قطع روابط کشور‌های عربی به سرکردگی عربستان، با قطر مربوط می‌شد. در آن زمان این تنش ژئوپلیتیک حول قطر (در کنار دلایل دیگر) طلا را به ذخیره محبوب آن دوره تبدیل کرده بود. دینگ یائو، تحلیلگر «تینک‌مارکت» در لندن، شدت گرفتن تب اختلافات عربی را برابر با تقویت فلز زرد تا قیمت ۱۳۵۰ دلاری تخمین زده بود. اهمیت خاورمیانه برای بازار‌های جهانی تا یک دهه گذشته بیشتر به نفت مربوط می‌شد. اما تغییرات سیاسی و اقتصادی که در طول دهه اخیر رخ داده‌اند، نقش جدیدی جز نفت‌خیز بودن این ناحیه استراتژیک، به سناریوی بازار جهانی افزوده است.

عصر جدید طلا در خاورمیانه از حدود یک دهه پیش آغاز شد، یعنی زمانی که عربستان دست به افزایش ذخایر طلای خود با شیب بیش از معمول زد. گزارش سعودی‌ها به صندوق بین‌المللی پول از ۲برابر شدن ذخایر طلای این کشور در سال ۲۰۰۷ حکایت داشت. حجم طلای فیزیکی عربستان در این مدت از ۱۴۳ تن به ۹/ ۳۲۲ تن افزایش یافته بود. پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول در آن دوره، نجوای ۲برابر شدن ذخیره طلای عربستان را در سال‌های اندکی پس از سال ۲۰۰۷، به گوش می‌رساند. تخمین صحیحی از میزان طلای ذخیره شده در عربستان موجود نیست، اما برخی منابع اقتصادی بین‌المللی، ذخیره طلای عربستان را حدود ۶۰۰ تن تخمین زده‌اند.

فاصله‌گیری از دلار و نفت به سمت طلابحران سقوط نفت از قیمت‌های ۱۰۰ دلاری، کشورهای خاورمیانه را به کمینه کردن نقش نفت در اقتصادشان ترغیب کرده است. در عربستان حدود ۷۴ درصد از بودجه و ۴۵ درصد از تولید ناخالص داخلی، به نفت بسته است. این میزان وابستگی به نفت پس از بحران نفتی دهه ابتدایی قرن ۲۱، باعث شد تا کشور‌های این منطقه از جمله ایران و عربستان، بسته‌های اقتصادی برای خروج از وابستگی به نفت اجرا کنند. وابستگی به نفت، وابستگی به دلار نیز محسوب می‌شود. ایران ضمن  کاهش ذخایر ارزی دلاری خود، خرید پشتوانه طلایی را نیز در دستور کار قرار داده بود.

در آن سوی میدان، سعودی‌ها نیز ذخیره طلای فیزیکی را آغاز کردند. تحلیلگران زیادی معتقدند روابط پیشین اقتصادی آمریکا و عربستان به قوت سابق استوار نیست. سفر اخیر هیات عربستانی به روسیه و توافق‌های نفتی این دو کشور نیز گمانه‌زنی‌ها را در خصوص دور شدن عربستان از حاکمیت دلار تشدید کرد. هرچند روابط آمریکا و عربستان به این سادگی‌ها خدشه‌دار نخواهد شد، اما تاثیر منفی بحران سال ۲۰۰۹-۲۰۰۷ آمریکا بر اقتصاد عربستان و مثال‌های  بسیار زیاد دیگری که به ضرر سعودی‌ها تمام شده‌اند، میل عربستان به کاهش وابستگی به دلار را توجیه می‌کند.

بازداشت گسترده شاهزاده‌های سعودی؛ "بن سلمان" به سیم آخر زد

در اقدامی غیر منتظره و به دستور "محمد بن سلمان" ولیعهد جوان سعودی، دهها شاهزاده، وزیر و مقام دولت سعودی از کار برکنار و به اتهام فساد مالی بازداشت شدند.

کمیته مبارزه با فساد که به دستور پادشاه عربستان و با ریاست محمد بن سلمان ولیعهد جوان این کشور به تازگی تشکیل شده است دستور بازداشت ۱۱ شاهزاده و ۳۰ مقام سابق و فعلی را صادر کرد. به گمان بسیاری از ناظران، دستگیری های شنبه شب می تواند تلاشی برای تمرکز هر چه بیشتر قدرت در دست محمد بن سلمان و از سرراه برداشتن رقبای احتمالی او در داخل حاکمیت سعودی باشد.

به گزارش فارس در جمع بازداشت شدگان، نام افراد و شاهزاده‌های معروفی چون «ولید بن طلال بن عبدالعزیز» ثروتمندترین شخص در عربستان است که خبر دستگیری وی برای بسیاری از شرکت ها و بازارهای مالی شوکه کننده بوده است چرا که او در دهها شرکت بزرگ بین المللی سهام دارد. همچنین «خالد تویجری» رئیس پیشین دادگاه سلطنتی عربستان، «ولید الابراهیم» رئیس مرکز رسانه‌‌ای خاورمیانه (MBC) و «عادل فقیه» وزیر پیشین بهداشت و شهردار سابق جده نیز دستگیر شده اند. چهار وزیر فعلی کابینه سعودی هم در فهرست بازداشت‌شدگان قرار دارند. ترکی آل شیخ، رئیس شورای اداره هیئت کل وزرش و مشاور دفتر پادشاهی در توییتر نوشت، صبح روز یکشنبه هیچ کس جان سالم به در نخواهد برد.

رسانه‌های سعودی گزارش کردند، به موجب فرمان ملک سلمان بن عبدالعزیز آل سعود، این کمیته در خصوص موضوعات مربوط به فساد اموال عمومی فعالیت خواهد کرد. به گزارش العالم گفتنی است روز گذشته پادشاه عربستان با صدور فرمانی شاهزاده متعب بن عبدالله بن عبدالعزیزآل سعود وزیر گارد ملی این کشور را برکنار کرد و شاهزاده خالد بن عیاف به جای وی به عنوان وزیر گارد ملی منصوب شد. ولیعهد محمد بن سلمان، ولیعهد جوان عربستان سعودی که موج جدیدی از اصلاحات در این کشور را به اجرا گذاشته است، چندی پیش تاکید کرده بود که بازگشت کشورش به "اسلام میانه‌رو" رمز گذار کشورش به مدرنیسم است. او در جریان یک کنفرانس خبری در شهر ریاض وعده داده بود که به زودی "ریشه افراطی‌گرایی را می‌خشکاند".