سیدمجید بنی‌فاطمه که هیأت ریحانةالحسین (س) را در منطقه شمال غرب تهران ایجاد کرده، توانسته بخش عظیمی از مخاطبان شهر تهران و اطراف را تحت تأثیر قرار دهد.
این مداح گفت‌وگویی داشته است که در ادامه می‌خوانید:
* ریحانةالحسین در شمال غرب برای انجام کارهای بزرگ تاسیس شد
هیأت ریحانةالحسین (س) در سال ۸۶، جلسه‌ای هفتگی در حسینیه‌ای حوالی میدان منیریه بود. چه شد که تصمیم گرفتید این هیأت را در شمال غرب تهران و با فضای خاص خودش برپا کنید؟
در روایتی داریم که از امام صادق (ع) سوال شد چرا قیام نمی‌کنید، ایشان فرمودند: کسی نیست که همراهی کند. کسی گفته بود: ما هستیم و ایشان برای اینکه نشان دهد او نیز همراه نیست، فرمودند داخل تنور برو. کار بساط امام حسین (ع) نیازمند افرادی وفادار، محکم و ... است. ما به این موضوع فکر کردیم که اگر نمی‌توانیم کار بزرگ کنیم، اصلاً انجام ندهیم.
این هیأت ابتدا به نام حضرت ام‌البنین (س) بود و بعدها با رویاهای صادقه‌ای که دیده شد، نام آن را به حضرت رقیه (س) و ریحانةالحسین (س) تغییر دادیم. البته جلسه‌ای به صورت ماهانه به نام حضرت ام‌البنین (س) هم داریم. تصور ما این بود که رسالت ما تلاش در این منطقه است و اسباب هم مهیا شد تا در شمال غرب تهران حاضر شویم. البته پس از چند جلسه‌ای که برگزار شد، گزارش‌هایی به ما دادند که کلیساهای خانگی در این منطقه فعال است و با حضور ما مخالفت کردند. من فهمیدم باید این‌جا بایستم و معتقدم حضرت زهرا (س) همه را نگه داشت و ما را نیز حفظ کرد. شاید اگر براساس عقل خودم بود، فضا را تغییر می‌دادم، اما کار از جای دیگری مدیریت می‌شد و الحمدلله ماندیم و امروز موفقیت‌های بسیاری به‌دست آورده‌ایم.
* هیأت‌داری باید متناسب با روحیات جوانان باشد
برگزاری هیأت در این منطقه موجب شده است، در مناسبت‌های مختلفی مانند محرم و شب‌های قدر افرادی که کمتر مذهبی هستند نیز در این هیأت حضور پیدا کنند. برای جذب این افراد و ماندن در این مسیر هم برنامه‌ای دارید؟
چه کسانی همراه امام حسین (ع) شدند؟ در این قافله، ایشان هر نوع فردی را با روحیات متفاوت، اما معتقد جمع کردند. حتی در این قافله وهب نصرانی را هم جمع کردند. در آن زمان، افراد از قبایل مختلف بودند. امروز نیز طیف‌هایی مانند بچه حزب‌اللهی‌ها و فلان و بهمان را داریم. نگاه من این است که امام حسین (ع) متعلق به همه بشریت با هر زبان و گویش است. بنابراین نمی‌توان هیأتی برگزار کرد تا فقط یک طیف حضور پیدا کند؛ بلکه همه افراد باید بیایند؛ زیرا امام حسین (ع) مبدل السیئات است، اما به این شرط که افراد در این مسیر بمانند.
هر کدام از پیامبران شگردی برای دعوت مردم به سمت توحید داشتند، اما همه نوید پیامبر اسلام (ص) را دادند؛ زیرا یکی از ویژگی‌های بارز ایشان، اخلاق بود. ایشان زمانی که نماز می‌خواند، همه اقشار حضور داشتند و اگر بنا بود یهودیان نیز ایشان را ملاقات کنند، باید در مسجد حضور پیدا می‌کردند. بنابراین هیأت باید محل رفت و آمد طیف‌های مختلف باشد. اتفاقا بارها شاهد حضور مسیحیان در هیأت ریحانةالحسین (س) بودیم.
باید با اخلاق، رفتار و محبت به افراد، آن‌ها را جذب کنیم. مردم نیز خوب می‌فهمند که چه فردی رفتارش اصل است و چه فردی در حال تظاهر است. من در بساط امام حسین (ع) چیزی برای خود قائل نیستم، اما برای این دستگاه، اهمیت بسیاری قائلم. معتقدم شکل هیأت‌داری باید با روحیات جوانان سازگار باشد و مسئولین هم از افراد سن‌دار و هم با تیپ‌های امروزی باشند و زمانی که افراد حضور پیدا می‌کنند باید با آنان رفتار احترام‌آمیز داشت.
