عضو شورای شهر: حساسیت‌ها بر «ایران مال» مشکوک است

زهرا منصوری: پروژه‌ی ایران مال که این روزها همه‌ را انگشت به دهان کرده، سوالات و شبهات فراوانی را نیز در ذهن اهالی رسانه و کارشناسان به‌وجود آورده است. شایعات زیادی درباره‌ی این پروژه شنیده می‌شود، از تخلفات در ساخت و ساز آن تا هزینه‌های کلان برای از مسجد تا کتابخانه‌اش. پرونده‌ی ایران مال مدت‌ها است که در کمیسبون ماده ۱۰۰ درحال بررسی بوده است و روز گذشته، سوم اردیبهشت‌ماه، علی اعطا سخنگوی شورای شهر از جریمه‌ی ۳۰۰ میلیاردی آن خبر داد. رقمی که شاید در میان ارقامی که این روزها از تخلفات رنگارنگ به گوش می‌رسد، آنچنان رقم سنگینی نباشد. محمد علیخانی می‌گوید دلیل حساسیت‌ها بر روی این پروژه مشکوک است زیرا هزاران پرونده در کمیسیون ماده ۱۰۰ وجود دارد اما نگاه‌ها به سمت ایران مال است.
او همچنین می‌گوید این پروژه‌ی بزرگی در تهران است که می‌تواند در جذب توریست تاثیر داشته باشد و وجوه فرهنگی بسیاری دارد و صرفا اقتصادی نیست.
این درحالی است که تا پیش از صحبت‌های آقای اعطا خبرنگار انصاف نیوز در تماس‌های متعدد با اعضای شورای شهری که در کمیسیون ماده ۱۰۰ عضویت داشته‌اند، از آنها جز اظهار بی‌اطلاعی پاسخ دیگری نگرفت.
متن کامل گفت‌وگو با محمد علیخانی عضو شورای شهر پنجم در پی می‌آید:
دلیل حساسیت‌ها بر ایران مال چیست؟
محمد علیخانی عضو شورای شهر پنجم با بیان اینکه جزییات پرونده‌ی پروژه‌‌ی ایران مال را به یاد ندارم، به خبرنگار انصاف نیوز گفت: یک گزارشی حدودا یکسال پیش به شورا ارسال شد‌؛ آقای هاشمی این ‌گزارش را به چندتا از روسای کمیسیون‌های مرتبط با مسایل شهری فرستاد و دستور داد که بررسی کنند.‌ یک هیات هم آن زمان متشکل از رییس کمیسیون شهرسازی، آقای محمد سالاری، بنده به عنوان کمیسیون عمران و آقای حبیب زاده از کمیسیون معاونت نظارت شورا و  آقای میرلوحی تشکیل شد.
علیخانی اضافه کرد: بررسی‌ها صورت گرفت و جلسه‌ای در منطقه ۲۲ برگزار شد. حضوری به منطقه رفتیم و توضیحاتی از مردم منطقه شنیدیم.‌ از پروژه بازدید کردیم و حتی بازرس شهرداری هم هنگام بازدید از پروژه همراه ما بود. پی در پی جلسات مختلفی را برگزار کردیم و الان دقیقا عدد و رقمش یادم نیست اما نهایتا مشخص شد که یک مقداری از نقشه‌ای که این پروژه براساس آن مجوز گرفته بود، تخلف شده است و جابه‌جایی صورت گرفته اما اضافه‌تر از پروانه ساخته نشده بود.
این عضو شورای شهر گفت: اما در کمیسیون ماده ۱۰۰ بالاخره طبق مقررات به آن رسیدگی می‌شود و مشکلی ندارد. حالا من نمی‌دانم دلیل این حساسیت‌ها چیست؟  تهران این همه مال، پروژه و ساختمان‌ دارد. خیلی از ساختمان‌ها براساس نقشه ممکن است نباشند و بعضی‌ها رعایت نکنند. یعنی در کمیسیون ماده ۱۰۰ پرونده‌های زیادی وجود دارد، همان شعبه‌ای هم که ما هستیم پرونده‌های زیادی است اصلا نگاه نمی‌کنیم ببینیم پروژه برای چه شخصی است؛ یک مقدار هم ما باید از یک زاویه‌ی دیگری به قضیه نگاه کنیم‌.
او ادامه داد: پروژه‌های زیادی در تهران است و در ماده ۱۰۰ حدود چند هزار پرونده‌ی کوچک و بزرگ وجود دارد. این هم یک مورد از این پرونده‌ها است. یک مقدار باید مشکوک شد چرا بعضی‌ها همه‌ی پرونده‌ها را رها کرده‌اند و به همین یک‌مورد چسبیده‌اند، شم من می‌گوید این داستان مشکوک است. اگر روی همه‌ی پرونده‌ها حساسیت داشتند، حالا می‌گفتیم بالاخره این حساسیت واقعی است. در بی بی سی و  کانا‌ل‌های مختلف برنامه‌هایی درباره‌ی این پروژه ساختند.
علیخانی اضافه کرد: از بعضی‌‌ها پرسیدم که دلیل این حساسیت چیست؟ به یک چیزهایی رسیدم؛ یکی اینکه بعضی از کشورهای عربی و منطقه دلشان نمی‌خواهد در ایران و بویژه در تهران پروژه‌های بزرگ و به‌روز ساخته شود. در همین دبی انواع و اقسام پروژه‌ها برای جذب توریست، رفاه شهر، اشتغال وجود دارد. کسی هم نمی‌گوید این برای کیست؟ اینکه روی یک پروژه در ایران انقدر حساسیت ایجاد می‌کنند و حتی من شنیده‌ام در ماهواره‌ها و رسانه‌ها چه هزینه‌هایی هم می‌کنند تا نگذارند در ایران کسی چنین کارهای بزرگی را انجام دهد‌، تا سرمایه‌گذارها پول‌های خود را بردارند و در خارج ثبت نام کنند.
این عضو شورای پنجم‌ شهر گفت: ببینید به هر حال پروزه‌ی ایران‌مال مشکل زیادی نداشت، یعنی دقیقا طبق نقشه نبود و جابجایی‌ها در نقشه انجام داده بودند که اگر این جابجایی را در زمان خودش یعنی همان موقع که می‌خواستند جابجا کنند، نقشه را به شهرداری می‌بردند و تغییر نقشه را ارائه می‌دادند و شهرداری به آن مجوز می‌داد، دیگر اصلا این مسایل مطرح نمی‌شد. در واقع  این اشتباه از خودشان بود یا تعلل کردند و این کار را انجام نداده بودند.‌ اما از سقف پروانه تجاوز نکرده بودند و زیر سقف متراژی که عوارض دادند، ساختند. به هر حال از نظر شهرداری این هم تخلف است، یعنی اگر جابجایی کنیم و به شهرداری اطلاع ندهیم از نظر آن تخلف محسوب می‌شود زیرا آنها فقط مجوز آن نقشه را داده بودند.
وی افرود: همان موقع بررسی کردیم و صورتجلسه نوشتیم و گزارش آن را هم به شهردار و هم آقای هاشمی دادیم. شورا تصمیم گیرنده نبود و صرفا بررسی می‌کرد. فقط وارد شدیم تا ببینیم چیست؟ تصمیم گیرنده در این موضوع کمیسیون مربوطه است.
او ادامه داد: الان مثل این می‌ماند که مثلا پرونده‌ای در قوه قضاییه در حال بررسی است و ما اینجا چیزی درباره‌ی آن نمی‌دانیم و فقط قضیه را بزرگ کنیم، بالاخره باید بگذاریم قوه قضاییه رسیدگی کند و رای صادر شود و متهم هم به آن اعتراض ‌کند و مراحلش را طی کند. با این شلوغ کردن و داستان درست کردن درباره‌ی چیزی من موافق نیستم؛ بویژه بر روی این پروژه من مشکوک هستم که چرا انقدر بر روی آن حساس هستند.‌ زیرا این اولین پروژه‌ی به این وسعت و بزرگی در تهران است. به هر حال نباید فقط با دید منفی به آن نگاه کرد. ممکن است آثار مثبت و منفی باهم داشته باشد و بالاخره باید آثار مثبت آن را هم ببینیم؛ یعنی اشتغالی که ایجاد می‌کند و پیشرفتی که در پی دارد.
علیخانی در پایان گفت: به هر حال بعد از سال‌ها پروژه‌ای ایجاد شده که مسافرهای خارجی و توریست را جذب می‌کند و مردم خود ما می‌توانند از آن استفاده کنند‌. نکته‌ی جالب پروژه این است که از دور همه فکر می‌کنند کل پروژه‌ی ایران مال تجاری است. اما درصد بالایی از آن فرهنگی است؛ یعنی فقط نگاه اقتصادی ندارد، مثلا این پروژه کتابخانه‌های آبرومندی دارد. ‌این کارها را گاهی اوقات دولت و شهرداری انجام می‌دهند و حالا بخش خصوصی آمده و  یک چنین کتابخانه‌ای ساخته است. از نظر من به جای تخریب باید این کارها را تشویق کنیم. حالا اگر ایراد دارد آن را باید رفع کنیم و اگر تخلف هم کرده جریمه شود‌ و اگر جایی قابل جریمه نیست پس خراب شود، این هم‌مشکلی نیست. نباید همه چیز را یک طرفه نگاه کنیم، یک حد وسطی هم وجود دارد. درست نیست هرکس آمد که کاری کند، تخریبش کنیم و آن را فراری دهیم.

