روز یکشنبه در لایحه بودجه سال ۹۷، عوارض خروج از کشور ۲۲۰ هزار تومان تعیین شد،این عوارض در حال حاضر 75 هزار تومان تومان است. به بیان ساده تر، عوارض مذکور حدود سه برابر شده است.بر این اساس در سفر دوم به خارج از کشور 50درصد این مبلغ بیشتر شده و به 330 هزار تومان می رسد و برای بار سوم و سفرهای بیشتر نیز این مبلغ به 440هزار تومان افزایش می یابد که این موضوع واکنش بسیاری از مردم و مسئولین را در پی داشت.
دراین باره، سعید باستانی سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: تعداد مسافران ایرانی که در طول سال برای سفرهای زیارتی، تحصیلی، کاری و تفریحی از کشور خارج می‌شوند بالغ بر ۱۰ میلیون نفر است اما آمار دقیقی وجود ندارد که گفته شود چه میزان از این سفرها سفرهای تفریحی است. اگر استدلال دولت‌مردان این باشد که هموطنانی که به خارج از کشور سفر میکنند، درآمد بالایی دارند پس باید هزینه «خوشگذرانی‌شان» را هم بپردازند، باید گفت وقتی مشخص نیست چه میزان از سفرها سفرهای تفریحی است چرا باید آحاد مردم را درگیر تصمیمی کرد که موجب مضاعف شدن فشار اقتصادی بر مردم میشود؟
همچنین علی اصغر مونسان رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، افزایش سه‌برابری عوارض سفرهای خروجی در لایحه بودجه ۹۷ را تصمیم دولت در پی خروج دو برابری گردشگر نسبت به ورود آن می‌داند. معاون رییس‌جمهور در این توییت نوشت: با این رویکرد که سفر ارزان باید در سبد زندگی همه ایرانیان فراهم شود، معتقدم اجرای هر تصمیمی باید متناسب با وضعیت اقتصادی مردم باشد. ای کاش تصمیم‌گیرانِ افزایش عوارض خروج از کشور، نظرات کارشناسی سازمان میراث فرهنگی، فعالان و متولیان گردشگری را جویا می‌شدند.
محمود واعظی روز دوشنبه نیز در پاسخ به سوال خبرنگاران در مورد انتقادی درباره افزایش عوارض خروج از کشور در لایحه بودجه ۹۷ اظهار کرد: من هم در فضای مجازی با این انتقادات مواجه شده‌ام. به هر حال کسانی که بودجه را طراحی کردند به دنبال این بودند که در این بودجه موضوع عدالت و رسیدگی به طبقات محروم جامعه بیشتر مورد توجه قرار گیرد. رئیس جمهور هم قول داده‌اند که تا سال ۱۴۰۰ فقر مطلق را از بین ببرند.
در همین راستا، خبرنگار الف با دوتن از کارشناسان این حوزه گفتگویی انجام داده است که بدین شرح است:
*دولت باید سفرهای علمی و درمانی را هم مدنظر قرار دهد
خرم طوسی فعال حوزه گردشگری در گفتگو با خبرنگار الف، در مورد افزایش سه برابری عوارض خروج از کشور در بودجه 97 گفت: در ابتدا ما باید به مقایسه آمار بپردازیم، در سال گذشته کمتر از ده میلیون نفر گردشگر از کشور خارج شدند و میزان توریست هایی که به ایران سفر کردند کمتر از پنج میلیون نفر بودند یعنی ورود توریسم به کشور ما نصف خروج از کشور هم نبوده است و این نشان دهنده این است که صنعت گردشگری در کشور بسیار ضعیف است.
وی تصریح کرد: هزینه های سفر گردشگری در داخل کشور هم بسیار بالاست به طور مثال یک سفر به کیش میانگین حدودا دو میلیون تومان خرج دارد و با همان پول می توان به کشورهای همسایه مثل ترکیه سفر کرد لذا مردم این راه را انتخاب می کنند.ما به بحث فرهنگی و سیاسی این قضیه کاری نداریم. دولت نباید با اهرم های فشار این ضعف را بپوشاند و به این بحران دامن بزند. نکته ای که وجود دارد این است که وقتی شما بلیط هواپیمایی را خریداری می کنید روی آن مالیات دریافت می کنند و دریافت خروج از کشور و مالیات به طور همزمان منطقی به نظر نمی رسد.
فعال حوزه گردشگری تاکید کرد: در صورت تصویب این لایحه ما در پرداخت نرخ عوارض خروج از کشور در دنیا رتبه نخست را کسب خواهیم کرد. یکسری از کشورها که عوارض خروج از کشورشان بستگی به مقصد و نوع پرواز دارد مثل آلمان که حدودا از ده دلار تا شصت دلار است البته باید شرایط اقتصادی و حداقل حقوق را نیز در آنجا هم مقایسه کرد. در ترکیه حدودا هشت و نیم دلار است. اینها نشان دهنده این است که عووارض خروج ما از آلمان هم بیشتر است لذا سه برابر کردن عوارض خروج از کشور درست نیست.