اعتقاد دارم گاهی باید نوحه را با روندی آرام خواند تا افراد حتی بتوانند قبل از خواب، آن را گوش دهند. بسیاری از افراد به واسطه ارتباط‌های این گونه همراه هیأت می‌شوند. حاج محمود کریمی با نوحه‌های زمینه خود این کار را انجام داد و افرادی مانند آقای محمد صمیمی نیز همین روند او را ادامه می‌دهند.
* تاکنون هیچ فردی را برای حضور در هیأت دعوت نکرده‌ایم
افراد و شخصیت‌های شاخص سیاسی، فرهنگی، هنری و اجتماعی در هیأت ریحانةالحسین (س) بسیار رفت و آمد دارند. حضور این افراد به دعوت شماست؟
ما تاکنون هیچ فردی را برای حضور در هیأت دعوت نکرده‌ایم، بلکه احساس می‌کنم این فضا برای افراد امن است و شاید این امن بودن از طرف خود من هم بوده است. به نوعی از این افراد، هیچ درخواستی نداشته‌ایم؛ یعنی خواسته شخصی و یا خواسته‌ای برای هیأت از این افراد نداشته‌ایم؛ لذا فضا امن بوده و شرکت کرده‌اند.
دومین دلیل هم نوع برخورد با این افراد است و در گام سوم هیچ‌گاه جناحی برخورد نکردیم تا به جناحی تعلق داشته باشیم؛ بلکه ما حزب‌اللهی هستیم و طیف نیستیم. اِلمان اصلی ما در جلسه ولی فقیه و رهبری است. شاید فردی تنها به عنوان ولی فقیه آقا را قبول دارد و یک نفر هم عاشق ایشان باشد. من عاشق شخصیت آقا هستم، اگر ایشان ولی فقیه هم نبود، فرقی نداشت، زیرا عاشق ایشان هستم. در جلسه ما اول آقا ملاک است و پس از ایشان نیز شهدا محور هستند و فردی که نسبت به این دو موضوع زاویه داشته باشد، با او کاری نخواهم داشت. احساسم این است اگر فردی حضور پیدا می‌کند به این خاطر است که ما برای یک جناح خاصی نیستیم.
برخی از افراد که حضور پیدا می‌کنند ما بسیار خوشحال می‌شویم؛ زیرا به بسیاری از این افراد ارادت داریم و از قدیم در روضه‌ها با آن‌ها زندگی کرده‌ایم. به طور مثال با آیت‌الله رئیسی سالیان سال است که ارتباط داشتیم و روضه‌های بسیاری با او برگزار کردیم و یا زمانی که سرلشگر عزیز جعفری در مراسم ما حضور پیدا می‌کنند، بسیار موجب خوشحالی ماست.
گاهی نتیجه هم‌نشینی شما با برخی از این افراد به ویژه در حوزه فرهنگ، هنر و ورزش موجب می‌شود، زمانی که خطایی از سوی آنان رخ می‌دهد، دیگران بگویند این افراد با سیدمجید بنی‌فاطمه هم رفت و آمد داشته‌اند. از این اتفاقات چگونه گریز می‌کنید؟
در این زمینه تسلیم هستم! ما بچه هیأتی‌ها غریب و مظلوم واقع شده‌ایم و نمی‌توانیم بگوییم افراد نیایند یا نمی‌توانیم به افراد محبت نکنیم؛ بلکه هیأتی هستیم و از ائمه اطهار (ع) آموخته‌ایم که باید محبت داشته باشیم. لذا نمی‌گوییم نیایند، اما می‌توانیم کارهایی هم انجام دهیم. فکر می‌کنید ما با این افراد عکس می‌گیریم؟ خیر! عکس هیأت منتشر می‌شود و این عکس البته دردی هم از من دوا نمی‌کند. زمانی که با این افراد صحبت می‌کنم، خودشان می‌گویند ما به جلسه می‌آییم، آرام می‌شویم و بعد از هیأت با صحبت با شما نیز آرامش بیشتری پیدا می‌کنیم. برخی از این افراد در اثر اتفاقات و فضای مجازی تغییر کرده‌اند که اگر صحبتی با آن‌ها صورت گیرد، تاثیر بسیاری دارد.
البته باید بگویم از کارهای این افراد مطلع هستم زیرا به فیلم علاقه دارم. همچنین با شناختی که از آنان دارم، آگاهی‌هایی نیز به این افراد می‌دهم که به ویژه در موضوع شهدا اثر هم داشته است. این افراد عمدتاً مقام معظم رهبری را دوست دارند و عاشق امام حسین (ع) هستند. البته از برخی از آنان نیز گله دارم زیرا ایام عزاداری به غیر از محرم بوده است و این افراد علی‌رغم قولی که به ما داده بودند، در فضای مجازی رویکرد روشنفکری برداشتند و در صفحه خود در فضای مجازی پست نامناسبی منتشر کردند، در حالی که انتظار بود در آن مقطع احترام بگذارند زیرا به این افراد گفته بودم نباید این رشته پاره شود.