نگاهی به معماری مدرن

در معماری، مدرنیسم به عنوان زبان طراحی تعریف شده که تاکید آن بیشتر روی فرم است تا تزئینات و سازه و مصالح، دارای ارجحیت نسبت به ساختمان‌های خوش‌منظره‌اند. همچنین استفاده بهینه از فضا و به‌کارگیری منطق بسیار بااهمیت است. جنبش معماری مدرن در ایالات متحده در اوایل سال 1930 شکوفا شد و جنبش‌های طراحی منحصربه‌فردی را دربرگرفت که ایده‌آل‌های مدرن را به روش‌های مختلفی اظهار داشته است.
   به طور مثال جنبش‌هایی نظیر بین‌المللی،نوآوری فنی، آزمایش و تفکر درباره روش زندگی انسان و استفاده از محیط‌های مصنوع، چه ساختمان و چه محوطه‌سازی از نشانه‌های جنبش معماری مدرن است. در حالی که نمونه‌های معماری مدرن در ایالات متحده به اوایل و اواسط قرن بیستم می‌رسد. این سبک معماری، طراحی بومی و روش زندگی انسان صنعتی را تا اواخر قرن بیستم تحت تاثیر قرار داده است.
   هیچ چیز مانند معماری برای درک بهتر مکانی که در آن هستیم به ما کمک نمی‌کند. معماری معمولا بر اساس دوره‌های زمانی و نام­گذاری‌های مخصوص مدرن و پست­مدرن سنجیده می‌شود و این سنجش پدیده‌ای تصادفی نیست، از این نظر که این نظم، نگاهی اجمالی به آینده‌ای را فراهم می‌کند که در قالب درکی از گذشته به تصویر کشیده شده است. اضافه بر این‌ها، این موضوع به ما کمک می‌کند که علاوه بر درک یک لحظه یا یک بنا، آن را با زمان مرتبط کنیم.
   نظر به فراوانی پروژه‌های معماری قرن بیست‌ویکم، این مطلب انتخاب‌های خود را به عرصه پروژه‌های عمومی و خصوصی تکمیل شده محدود نموده و دنیای گسترده خانه‌ها و پروژه‌های در حال ساخت را از فهرست خود حذف نموده است. به هر حال فقط زمان می‌تواند نشان دهد که تاثیر این پروژه‌ها ادامه‌دار خواهد بود یا خیر. اما واضح و مبرهن است که این ساختمان‌ها نشانه‌ای از دنیای امروز ما به شمار می‌روند.
   مجتمع‌های بزرگ چندمنظوره تجاری، فرهنگی، تفریحی و ورزشی از واقعیت‌های امروز زندگی‌ شهری در دنیا محسوب می‌شوند. امکانات و تسهیلات بالای این مجتمع‌ها همچون وجود مکان‌های فرهنگی، ورزشی، سالن‌های سینما، رستوران‌ها، کافه‌ها، شهربازی‌ها، سالن‌های همایش، نمایشگاه‌های متنوع علمی و صنعتی، فروشگاه‌های متنوع، مراکز مذهبی و عبادی و...، جذابیت خاصی به این مجموعه‌ها به­ویژه برای نسل جدید بخشیده است.
   مجتمع‌های بزرگ چندمنظوره تجاری برگرفته از عناوینی همچون Hyper Market، City Center و Mall هستند. ناگفته نماند که متراژ زیر 555 هزار مترمربع، مال نیست و بالای این متراژ را مال یا ابرمال می‌نامند. متاسفانه در دنیا مجتمع‌هایی با مقیاس بسیار کم ساخته و آن را مال می‌نامند. این کار، خودبزرگ‌بینی در مقابل سازه‌ای است که گنجایش بالای 555 هزار مترمربع دارد و آن مرکز خرید کوچک به خود اجازه می‌دهد تا خود را مال بنامد.

   در هر کشوری، سازه را باید بسته به نوع فرهنگ، آداب‌ورسوم و سنت مردم بسازند. باید دانست که هر کشور به کدام خواسته و نیاز ملتش پاسخ می‌گوید. ما از کشوری صحبت می‌کنیم که تمدن 10 هزار ساله دارد و در مجموع می‌توان عناصر این فرهنگ را که فراتر از مرزهای سیاسی است به اختصار چنین برشمرد:

    1- زبان پارسی و گویش‌های لهجه پارسی 2- جشن‌های ملی از جمله نوروز و شب یلدا و گاه‌شماری خورشیدی 3- مذهب تشیع 4- فلسفه 5- ادیان و آیین‌های زرتشتی و مهرپرستی 6- هنر ایرانی (ادبیات و شعر پارسی، معماری ایرانی و خوراک ایرانی) 7- فرهنگ‌های محلی اقوام ایرانی 8- موسیقی سنتی ایران. بله این تمدن ایران باستان است.

