احتمال وقوع منازعه سخت بین عراق و اقلیم کردستان وجود دارد
«سیدهادی سیدافقهی» تحلیلگر مسائل منطقه در تشریح ابعاد مختلف عملیات پاکسازی حویجه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اهمیت عملیات آزادسازی حویجه توسط نیروهای عراق به اهمیت جغرافیایی کرکوک و وضعیت سیاسی فعلی در اقلیم کردستان گره خورده است. چراکه کردها مدعی هستند پس از ظهور داعش و حملات گسترده به صلاح‌الدین، نینوا و الانبار، کرکوک و مناطقی که جزئی از این استان به حساب می‌آید، پیشمرگه‌ها وارد این مناطق شدند و در آنجا با داعش دست و پنجه نرم کردند و همچنان در آنجا حضور دارند. از این منظر تلاقی و رویارویی نیروهای عراق با پیشمرگه‌ها می‌تواند یکی از اهمیت‌های آن باشد.
وی ادامه داد: باید توجه داشت که غرب و جنوب کرکوک با خاکریزهای حشدالشعبی مماس و همجوار است، به همین علت نزدیک شدن و تجمیع نیروهای عراق می‌تواند از سوی کردها یک تهدید تلقی شود. از جهتی دیگر، بازه زمانی عملیات حویجه به صورتی است که پیامی مبنی بر یکسره شدن وضعیت سیاسی کرکوک پس از حویجه به بارزانی مخابره شده است. به صورتی که بغداد در نظر دارد تا بعد از پاکسازی این جغرافیا، تکلیف وضعیت سیاسی کرکوک را مشخص کند که در بطن آن موضوع اصل ۱۴۰ قانون اساسی عراق نهفته است.
اسناد نشان می‌دهد که پس از آن که داعش به کرکوک آمده و پیشمرگه‌ها وارد این منطقه شده‌اند، برخی از آنها که طیف‌های مختلف از جمله موافقان و مخالفان بارزانی را تشکیل می‌دادند، اقدام به تحمیل عقیده‌های خود به اعراب و ترکمن‌های ساکن کرکوک کرده‌اند. حتی گفته شده که بازداشت‌های متعدد در راستای ایجاد رعب و وحشت در کرکوک صورت گرفته که دلیل آن هم برچسب ارتباط این اقوام با داعش بوده است. از این منظر بغداد معتقد است که کرکوک به دلیل داشتن منابع نفت و گاز عظیم قلب عراق محسوب می‌شود و کرده‌ها هم اعلام می‌کنند که کرکوک قلب اقلیم به حساب می‌آید.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه اگر کردها بخواهند کرکوک را در دست بگیرند مجبور به برخورد با اعراب و ترکمن‌ها خواهند شد، گفت: اهمیت اقتصادی، امنیتی و ژئوپلیتیکی به همراه وجود منابع گسترده انرژی در باعث شده تا اقلیم سیطره خود بر کرکوک را مورد تاکید قرار دهد. از این منظر اقلیم کردستان عراق اگر بخواهد این منطقه را به صورت علنی در دست بگیرد، باید نسبت به کنترل اعراب و ترکمن‌ها در این شهر اقدام کند و راهی جز سرکوب و برخورد با آنها ندارد که این موضوع می‌تواند منجر به درگیری‌ها و منازعات داخلی بشود. تا جایی که گفته شده است حدود پنج روز پیش فرمانداری ترکمن‌ها در کرکوک مورد حمله پیشمرگه‌ها قرار گرفته که تلفاتی در پی داشته است.
وی با بیان اینکه پیش‌‌شرط‌های اقلیم برای بغداد غیر قابل اجرایی شدن است، عنوان کرد: مساله مهمی که در امتداد عملیات آزادسازی حویجه باید به آن اشاره شود، موضوع همه‌پرسی اقلیم کردستان است. پیش‌شرط‌هایی که از سوی اقلیم مطرح شده به نوعی سرنوشت پرونده همه‌پرسی را به بن‌بست رسانده و یک وضعیت مبهم و نامفهوم را نمایان کرده است. درست است که بحث اخراج داعش از حویجه بطن و متن این عملیات به حساب می‌آید، ولی به دلیل وجود نیروهای نظامی عراق و همچنین پیشمرگه‌ها، به نظر می‌رسد که پس از آزادسازی این منطقه بحث تعیین تکلیف سیاسی در مورد کرکوک مهمترین موضوع قابل پیگیری باشد. به عبارتی دیگر باید دید که آیا پس از انجام همه‌پرسی نسبت به اجرای اصل ۱۴۰ قانون اساسی اقدام خواهد شد یا خیر؟ لذا اگر اقلیم به اصل ۱۴۰ تمکین نکند بدون تردید مجادله میدانی را شاهد خواهیم بود.