خرم طوسی همچنین در پاسخ به این سوال که این موضوع چه تاثیری بر سفرهای علمی و گردشگری خواهد گذاشت، گفت: موضوعی که مهم است نوع سفر است. دولت باید این موضوع را مد نظر داشته باشد که تمام سفرهای ما گردشگری نیست. مردم سفر علمی و درمانی هم دارند که این نرخ عوارض بر روی این سفرها هم تاثیرگذار است. متاسفانه دولت در این موضوع هیچ تبصره ای قایل نشده است و دولت با دستگاههای متولی گردشگری مشورت نکرده است.
وی تاکید کرد: ما به دلیل وعده های آقای روحانی در زمینه گردشگری به ایشان رای دادیم. ایشان در زمان انتخابات سفری به گلستان داشتند و آنجا اظهار کردند که با احیای صنعت گردشگری در این استان از اشتغال و مسایل اقتصادی بی نیاز خواهید شد، در واقع شعار ایشان احیای صنعت گردشگری بود که اینها همه شعار بود.
این فعال حوزه گردشگری در پاسخ به این سوال که راهکار شما برای این موضوع چیست، گفت: راهکار همواره روشن است. مجموعه زیرساخت ها، صنعت هتلداری، حمل و نقل و فرودگاهی درست نبوده و نیاز به اصلاح دارد که باید به آن توجه شود یعنی در ابتدا باید سخت ابراز درست شود تا بتوان نرم افزار را بر روی آن پیاده کرد.در حال حاضر عوارض خروج از کشور افزایش پیدا کرده است اما خدمات فرودگاهی اصلا تغییری نکرده است. متاسفانه همین چند ماه پیش ویدیویی از فرودگاه امام خمینی منتشر شد که مردم در گیت فرودگاه ازدحام کرده بودند متاسفانه افزایش عوارض خروج و سایر موارد گردشگری سفر نیز صرف زیرساخت های توسعه گردشگری نمی شود.
وی در مورد سیستم پاسپورت و ویزا در کشور اظهار داشت: سیستم ویزا و پاسپورت در کشور ما بسیار عجیب و غریب است. در سال های گذشته یک خانواده یک پاسپورت داشتند که هزینه کمتری متحمل می شدند ولی الان نوزاد هم باید پاسپورت داشته باشد و باید عوارض خروج جداگانه نیز پرداخت کند. متاسفانه این موارد ناکارآمدی دولت و عدم تصمیمات لازم در این زمینه را نشان می دهد.
خرم طوسی خاطرنشان کرد: همان طور که گفتم یکی از شعارهای اصلی دولت دوازدهم احیای گردشگری بود تا از این طریق تا حدودی اقتصاد کشور رونق پیدا کند نه تنها این موضوع اتفاق نیفتاد بلکه ما شاهدیم با تصمیمات آنی به دنبال صدمه صنعت گردشگری در داخل ایران هستند.
وی تاکید کرد: متاسفانه نگاه شیک و لوکس داشتن به سفر توسط مدیران بالادستی از دیرباز قاتل تسهیل و افزایش خدمات سفرها بوده است. عده ای فراموش کرده اند که تعاملات مسافر چقدر میتواند به افزایش آگاهی آحاد افراد جامعه کمک کند. اینگونه حرکتهای آنی و تصمیمات یکباره فقط قشر متوسط را از تاثیرات فوق العاده ی سفر بر سلامت روان اجتماع باز می دارد. انگار مسوولین به سفر هم بعنوان یک کالای اقتصادی و لوکس برای قشر سرمایه دار نگاه میکنند که به این راحتی به آن لطمه میزنند و قشر متوسط را محروم و از گردونه ی سفرها حذف میکنند. هروقت فهمیدیم که ارزش سفر و مسافرت و گردشگری از حیث فرهنگی و روانی و اجتماعی و سلامت خیلی بیش از بعد اقتصادی و تجاری آن است خیلی از مشکلاتمان حل میشود اما افسوس که هرچه ما گلو پاره کنیم کسی گوشش بدهکار نیست.