خلعت زیبای ایران‌مال بر قامت پایتخت

بازار بزرگ ایران که از ابتدای دهه اخیر تصمیم به حضور در بالقوه‌ترین منطقه پایتخت را گرفته است، در شرایطی عزم خود را برای خودنمایی به جهانیان جزم کرد که کشور در معرض شدیدترین تحریم‌های سیاسی و اقتصادی قرار داشت. 
این مال شگفت‌انگیز که قرار است برای همیشه در پیشینه تاریخی ایران باقی بماند، کمتر از 2 سال دیگر به بهره‌برداری کامل می‌رسد و قدرت و دانش فنی و مهندسی ایران را در معرض نگاه جهانیان قرار خواهد داد. 
دکتر جمشید اثنی‌عشری، مدیرکل روابط‌عمومی‌ بازار بزرگ ایران در گفت‌وگویی با ماهنامه «تجارت طلایی» به شرح قسمتی از جزئیات ساخت‌و‌ساز این مال عظیم پرداخت که در ادامه می‌خوانید.
این مال باشکوه، نسبت به مال‌های بزرگ دنیا همچون دبی‌مال و امارات‌مال مزیت هایی دارد. چه عواملی منجر به‌ ایجاد این مزیت‌ها شده است؟
به قول «کارل ویتفوگل» جامعه‌شناس آلمانی، باشکوه‌سازی، ویژگی جوامع آب‌سالار است و در ایران باشکوه‌سازی را می‌توان در ربع رشیدی یا میدان نقش جهان اصفهان تعریف کرد که هرگز خارج از بافت اصلی قدرت سیاسی حاکم اتفاق نیفتاده است. اولی توسط یک نخست‌وزیر ایلخانی و دومی توسط یک پادشاه صفوی شکل گرفتند و ساخته شدند، البته مسجد و مدرسه سپهسالار تهران را هم می‌توان نوعی باشکوه‌سازی یک صدراعظم قاجاری دانست. جالب آنکه این باشکوه‌سازی‌ها که بعدا قطعه‌ای از تمدن شدند، عمدتا توسط مقامات دولتی، شاهان و نخست‌وزیران ساخته شدند.
ایران‌مال را می‌توان یک نمونه باشکوه‌سازی به مثابه سنتی سه تا چهار هزار ساله در خاورمیانه دانست که توسط بخش خصوصی و بدون مداخله و مشارکت دولت و در دوران اقتدار نظام جمهوری اسلامی و به استناد تحقق بخشی از اصل 44 قانون اساسی و تقسیم‌بندی اقتصاد کشور در 3 حوزه دولتی، تعاونی و خصوصی ساخته شده است و با توجه به ویژگی‌هایش، آن را یک سازه تمدنی می‌دانیم، بدین معنا که آنچه ما در مورد تمدن ایرانی-اسلامی ‌و مدرن از آن یاد می‌کنیم در این مال گرد هم آورده شده است. ضمن آنکه یک اقدام جدی و ماندگار برای کشور در حال توسعه ایران محسوب می‌شود که می‌تواند در تسریع روند توسعه در بخش تجارت و تجارت بین‌الملل و حتی حوزه فرهنگ و اجتماع تأثیر ویژه‌ای بر جای گذارد.
اما آنچه وجه تمایز ایران‌مال نسبت به سایر مال‌های عظیم دنیا تلقی می‌شود، غیرتجاری بودن 70 درصد از کاربری آن است که به عنوان کاربری گردشگری، اقامتی، خدماتی، رفاهی، ورزشی و... ایفای نقش خواهد کرد، چراکه‌ ایران‌مال در تلاش است تجارت را با ابعاد دیگری نظیر توجه به اجتماع، مردم، فرهنگ و... به نمایش بگذارد. 
لازم به ذکر است که‌ ایده معنادار طراحی و ساخت بازار بزرگ ایران در بازه زمانی 20 ساله شکل گرفت و زنجیره‌ای از اتفاقات را در دنیای تجارت ایجاد کرد. این زنجیره با نوسازی و ساماندهی بازار آهن در محله شادآباد آغاز شد و سپس بازارهای مبل ایران را دربرگرفت. در ادامه نیز با بازارهای موبایل همراه شد و نهایتا بازار بزرگ ایران را بنا کرد. در واقع این ایده مبتنی‌بر مفهوم‌سازی، کادرسازی، نهادسازی، استانداردسازی و در آخر مدل‌سازی استوار بوده و دارای یک خط سیر منطقی است. منظورم خلاقیتی است که معماران و بنیانگذاران ایران-مال در بخش نوسازی مراکز مدرن و تخصصی از خود نشان دادند. این اندیشه، واقعا قابل احترام است و یک مصداق روشن از اعتماد به توانمندی بخش خصوصی توسط نظام جمهوری اسلامی است، البته بخش خصوصی دارای اهلیت و صلاحیت که شناسنامه حرفه‌ای دارد.
مهم¬ترین اهداف ساخت این پروژه شامل چه مواردی است؟
البته اهداف متعدد و متفاوتی می‌توان برای این پروژه لحاظ کرد اما به عنوان مثال می‌توان گفت باتوجه به ‌اینکه گردشگری یک پدیده اقتصادی سودمند و در کشورهای در حال توسعه و توسعه¬یافته رایج است، بررسی‌ها نشان می‌دهد سالانه مبلغ قابل توجهی ارز کشور توسط مسافرانی که سیاحت در کشورهای خارجی را در اولویت سفرهای خود قرار می‌دهند (که بخش بزرگی ‌از آن به مقصد کشورهای همسایه است) از کشور خارج می‌شود. بانیان و بنیانگذاران یکی از اهداف‌شان این بود تا شرایط گردش و سیاحت را برای بخشی از جامعه که امکان سفر به خارج از ایران را ندارند فراهم کنند. ضمن آنکه نیم‌نگاهی هم به معکوس کردن روند خروج ارز از کشور داشته‌اند.
همچنین باتوجه به ‌اینکه‌ ایران دارای جاذبه‌های گردشگری بسیاری است و با تعاریف جدیدی که از گردشگری به وجود آمده، مال‌ها هم به‌عنوان یکی از این جاذبه‌ها معرفی می‌شو‌ند. وجود یک جاذبه گردشگری با داشتن استانداردهای جهانی و همینطور بهره‌گیری از دانش فنی و مهندسی گام بزرگی در این مسیر تلقی می‌شود، مضاف بر آنکه یک ضرورت انکارنا¬پذیر است. یادمان باشد ما یک جمعیت چهارصد میلیون نفری در کشورهای همسایه داریم که اگر سالانه 5 درصد آنها را به عنوان گردشگر بتوانیم جذب کنیم، رقمی نزدیک به 20 میلیون نفر می‌شود و در ترسیم چشم‌اندازهای بلندمدت اقتصادی باید به چنین واقعیت‌هایی توجه کرده و اهتمام خود را معطوف به هدف‌گذاری علمی کنیم.
صنعت گردشگری یکی از زودبازده‌ترین تجارت‌های دنیا محسوب می‌شود و این مال عظیم قطب جدید گردشگری در پایتخت است. به طور کلی بنیانگذاران ایران¬مال گذشته ‌ایران را به نوعی در ایران‌مال بازسازی و احیا کرده‌اند. در واقع مجموعه‌ای از تمامی ‌این اندیشه‌ها منجر به ساخت ایران‌مال شد.