در جلسه امسال نیز به افرادی که حاضر می‌شدند، می‌گفتم حالا که عاشق امام حسین (ع) هستید و زیبا در این خصوص صحبت می‌کنید، در جاهای مختلف دم از ایشان بزنید. گاهی می‌گفتند می‌ترسیم کلیشه شود و یا به ما فحش دهند. می‌گفتم عیبی ندارد. حرفتان را بزنید. ممکن است در این زمینه افرادی به من هم فحش دهند، اما من دردم نمی‌گیرد؛ زیرا اگر بدانم این افراد مشهور، مسیر درست را می‌روند، مقاومت می‌کنم. جالب است بدانید گاهی افراد خودی نیز به ما ناسزا می‌گویند.
البته باید بدانیم افرادی که در هیأت ما حضور پیدا می‌کنند روز اول مهمان هستند و پس از آن جزیی از هیأت می‌شوند. مثلا ورزشکاران، هنرمندان و چهره‌ها، روز اول که حضور پیدا می‌کنند، در روزهای بعد، خودشان نمک‌گیر می‌شوند و می‌آیند. حتی برخی از آنان در بخش‌های مختلف هیأت مانند چایخانه در دفعات بعدی کار می‌کنند. به نوعی امام حسین (ع) آنان را تغییر می‌دهد.
امام حسین (ع) و دستگاهش مظلوم است. ذاکران و مداحانش هم مظلوم هستند و هر اتفاقی رخ می‌دهد، مداحان را تخریب می‌کنند. عده‌ای می‌گویند مداحان پول می‌گیرند. خب، مداحی یک هنر است و زحمت زیادی دارد. چندی پیش در جلسه‌ای به حجت‌الاسلام پناهیان گفتم مداحی گستره بسیار زیادی دارد. یک خواننده موسیقی در طول سال یک آلبوم با ۷ قطعه آهنگ منتشر می‌کند؛ یعنی در مجموع ۷ غزل می‌خواند، اما به طور مثال، من امسال در دهه اول محرم حدود ۸۰ نوحه شامل غزل، پیش زمینه، واحد، زمینه، شور، کارهای ایستاده، تصنیف و ... خواندم. مداحی شاخه‌های مختلف مانند شعرشناسی برای انتخاب شعر، شناخت موسیقی و علم تاریخ دارد که فرد باید مسلط باشد تا بتواند اثر خوب ارائه کند و برای تسلط نیز باید تمام زندگی خود را بگذارد. دشمن می‌داند برای ضربه زدن به این عرصه باید چه کند، اما افرادی که می‌شنوند، باید عاقلانه‌تر رفتار کنند.
در خصوص سفر کربلا نیز همین مباحث مطرح می‌شود. در طول سال پروازهای زیادی به اروپا و شهرها و جزایر آن‌چنانی صورت می‌گیرد. مقایسه کنید ببینید چه تعداد پرواز به عراق وجود دارد. اصلا قابل قیاس نیست. من دوست دارم پولم را خرج امام حسین (ع) کنم، فرد دیگری دوست دارد پول خود را آتش بزند. بنابراین نباید بر عقاید یکدیگر خدشه وارد کنیم. معتقدم کار درست در حال انجام شدن است که افرادی اینگونه بیماری نشان می‌دهند. البته برخی نیز ناخواسته در جو قرار می‌گیرند و حرفی می‌زنند. همان آدم‌ها شب اول محرم که می‌شود، در هیأت حاضر می‌شوند!
* توجه مقام معظم رهبری به جمعیت هیأت ریحانةالحسین
مداحی‌های بسیاری خدمت مقام معظم رهبری داشتید. از حال و هوای این مداحی‌ها و صحبت‌های پس از آن با معظم‌له برایمان بگویید.
از کودکی عشق بسیاری به حضرت آقا داشتم، اما متاسفانه برخی فقط اسم ایشان را می‌برند و یا در هیأت تنها عکس ایشان را می‌گذارند و رفتار دیگری انجام می‌دهند و گویی عکس نظر ایشان عمل می‌کنند. امروز بازار چرب‌زبانی بسیار زیاد است اما من همواره گفته‌ام که عاشق ایشان هستم و تمام فرمایش‌های ایشان را روی چشم می‌گذارم.