*در مدیریت گردشگری باید تجدید نظر شود/تراز گردشگری در کشور ما منفی است
اردشیر اوروجی مدیر کل سابق دفتر برنامه ریزی، آمار و اطلاعات سازمان میراث فرهنگی در گفتگو با خبرنگار الف، در مورد افزایش سه برابری عوارض خروج از کشور در سال آینده اظهار داشت: متاسفانه راهکارهای مناسبی برای تراز گردشگری در کشور وجود ندارد. در حال حاضر تراز گردشگری در کشور ما به شدت منفی است و طبق آماری که سازمان ارائه کرده است ما حدود چهار میلیون و هشتصد هزار نفر توریست در سال گذشته داشتیم و افرادی که از کشور خارج شدند نه میلیون نفر بودند یعنی در حقیقت چهار میلیون تراز گردشگری ما در کشور منفی است و به جای اینکه دربخش گردشگری ارز به کشور وارد کنیم ارز از کشور خارج کرده ایم.
وی تصریح کرد: هدف از گردشگری در ایران دو عامل است: اشتغال زایی و درآمدزایی یا همان درآمد ارزی، باتوجه به اینکه تراز گردشگری در نتیجه درآمدزایی به همان میزان منفی است، اشتغال زایی هم منفی است و دولت به جای اینکه به دنبال راهکاری باشد تا گردشگری را مثبت کند، عوارض خروج را سه برابر کرده است که این اقدامات راهکار مناسبی برای تراز گردشگری نیست.
این کارشناس مسایل گردشگری ادامه داد: راهکار اصلی برای مبارزه با افزایش خروج از کشور این است که باید در مدیریت گردشگری تجدیدنظر شود و افراد لایق سرکار بیایند. برای بار چهارم است که لایحه ای در مورد صنعت گردشگری مطرح می شود که در مورد تغییرات اساسی در بخش میراث فرهنگی و گردشگری است و همواره تاکید دارد که این سازمان باید به وزارتخانه تبدیل شود اما متاسفانه در هر سه بار گذشته با لابی هایی که از طرف دولت صورت گرفت از دور خارج شد. همچنین باید از طریق اصلاح ساختار از مردم عوارض دریافت شود و اینکه به یکباره افزایش سه درصدی داشته باشیم درست نیست.
اوروجی ادامه داد: چندی پیش هم آقای لاهوتی نماینده مجلس پیشنهاد دادند که این سازمان باید به وزارت خانه تبدیل شود که دوباره از سوی سازمان میراث فرهنگی و دولت با مخالفت روبرو شد. اگر واقعا دولت می خواهد تراز گردشگری را در کشور مثبت کند باید اجازه دهد تا این لایحه در مورد این سازمان به نتیجه برسد. متاسفانه ما نتوانستیم رتبه گردشگری خوبی را از سهم کل گردشگری جهان به دست بیاوریم و چهاردرصد سهم گردشگری را در کل جهان داریم که این رتبه خوبی نیست.
وی در پاسخ به این سوال که این موضوع چه تاثیری در سفرهای گردشگری و علمی خواهد گذاشت، گفت: همه سفرهای خارج از کشور صرفا به منظور گردشگری نیست بلکه یکسری از آنها علمی و برای افرادی ضروری است دولت باید این افراد نگاه ویژه و خاص داشته باشد.
اوروجی در پاسخ به این سوال که عده ای می گویند این موضوع برای افرادی که پولدار هستند خوب بوده و باید تنبیه شوند چراکه آنها ارز زیادی را از کشور خارج می کنند، گفت: اگر دولت میخواهد از این طریق پولدارها را مجازات کند، روش درستی نیست و راه را اشتباه می رود. چراکه افراد بسیاری هستند که با مشقت و زحمت در این کشور پول به دست می آورند و می خواهند به مسافرت بروند لذا نباید همه را با یک چشم دید. برای پولدارها هم که مالیات وجود دارد و نباید برای تنبیه آنها از در حق دیگران اجحاف کرد. اتفاقا آمارها نشان می دهند بیشتر کسانی که به کشورهای همسایه سفر می کنند افراد متوسط هستند لذا دولت باید تدابیر لازم را در این خصوص اتخاذ کند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اگر اجازه دهند ساختار سازمان گردشگری تغییر کند، قطعا این مشکلات رفع خواهد شد و سه برابر کردن عوارض خروج از کشور اقدام مناسبی نیست.
این پیشنهاد دولت در لایحه بودجه بوده است که فعلا با انتقادهایی روبرو شده اما با این حال برخی از نمایندگان مجلس نسبت به آن موضع مخالف گرفته اند و باید منتطر ماند تا مجلس بررسی لایحه بودجه را آغاز کرده و در این مورد چه تصمیمی خواهند گرفت، این در حالی است که برخی به عرضه ارز برای سفرهای خارجی دو دهک بالای جامعه انتقاد شدیدی دارند با این حال این پیشنهاد دولت که دارای ابهامات بسیاری است با واکنش منفی کارشناسان مواجه شده است.