علت انتخاب منطقه 22 برای راه‌اندازی چنین پروژه عظیمی‌ چه بوده است؟
منطقه 22 یک منطقه بکر است، ساختمان‌سازی‌های هدفمند این منطقه را به سمت توسعه جمعیتی تهران برده است. همچنین واقع شدن بین دو کلانشهر تهران و کرج یک مزیت ویژه برای این مال عظیم به شمار می‌رود که ان‌شاءالله با افتتاح اتوبان تهران-شمال این ارتباط با شهرهای دیگر به‌ویژه استان¬های گیلان و مازندران نیز برقرار خواهد شد. در این رابطه مطالعات مختلفی برای سهولت در دسترسی‌ها و همینطور بهره‌گیری از طبیعت و آب‌وهوای مناسب و... انجام شده است و به طور کلی می¬توان گفت مطالعات گسترده¬ای برای مکان¬یابی، ساخت و بهره¬برداری ایران¬مال از حدود یک دهه پیش انجام شده و به نوعی، ما امروز شاهد نتایج آن مطالعات و پژوهش¬ها هستیم.
چه امکانات جدیدی در این مجموعه در نظر گرفته شده است که منجر به تمایز این مجموعه با سایر مال‌ها و مراکز خرید لوکس در تهران شود؟ (درحال حاضر برخی مراکز خرید واقع در شمال تهران جذابیت‌های بسیاری را برای مردم دارند.)
می‌توان گفت که‌ ایران‌مال توان فنی و مهندسی کشور را ارتقا داده و به تعبیر کارشناسان 40 سال به سمت جلو هدایت کرده است. در ‌این مجموعه بیش از 600 شرکت پیمانکاری در بخش¬های مشاوره، تامین تجهیزات و ساخت فعالیت کرده‌اند و بسیاری از مصالح به‌کار برده شده در ساخت آن برای نخستین بار در کشور تولید شده است. جدا از بحث توانایی‌های فنی و سازه‌ای ایران‌مال که مطلب حائز اهمیت دیگری است، این مجموعه فاخر دارای یک هتل 5‌ستاره است که در پی انعقاد قرارداد با یکی از برندهای معروف دنیا بهره¬برداری می‌شود و این یکی از ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد و اختصاصی این مال عظیم به شمار می‌رود. 
مجموعه‌ ایران‌مال دارای یک بام یا یک مجموعه سلامتی ویژه ورزش‌های هوازی است. ضمن آنکه ‌این مال عظیم قابلیت میزبانی و اجرای 22 رشته ورزشی را داراست که شامل استادیوم یخی (برای اولین‌بار در ایران)، استادیوم تنیس، سالن‌های ورزشی مخصوص ورزش‌های سالنی نظیر فوتسال، بسکتبال، والیبال، کشتی، اسکواش، تنیس روی¬میز، هندبال، بدن¬سازی، وزنه¬برداری، ژیمناستیک، ورزش‌های ویژه جانبازان و معلولان و سایر ورزش‌های هوازی است. از طرفی ایران‌مال دارای 700 واحد تجاری است که رسته‌های کالای متفاوتی را ارائه می¬کنند. یک ‌هایپرمارکت 17هزارمتری نیز در این مجموعه وجود دارد. همچنین 14هزار پارکینگ ویژه خودرو و 6 هزار پارکینگ ویژه موتورسیکلت در شرایط کنونی آماده بهره‌برداری است. 
یکی از ویژگی‌های خاص ایران‌مال داشتن یک دریاچه وسیع موزیکال به مساحت 14هزار متر‌مربع و برمبنای پیشرفته‌ترین تکنولوژی روز دنیا در بازی نور، آب و رنگ است. ایران‌مال در حال حاضر دارای 12 سالن سینماست که‌ این تعداد در طرح توسعه به عدد 40 خواهد رسید و این توان را دارد که صنعت سینمای کشور را متحول کند. همچنین این مال عظیم دارای یک باغ کتاب با ظرفیت 70 هزار جلد کتاب است که به «ای‌بوک» و «بانک جهانی اطلاعات» متصل است. 
ایران‌مال یک شهربازی بسیار بزرگ برای کودکان دارد و یکی از بزرگ‌ترین و مدرن‌ترین مراکز نمایشگاهی خودرو در ایران و شاید منطقه در این مجموعه واقع است.
علاوه بر آن ایران‌مال دارای بیش از 200 رستوران و کافی‌شاپ است. مجموعه رستورانی هم به عنوان باغ رستوران ملل در این مجموعه ساخته شده که دربرگیرنده غذاها و معماری مخصوص و ویژه تمامی‌ کشورهای مدیترانه‌ای، اروپایی و آسیایی است.
چون یکی از نقاط ضعف‌ مجموعه‌های تجاری در تهران عدم وجود نمازخانه است، در ایران‌مال تعداد 40 نمازخانه بسیار مدرن و شیک همراه با یک مسجد جامع بزرگ در راستای ترویج دین (به صورت غیرمستقیم) ساخته شده است.
در کنار ثبت طولانی‌ترین رکورد بتن‌ریزی تاریخ در کتاب رکوردهای گینس، استحکام بنا و مقاومت در برابر زلزله 9 ریشتری، مدرن‌سازی سیستم آب و فاضلاب، تهویه‌ ایران‌مال و نهایتا توجه به محیط زیست هم از سایر ویژگی¬های ‌این پروژه است. 
به‌طور کلی تمامی‌ رده‌های سنی در کشور مخاطب ایران‌مال هستند و موارد ذکر شده تنها بخشی از مزیت‌های ویژه ‌ایران‌مال است و تمام ویژگی‌هایی است که یک مرکز جذاب گردشگری باید داشته باشد. نکته جالب توجه ‌اینجاست که ‌ایران‌مال در شرایط تحریم ساخته شده است. افتخار ما این است که جهانیان شاهد شاهکار کشور در مدت زمان 6 سال و در اوج دوران تحریم باشند.
طی مدت زمانی که از احداث بازار بزرگ ایران می‌گذرد، به طور مستقیم و غیرمستقیم چقدر اشتغالزایی صورت‌ گرفته و براساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده پس از بهره‌برداری کامل چه مقدار اشتغالزایی خواهد شد؟
با در نظر گرفتن اینکه مساله اشتغالزایی برای جوانان یکی از جدی‌ترین مشکلات کشور است، در مرحله ساخت طی 6 سال گذشته برای حدود 43 میلیون نفر-روز اشتغالزایی ایجاد شده است. به طوری که در زمان اوج فعالیت و ساخت ایران‌مال در 3 شیفت از شبانه‌روز بیش از 20 هزار نفر مشغول به کار بوده‌اند. به یاری خدا زمانی که‌ ایران‌مال به بهره‌برداری برسد حدود 18هزار نفر به طور مستقیم و حدود 100 هزارنفر نیز به طور غیرمستقیم مشغول به کار خواهند شد.