ما باید از این جوان‌ها که در دانشگاه‌ها علاقه بسیاری به ایشان دارند، یادبگیریم و گاهی باید این عشق و اطاعت را از نیروهای حزب الله لبنان و سیدحسن نصرالله یاد بگیریم. من اگر کاری هم کرده‌ام، سرباز کوچک ایشان محسوب می‌شوم و خود را سرباز ایشان و ولایت می‌دانم.
درخصوص گفت‌وگوها هم اگر ایشان چیزی به من نفرمایند، همین که نگاه ایشان به من افتاده، کافی است. در برنامه‌های مختلف به خصوص روضه خصوصی که خدمت ایشان رسیده بودم، بیشتر دعا کردند. در جلسه محرم اخیر اعضای هیأت ریحانةالحسین (س) گزارشی از برنامه‌های هیأت تهیه کرده بودند شامل فعالیت‌های مناسبتی، حضور جمعیت، فعالیت خیریه هیأت، موکب اربعین و ... که در جلسه حسینیه به ایشان تقدیم کردم و ایشان فرمودند حتما خواهند دید. بعد از آن جلسه نیز دوستانی از دفتر، اطلاعاتی مجدداً از محمد کاشانی مسئول هیأت گرفته بودند و در نهایت ایشان به‌طور کلی در درس خارج، اشاره‌ای به جلسات هیأت‌ها و جمعیت حاضر داشتند و فرمودند که از حضور جوانان در این جلسات خوشحال بودند.
* شهادت در راه امام حسین (ع) قله کار و آرزویم است
در امر مداحی قله‌ای برای خود در نظر گرفته‌اید و آرزویی دارید که به آن برسید؟
اول اینکه من هیچ‌گاه از خود راضی نیستم، بنابراین هر جلسه فرصتی است تا من بتوانم بهتر باشم. نگاهم این است که تا زمانی هستم بتوانم به وظیفه‌ام عمل کنم و هر زمان به این وظیفه عمل کنم، قله را فتح کرده‌ام و در نهایت این قله فتح نمی‌شود تا اینکه شهادت در راه امام حسین (ع) حاصل شود.
* اگر زمانی از من سینه‌زنی خوبی شنیدید، بدانید روضه خوبی خوانده‌ام
مردم معتقدند هر مداحی در یک حوزه‌ای مانند روضه، زمینه، شور و واحد تسلط بیشتری دارند. این نکته را می‌پذیرید؟ اگر اینگونه است معتقدید در کدام سبک از مداحی، تسلط بیشتری دارید؟
مداح فردی است که مدح اهل بیت (ع) و روضه‌خوانی می‌کند. فردی که شور و واحد می‌خواند، نوحه‌سراست، بنابراین اگر فردی هم در خواندن اشتباهی می‌کند، نباید گفت مداح است؛ در حالی که خواص می‌دانند این فرد تنها شور می‌خواند.
فردی مانند حاج محمود کریمی تمام کارها را خوب انجام می‌دهد و کامل است. البته منتشر شدن آثار در فضای خارج از هیأت موجب می‌شود که مردم اینگونه تصور کنند که مداحی فقط در یک سبک شاخص است. به طور مثال در سبک زمینه حاج محمود بسیار مطرح است، اما اگر روضه او نیز پخش شود، مردم متوجه می‌شوند که در بخش‌های دیگر نیز مسلط است.
من روضه را بیشتر می‌پسندم و اگر زمانی از من سینه‌زنی خوبی شنیدید، بدانید روضه خوبی خوانده‌ام، زیرا من اگر روضه خوبی نخوانم نمی‌توانم برای سینه‌زنان خوب بخوانم.
گاهی برخی مطرح می‌کنند مداحی به چه سمتی در حال حرکت است؟ آیا خراب می‌شود؟ زمانی اتفاقاتی در بخش‌هایی رخ داده است اما نسل یکی بعد از ما بسیار خوب هستند. خوانندگان جوانی امروز مانند مهدی رسولی، سیدرضا نریمانی، میثم مطیعی و ابوذر بیوکافی داریم که نسل انقلابی هستند و در تمام بخش‌ها نیز فعالند. این افراد به خوبی کار می‌کنند. چندی پیش صدای یکی از مداحان در اراک را برایم گذاشتند که نامش را نمی‌دانم و بسیار خوب می‌خواند. کلی جوان در مجلس او جمع شده بود و با همان المان‌های مهم برای ما یعنی مقام معظم رهبری و شهدا در حال کار و تلاش بود.
معتقدم هیأتی موفق است که در چاله‌های سیاسی نیفتد و تنها به مقام معظم رهبری و شهدا بپردازد و برای مردم روشنگری کند. نسل جدید مداحی بسیار خوب است و قوی‌تر از نسل ما در حال کار کردن است. امروز تمام خواننده‌ها در دانشگاه‌ها و یا حوزه‌های علمیه پرچم‌دار هستند.