در حوزه منابع انسانی و تربیت نیروهای انسانی که در این مجموعه در حال فعالیت هستند و قرار است در ادامه نیز مشغول شوند، توضیحاتی ارائه فرمایید.
بازار بزرگ ایران دارای یک مرکز دانشگاهی در منطقه فرحزاد است که در آن آموزش‌های لازم به تمامی‌ فروشندگان متقاضی شغل ارائه خواهد شد. ضمن اینکه تمامی ‌آنها باید دارای مدارک دانشگاهی در مقطع لیسانس باشند. به طور طبیعی مقوله مدیریت مال و ارائه خدمات در مال، از حلقه¬های مفقوده زنجیره آموزش در نظام آموزش عالی کشور است و موسسه آموزش عالی آزاد اندیشه معین که DMIT نامیده می¬شود، سرمایه انسانی در تراز ایران¬مال را تربیت می¬کند.
بازار بزرگ ایران چطور می‌تواند منجر به بهبود شرایط اقتصادی کشور شود؟
به طور قطع بازار بزرگ ایران می‌تواند موجب بازتعریف تجارت و بازرگانی در ایران مدرن پس از گذشت 4 دهه از عمر انقلاب اسلامی‌ باشد. به عنوان مثال سالن ضیافت و سالن کنفرانسی که در کنار هتل 5ستاره ‌این مجتمع فاخر قرار گرفته‌اند، می‌توانند میزبان انواع رویدادها و نشست‌های بین‌المللی، جهانی، منطقه‌ای و ملی باشند و درآمدزایی کنند.
همچنین هتل 5‌ستاره‌ ایران‌مال می‌تواند یکی از منابع درآمدزا باشد و کمک ویژه‌ای به اقتصاد کشور کند. علاوه‌‌بر آن اشتغالزایی برای 18هزار نفر به صورت مستقیم در یک مکان حتما می‌تواند موجبات تحرک اقتصادی را فراهم آورد.
از طرفی ارتقای سطح خدمت‌رسانی و فرهنگ مشتری‌مداری در ایران‌مال در کنار کادرسازی‌های در حال انجام و تضمین‌هایی که برای محصولات و ارائه خدمات به مشتریان وجود دارد، می‌تواند کسب وکار کشور را به طور کل تحت تاثیر قرار دهد. 
البته بخش عظیمی ‌از اقتصاد دنیا متمرکز بر خدمات است و گردشگری یکی از مهم‌ترین زیرشاخه‌های این بخش به شمار می‌رود، به نحوی که از هر 12 تا 15 شاغل در دنیای امروز، یک شغل به گردشگری و زیرشاخه‌های آن اختصاص دارد و گردشگر واردکننده پول کم‌فشار به اقتصاد هر کشور است، طبیعتا مشاغل جانبی در پی آن ایجاد و منجر به توسعه و بهبود شرایط اقصادی خواهد شد.
اما صدور خدمات فنی-مهندسی و پیشنهادهایی که در رابطه با صادرات دانش فنی و مهندسی به‌کاررفته در ایران‌مال ازسوی کشورهای درخواست‌کننده برای ساخت چنین مال عظیمی ‌در همان کشورها شده است، امتیاز بسیار ویژه‌ای در بازار کسب و کارهای عمرانی بین¬المللی تلقی می‌شود.
عملکرد ایران‌مال در راستای توسعه صنعت گردشگری به چه صورت خواهد بود؟
مجموعه‌ای از مزیت‌ها و توانمندی‌های فنی، مهندسی، معماری، هنری، ذوقی و حتی آرایه‌های ادبی و کلامی ‌در این مجموعه فاخر گردهم آمده است تا بتواند تمام گذشته ‌ایران را به نحوی برای نسل‌های آینده کشور به نمایش بگذارد.
چون مجموعه فاخر ایران‌مال در دامنه زاگرس بین دو کلانشهر تهران و کرج قرار گرفته و با فرودگاه¬های امام خمینی (ره)، مهرآباد و پیام احاطه شده است و با توجه به ‌اینکه 20 میلیون از جمعیت کشور در دو استان تهران و البرز سکونت دارند، برآورد ما این است که حتی اگر یک درصد از این جمعیت اقدام به بازدید از مجموعه ‌ایران‌مال کنند، آمار این بازدید به میزان 200 هزار بازدیدکننده روزانه خواهد رسید.
از طرفی باغ شازده‌ماهان واقع در کرمان که به نگین سبز کویر معروف است، مورد بازدید بسیاری از مردم کشور قرار نگرفته است. این درحالی است که ما این باغ را عینا در ایران‌مال بازسازی کرده‌ایم. همچنین با مطالعه بازارهای سنتی کشور، بازار سنتی ایران‌مال را با متراژ 10هزار مترمربع زیربنا و با الهام از بازارهای قم، تبریز، اصفهان، کاشان، مشهد، اراک، قزوین، تهران و... ساخته شده است که روایتگر بخشی از هنر و رازآلودی معماری ایرانی است. بازار مذکور دارای 4 سراست که در محلی به نام چارسو به یکدیگر مرتبط می‌شوند که هرکدام از آنها به طور مجزا ویژه فرش ایرانی، سوغات ایرانی، صنایع دستی ایرانی و اجناس موزه‌ای ایرانی است.
باتوجه به محل قرارگیری این مال بزرگ و مطلوب نبودن مسیرهای حمل و نقل برای رسیدن به ‌این مجموعه چه تمهیداتی در نظر گرفته شده است؟ (باتوجه به افزایش ساخت وسازها و تقریبا تجاری شدن منطقه22).
طی مذاکراتی که با شهرداری تهران داشتیم، به زودی خطوط راه‌آهن شهری تهران و حومه به ‌ایران‌مال متصل می¬شود. کما اینکه در حال حاضر نیز مسیر دسترسی از طریق ایستگاه متروی چیتگر وجود دارد.
همچنین بزرگراه‌های شهید همت، شهید خرازی، آزادگان و حکیم که درواقع شریان‌های اصلی تهران هستند، امکان دسترسی را از هر 4 جهت به ‌این مال بزرگ که دارای 26 ورودی و 16 خروجی است، ایجاد کرده‌اند. ضمن آنکه برای این منظور پل معلقی نیز روی اتوبان همت در مسیر شمال به جنوب ساخته شده است.
ایران‌مال همچنین دارای ناوگان حمل‌ونقل مستقلی است که در میادین شهر مستقر خواهند شد، همراه با تمهیداتی که برای ایجاد خطوط تاکسیرانی مستقل در تمامی‌ نقاط، مدنظر قرار گرفته شده و بازدیدکنندگان را با یک تماس به ‌ایران‌مال می‌رساند.
پیرامون مدرن‌ترین مرکز نمایشگاهی که در ایران‌مال قرار دارد توضیحاتی را برای مخاطبان ما ارائه فرمایید؟ 
فضای نمایشگاهی ایران‌مال مساحتی حدود 42 هزارمتر‌مربع در 3 طبقه دارد و محل دائمی‌ نمایشگاه‌های تخصصی با امکاناتی ویژه (از لحاظ فضا، کلاس‌های آموزشی و...) است. 
درواقع سازه و مکانیسم درونی نمایشگاه از لحاظ فنی از ویژگی‌های خاصی برخوردار است و در کنار وسعت و یکپارچگی که دارد به شکل یک مکعب شیشه‌ای بر بام ایران‌مال خودنمایی می‌کند. به‌علاوه امکاناتی درون نمایشگاه برای برگزاری انواع سمینارهای آموزشی، جلسات تخصصی و... وجود دارد که در معدود نمایشگاهی دیده می‌شود.
سال جاری هم آیین رونمایی از ایران‌مال با افتتاح نمایشگاه صنعت ساختمان با حضور 100 برند برتر در یازدهم اردیبهشت که روز کارگر و مصادف با تولد حضرت ولی¬عصر(عج) بود، برگزار شد. شهریورماه نیز نمایشگاه شهرگردشگر را با مشارکت سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع-دستی و گردشگری برگزار کردیم و به زودی هم میزبان جشنواره فیلم فجر خواهیم بود.
در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی چه تصمیماتی از طرف ایران‌مال گرفته شده است؟
بحث مسئولیت‌های اجتماعی بحث بسیار مفصلی است. لازم است هر سازمان و نهادی که در جامعه فعالیت می‌کند و از منافع آن بهره‌مند می‌شود، به همان میزان نیز نسبت به جامعه احساس مسئولیت داشته باشد. به همین دلیل هر برنامه‌ای که نوشته می‌شود، حتما دارای یک پیوست اجتماعی است. ایران‌مال نیز از این قاعده مستثنی نیست و سیاستگذاری‌های هیات امنا بر طبق سیاست‌های فرهنگی و اجتماعی انجام شده است.
به عنوان مثال با ساخت باغ کتاب در نظر داریم تا فرهنگ کتاب‌خوانی حتما در جامعه رواج یابد. ما با این کار مسئولیت‌های اجتماعی سایر نهادها را نیز برعهده گرفته‌ایم.
 در واقع تمامی ‌مزیت‌ها و امکاناتی که در ایران‌مال اعمال شده و پیشتر به آن اشاره شده است همگی در دسته مسئولیت‌های اجتماعی قرار می‌گیرند. حقیقت این است که ساخت ایران‌مال خود ادای یک مسئولیت اجتماعی است.
لطفا کمی در مورد هیأت امنای ایران¬مال توضیح دهید.
به طور طبیعی مجموعه¬ای با ویژگی¬های ایران¬مال، حتما باید در حوزه سیاست¬گذاری کلان فرهنگی-اجتماعی از دانش و تجربه افراد معتبر و مجرب استفاده کند. به همین منظور عده¬ای از بزرگان امور خیریه و شخصیت¬های متدین و محترم حوزه¬های اقتصاد و فرهنگ، اعضای هیأت امنا را تشکیل داده¬اند و فعالیت¬شان چنانکه عرض کردم ناظر به سیاست¬گذاری کلان در راستای سیاست¬های کلان جمهوری اسلامی ایران در حوزه¬های فرهنگی-اجتماعی است و جلسات مستمری نیز برگزار می¬شود که البته بنده ضرورتی به نام بردن از حضرات آقایان محترم عضو هیأت امنا نمی‌بینم.
بازار بزرگ ایران‌مال هم‌اکنون در چه مرحله‌ای از ساخت قرار دارد؟
اساسا بازار بزرگ ایران یا ایران¬مال را باید در 2 بخش توضیح داد، یعنی دو بخش اصلی دارد. ساخت و بهره¬برداری که با اتمام فعالیت در بخش ساخت، وارد بخش بهره¬برداری شده¬ایم و ان¬شاءالله تا دو، سه ماه دیگر سهام این شرکت سهامی عام در بازار بورس ارائه می‌شود و ایران¬مال به عنوان یک شرکت سهامی عام و بر اساس الزامات و رویه-های شرکت¬های سهامی عام اداره می¬شود و متعلق به تمامی افرادی است که سهام ایران¬مال را از بازار بورس بخرند و در واقع تعلق به یک شخص یا موسسه یا بنگاه خاص ندارد.
مراحل ساخت ایران‌مال تقریبا به اتمام رسیده است و شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ ایران‌مال هم در حال واگذاری واحدهای تجاری-اند. ضمن آنکه تجهیز واحدها آغاز شده و شاهد روند بسیار خوبی است. درخصوص افتتاح فازها باید گفت که بازار بزرگ ایران به صورت مرحله‌ای افتتاح می‌شود، به طوری که قسمت‌های عمومی ‌آن در اولویت افتتاح قرار دارند و تا پایان امسال و به صورت مرحله‌ای وارد فاز بهره‌برداری خواهد شد.
اما باتوجه به طرح توسعه و اتفاقات خوبی که در پی آن شاهد خواهیم بود پیش‌بینی می‌شود از ابتدای سال 98 شاهد افتتاح و بهره‌برداری مرحله‌ای ایران‌مال باشیم که در کمتر از 2 سال به نقطه اوج و در حقیقت تکمیل نهایی خواهد رسید.
پیرامون معماری به‌ کار رفته شده و ویژگی‌های فنی و مهندسی ایران‌مال توضیحاتی ارائه فرمایید.
تحولاتی که در حوزه طراحی، مشاوره، ساخت، احداث، مصالح، کیفیت و معماری مدرن در ایران‌مال اتفاق افتاده است در دنیای امروز بی‌نظیر است که بخشی از این معماری در واقع معماری سنتی ایران و به‌کار بردن آن در ساخت بازار سنتی بازار بزرگ ایران است.
 ضمن آنکه با توجه به قرارگیری ایران‌مال در شیب اتوبان شهید همت، مزایای تمامی ‌طبقات آن با طبقه همکف برابر است. ساخت پل‌های درهم‌تنیده‌شده ‌این مجموعه نیز در هیچ کجای جهان نمونه مشابهی ندارد.
 این موارد ذکرشده تنها بخش کوچکی از ویژگی‌های فنی‌ومهندسی ایران‌مال به شمار می‌رود و در مستندی که در حال ساخت است و در آینده نمایش داده می¬شود به ویژگی‌های برجسته معماری و سایر وجوه ایران¬مال نیز به طور مفصل پرداخته شده است.
از فرصتی که برای مصاحبه در اختیار ما قرار دادید، تشکر می¬کنم.
بنده هم از نشریه وزین تجارت طلایی تشکر می¬کنم و امیدوارم در ایفای مأموریتی که ناظر به فعالیت مجتمع¬های تجاری چندمنظوره است، به همان اندازه که با نگاه علمی و کارشناسی می پردازد، موفق باشد. 

مجتمع های چندمنظوره تجاری، فرهنگی، تفریحی و ورزشی و تاثیر آن بر زندگی شهری

تجمیع این امکانات در یک مجموعه، ضمن تامین نیازهای مختلف شهروندان، موجب صرفه‌جویی در وقت و انرژی نیز می‌شود. در شرایط عادی، شهروندان برای رفع احتیاجات خود باید به مکان‌های مختلف جهت خرید، استفاده از سینما و یا پارک مراجعه کنند. ترافیک شهری و شلوغی جاده‌ها، امکان بهره‌برداری همزمان از این فضاها را از مردم سلب کرده است. امروزه با ایجاد مجتمع‌های چندمنظوره در اقصا نقاط دنیا، این امکان برای مردم فراهم شده است که در زمان و محیط واحد همه نیازهای فرهنگی، تجاری و ورزشی خود را مرتفع نمایند.

مزیت بزرگ این مجتمع‌ها در کنار ایجاد قدرت انتخاب فراوان در خرید اقلام مصرفی برای شهروندان در  امنیت و آرامش آن است. مجتمع‌های بزرگ چندمنظوره با  داشتن پارکینگ‌های مطمئن، سیستم امنیتی هوشمند و مدیریت سازمان‌یافته، همانند شهرکی امن، امکان بروز مخاطرات مالی و جانی برای شهروندان را به حداقل ممکن کاهش می‌دهند. این مجتمع‌ها همچنین با ارائه خدمات نوین و ایجاد فضاهای باز و دلنشین، نقش و سهم به سزایی در ایجاد محیط روانی مناسب برای شهروندان و ایجاد تعامل و هم‌اندیشی میان آنها دارند. 

در دنیای امروز که رسانه‌های جمعی و فضای مجازی ذهن و روان افراد جامعه را به خود مشغول ساخته و افراد زمان و وقت قابل توجهی در روز را به گشت و گذار در فضای مجازی اختصاص می‌دهند، تاسیس و گسترش چنین مجتمع‌هایی به نوبه خود می‌تواند منتهی به فارغ شدن افراد از فضای مجازی و حضور در محیط اجتماعی گردند. نقش چنین مجتمهایی برای اوقات فراغت در قیاس با استفاده مفرط از فضای مجازی و آسیب‌های جسمی و روانی ناشی از آن به ویژه برای قشر جوان جامعه که به یکی از دغدغه‌های بزرگ امروز جامعه تبدیل شده است، مبرهن میگردد. 

امروزه در دنیا، در عین حالیکه نظاره‌گر روند رو به رشد ایجاد مجتمع‌های بزرگ چندمنظوره هستیم، در کشور ما نیز ، گام‌های بزرگی در این راستا برداشته شده است. تاسیس مجتمع‌های به ظاهر چندمنظوره در مناطق مختلف شهر تهران و همچنین دیگر کلان شهرهای ایران از جمله تبریز، مشهد، اصفهان و شیراز از جمله این تلاش‌ها است. این مراکز که عمدتاً با همت بخش خصوصی ساخته شده‌اند، با برخورداری از امکانات نوین شهری، تاثیر به سزایی در تامین نیازها و احتیاجات روزمره زندگی شهروندان ایرانی داشته‌اند.

 البته امکانات و شرایط موجود در این مجتمع‌ها، هنوز فاصله بسیار زیادی با استانداردهای جهانی مربوط به مجتمع‌های چندمنظوره داشته و همه عناصر و شاخصه‌های این حوزه را در برندارد. در واقع می‌توان گفت که عمده تمرکز این مجتمع‌ها، ایجاد واحدهای تجاری جهت خرید محصولات مصرفی و فودت کورت‌ها و رستوران‎ها بوده و مع الاسف توسعه بخش‌های فرهنگی، مذهبی و ورزشی در این مجتمع‌ها تا حد زیادی مغفول مانده ‌است.  

کلان شهر تهران، هم اکنون به یکی از شلوغ‌ترین و پرترافیک‌ترین شهرهای جهان تبدیل شده است و به عنوان شهری با مرکزیت سیاسی و اقتصادی ایران، بیشترین تعداد مهاجر در طول روز را دارد، پاسخگویی به نیازهای اجتناب‌ناپذیر این طیف عظیم جمعیتی، امکانات و فضاهای شهری خاص خود را می‌طلبد. در این بین، تکثّر و حجم بالای جمعیت شهری از یک سو و نبود فضاهای باز و بزرگ از طرف دیگر، ایجاب می‌کند که مجتمع‌هایی با شاخصه‌های همه‌جانبه و مختلف تاسیس شوند تا با ارائه خدمات متنوع و تسهیلات تفریحی و رفاهی مختلف، بتوانند نیازهای عادی و روزمره شهروندان با هر طبقه و سطح معیشتی را برطرف سازند. از همین رو می توان به نقش و تاثیر عوامل ذیل در ظهور و پیدایش این مجتمع‌ها پرداخت. 

زمان

در زندگی شهری با توجه به حجم بالای ترافیک و مشغله‌های کاری افراد، یکی از مهمترین دغدغه‌ خانواده‌ها، دسترسی به مراکزی است که بتوانند با طی کمترین مسافت و صرف کمترین زمان، نیازهای متنوع فرهنگی و اقتصادی شان را برطرف سازند.در این بین، مجتمع‌های چند منظوره با ارائه و عرضه طیف وسیع خدمات و محصولات به صورت متمرکز، به میزان قابل توجهی از اتلاف زمان و انرژی جلوگیری می‌کنند. البته این امر منوط به آن است که این مجتمع‌ها پراکندگی مناسبی در سطح شهر داشته باشند تا با کاهش تردد افراد در سطح شهر، به سهم خود باعث کاهش آلودگی هوا و ترافیک شهری شوند.  

محیط

مزیت دیگر مجتمع‌های چندمنظوره، ایجاد فضای مناسب برای فراغت و تفریح شهروندان است. به تعبیر دکتر سعیدی جامعه‌شناس معاصر، خرید در ایران امروز تا حدودی جزو «اقلام فراغتی» شده و ایرانیان علاقه‌مندند تا بخشی از اوقات فراغت خود را در فضاهای مدرن، امن و خانوادگی مراکز خرید سپری کنند و بدین ترتیب مفهوم «دموکراتیزه شدن خرید» در ایران شکل گرفته‌است. مجتمع¬های چندمنظوره با فراهم‌آوردن فضاهای مختلف تجاری، ورزشی، تفریحی، فرهنگی و مذهبی در زیر یک سقف، موجب همراهی افراد مختلف خانواده با یکدیگر در زمان خرید و به تبع آن افزایش نشاط و تحرک شده‌اند که در شرایط کنونی و با توجه به شاغل بودن اکثر والدین و دوری آنها از فرزندان در طول روز، این امر اثر مثبتی بر کاهش استرس و افزایش همبستگی خانواده‌ها دارد. در این خصوص طی تحقیقات بعمل آمده در دانشگاه ماساچوست راجع به رواج مجتمع‌های چندمنظوره فرهنگی، تجاری و ورزشی در مناطق مختلف دنیا  ذکر شده است که والدینی که درصدد نظارت بر تفریحات و علائق نوجوان‌های خود هستند، این مجتمع ها را به عنوان فضایی پاکیزه، امن و تحت کنترل برای فرزندانشان در نظر می‌گیرند. 

اقتصاد 

مدیران و مالکان مجتمع‌های چندمنظوره در دنیا به تجربه دریافته اند که در این مراکز بایستی نگاهی فراتر از کسب درآمد داشت و با رویکردی متفاوت و برنامه‌ریزی مداوم و منسجم، پاسخگوی طیف وسیعی از جامعه بود و در تعامل مستمر با این طیف، علائق آنها را پوشش داد. در این راستا، و در جهت رسیدن به این فلسفه و خواسته اصلی از ظهور این مراکز، رویکرد صاحبان و بهره¬برداران این مجتمع¬ها صرفاً سودجویی نبوده و در عمل متصدیان واحدهای مستقر در این مجموعه‌ها، عمدتاً درصدی از فروش خود را به عنوان اجاره¬بها پرداخت میکنند. این شیوه، برخلاف شیوه مرسوم پرداخت اجاره‌بهای ثابت ماهیانه، موجبات فراغ بال متصدیان واحدهای تجاری در ارائه خدمات به مشتری بوده و در نتیجه از تعیین قیمت¬های گزاف برای اقلام و کالاها خودداری می نمایند. 

در سطح ملی نیز مجتمع¬های چندمنظوره تجاری، فرهنگی، تفریحی و ورزشی، مسلماً نه تنها موجب افزایش و رشد روزافزون تولیدات داخلی می¬گردد، بلکه در عرصه رقابت با تولیدات و محصولات معتبر، قطع به یقیین کیفیت تولیدات داخلی نیز در بلند مدت ارتقاء یافته و امکان صادرات آنها فراهم می‌شود. بر اساس گزارش شورای بین‌المللی مراکز خرید، این صنعت در سال 2012 رقمی حدود 3/5 میلیون اشتغال مستقیم و یک تا دو میلیون اشتغال غیرمستقیم در اروپا ایجاد نموده است.  با عطف به این امر  در صورت مدیریت صحیح و سرمایه‌گذاری مناسب از سوی بخش خصوصی و با حمایت دولت، این صنعت نوظهور، بستری مناسب برای اشتغال و درآمدزایی در بدنه جامعه  می باشد. 

توریسم 

جاذبه فراوان مجتمع های تجاری- فرهنگی، ضمن جلب شهروندان مقیم داخلی یک کشور، بستری برای حضور و مسافرات توریستهای خارجی نیز می باشد. بنا به گزارش‌های موجود، در کشور انگلستان، مجتمع‌های چندمنظوره با ایجاد جاذبه‌های مدرنی از قبیل سینماهای چندبعدی، پیست‌های اسکی و هاکی، پارک‌های موضوعی و سالن‌های ورزشی در کنار فروشگاه‌ها توانسته‌اند، ضمن جذب شهروندان انگلیسی (توریسم داخلی) عاملی در جذب شهروندان سایر کشورها (توریسم خارجی) نیز باشند. در منطقه خاورمیانه نیز  دو کشور امارات متحده عربی و ترکیه با راه‌اندازی مجتمع‌های چندمنظوره موفقیت های فراوانی در جذب توریسم از کل کشورهای منطقه کسب کرده اند. هم اکنون شهر دوبی میزبان بزرگترین مجتمع‌های تجاری چندمنظوره در منطقه و جهان است و هر روزه پذیرای خیل عظیمی از مسافران از کشورهای عربی منطقه است. پیشرو بودن کشور امارات در حوزه مجتمع‌های تجاری و منافع مالی سرشار ناشی از آن، دیگر کشورهای عربی منطقه از جمله عربستان، بحرین و قطر را به تلاش برای راه‌اندازی مجتمع‌های چندمنظوره بزرگ و پیشرفته واداشته است. این کشورها با هدف ممانعت از خروج ارز از کشورشان و همچنین جلب توجه شهروندان منطقه، مجتمع‌های چندمنظوره بزرگی را در پایتخت‌های خود راه‌اندازی کرده‌اند. 

با عنایت به مراتب فوق، مقتضی است شرکت‌های خصوصی و فعالان صنعت ساختمان در کشورمان به صورت جدی و هدفمند وارد این حوزه نوین از صنعت توریسم شوند. متاسفانه آنچه که تاکنون در شهر تهران و همچنین سایر کلان شهرها به عنوان مجتمع‌های چندمنظوره ایجاد و افتتاح شده اند، دربردارنده همه فضاهای یک مجتمع موزون از قبیل مراکز تفریحی، فرهنگی، ورزشی و خدماتی نبوده و در عمده موارد فقط دارای بخش تجاری بوده و همین امر باعث شده است که نگاه مردم و شهروندان به این مجتمع‌ها، نگاه فرهنگی، مذهبی، ورزشی و هنری نباشد و بازدید از این مراکز صرفاً برای خرید کالا یا اقلام مصرفی صورت پذیرد. درحالیکه فلسفه وجودی چنین مراکزی، رشد هماهنگ و موزون تمام مراکز مورد نیاز شهروندان از قبیل مراکز فرهنگی، ورزشی، مذهبی، سالنهای همایش، باغ ایرانی،   سینماهای پیشرفته،  است. در صورت شکل گیری چنین فضایی است که شهروندان می توانند از حضور در این مجتمع ها لذت ببرند.  

بی‌گمان در صورت حمایت هوشمندانه دولت از شرکت‌های خصوصی فعال و علاقه مند در این زمینه جهت راه اندازی مجتمع های دارای مراکز فرهنگی، ورزشی، مذهبی، سالنهای همایش، تفریحی، باغ ایرانی، سینماهای پیشرفته، این ظرفیت در کشور وجود دارد که مجتمع‌هایی در حد استانداردهای جهانی  در کلان شهرها احداث شود. تاسیس این مجتمع‌ها ضمن جذب و جلب سرمایه و ارز به کشور، به یقین موجبات ارتقاء در زمینه های مختلف از جمله جایگاه صنعت طراحی، عمران، ساخت و تولید در کشورمان در سطح دنیا خواهد شد.