مناطق آزاد یک آفت بزرگ و محل ورود کالاهای قاچاق

علی اکبر کریمی نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در برنامه تیتر امشب در بررسی عملکرد مناطق آزاد گفت: فلسفه تاسیس مناطق آزاد، ایجاد مناطقی با برخورداری از یک سری معافیت های حقوقی و مالیاتی برای توسعه تولید و صادرات بوده است. اما در حال حاضر نه تنها تولید و صادرات قابل قبولی در این مناطق نداریم، بلکه حتی به مکانی برای واردات تبدیل شده اند.

 

وی افزود: مناطق آزاد بستری برای تسهیل رشد اقتصادی در نظام تجاری و در سطح منطقه ای و جهانی هستند.

 

نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: در قالب تبصره 19 و 20 برنامه توسعه در سال 70 و 71 و 72 مناطق آزاد قشم، کیش و چابهار و ماکو در سال 89 تاسیس شد و سرمایه گذاران خارجی توانستند بدون قید و بند سرمایه گذاری تولیدات خود را صادر کنند و با کسب تسهیلات قانونی و نیروی کار، عملکرد چند دهه ای در این مناطق آزاد نشان دهند.  اگرچه این مناطق نقش مثبتی داشتند؛ اما انحراف زیادی هم داشتند.

 

کریمی افزود: مناطق آزاد به یک آفت بزرگ تبدیل شده اند و به جای تامین زیر ساخت ها یک زمین بکر را مصوب کرده و در اختیار این مناطق آزاد قرار داده ایم. آفت این منطقه این است که از ابتدا سنگ بنای انها از طریق تامین عوارض گذاشته شده است و همواره واردات بر صادرات می چربد.

 

نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: کارشناسان رسوب کالا از منطقه آزاد و یا همان پدیده قاچاق را از مشکلات موجود در مناطق آزاد می دانند. کالای همراه مسافر به یکی از جذابیت های مسافران تبدیل شده است و بسیاری از لوازم غیرضروری از این مناطق وارد کشور می شود.

 

وی تاکید کرد: وقتی رقم قاچاق به واردات کشور افزوده شود این رقم بسیار افزوده خواهد شد. ما 3 منطقه قشم، کیش و چابهار را برای صادرات معرفی کردیم، اما کیش برای گردشگری موفق تر بوده است. در کمیسیون اقتصادی کلیات لایحه را تصویب کرده ایم و نکته اصلی مساحت گردشگری است که کاهش یافته است.

 

آهنگران معاون شورای عالی مناطق آزاد میهمان دیگر برنامه در ادامه این گفتگو اظهار داشت: مناطق آزاد بیشتر به کارهای خدماتی و بانکی می پردازند و عملکرد آنها نسبتا موفق بوده است.

 

وی افزود: عملکرد آنها نسبت به بخش های دیگر اقتصادی بهتر بوده است و آنها مرحله تکمیل زیر ساختها را گذرانده و درباره اقتصاد مقاومتی هم در 4 سال گذشته اقدامات مثبتی انجام داده و سیاست های راهبردی داشته اند و اکنون آماده پذیرش سرمایه خارجی هستند. از این پس باید نظارت بر سازمان مناطق آزاد تقویت شود و به کارکرد اصلی خود یعنی تولید و صادرات سوق پیدا کند.

 

آهنگران افزود: مکان یابی مناطق آزاد به درستی صورت نگرفته چون شیوه مدیریت مناطق آزاد درآمد هزینه ای است. از دیگر مشکلات مناطق آزاد مساحت زمین هایی است که انتخاب می شود. در کشورهایی که روی مناطق آزاد سرمایه گذاری کرده اند، مناطق آزاد بیش از 400 تا 500 هکتار نیستند، اما برخی مناطق آزاد در ایران مانند منطقه ازاد ماکو 540 هزار هکتار است و همین مسئله موجب شده مدیران مناطق آزاد به جای تولید و صادرات به دنبال کارهای عمرانی و شهرداری بروند چون مناطقی که به عنوان منطقه ازاد تعریف شده شهر و روستاهای بسیاری را در برگرفته است.

 

آهنگران گفت: رسوب نیرو در مناطق ازاد از دیگر مشکلات این مناطق شمرده می شود. به عنوان مثال در منطقه ای مانند قشم کارکنان مناطق آزاد چند برابر کارکنان شهرداری آن منطقه است. در صورتی که قرار نیست این مناطق انقدر کارمند به خدمت بگیرند که در پرداخت حقوق آنها هم دچار مشکل بشوند و از راههایی مانند فروش زمین و برخی عوارض حقوق انها را تامین کنند.

 

معاون شورای عالی مناطق آزاد افزود: در مناطق هشتگانه آزاد ورود کالا با مسافر ممنوع شد ولی اعضای کمیسیون با این طرح مخالفت کردند و پیشنهاد شد منطقه ویژه امیر آباد به منطقه آزاد تبدیل شود و منطقه ماکو به عنوان یک منطقه موفق معرفی و در سیستان و بلوچستان، منطقه چابهار منطقه تجاری شد.

 

هادی قوامی رئیس کمیسیون برنامه و بودجه دیگر میهمان برنامه درباره اهمیت مناطق آزاد تصریح کرد: این مناطق در بخش هایی شکل گرفته که اقتصاد کاملا دولتی بوده است. انتظار داریم با تشکیل مناطق آزاد این مناطق به کارکرد اصلی خود یعنی صادرات دست یابند.

 

وی ادامه داد: با وجود این مناطق در کشور اما شاهدیم بیشتر افراد برای تجارت به کشورهای اطراف رفته و ارز کشور را خارج کرده اند که دراینجا با دو نوع خروج سرمایه مواجه هستیم و حتی قادر به جذب گردشگران هم نبوده ایم.

 

فرهاد تجری نماینده مجلس هم دیگر میهمان تلفنی برنامه در حالی که از منطقه سرپل ذهاب صحبت می کرد گفت: بخشی از اقتصاد مناطق آزاد دولتی است که به نوعی مانع تولید و واردات می شود.  دولت باید قابلیت هر منطقه را شناسایی و بررسی کند که بالاترین میزان صادرات از کدامیک از مناطق بوده است.

 

وی ادامه داد: امروز مناطق آزاد محل ورود کالاهای قاچاق شده است و باید دید که با بستن مبادی ورودی این مناطق آیا دیگر جنس خارجی وارد کشور نمی شود و بررسی کرد که آیا مسافران از طریق دیگر جنس وارد کشور نمی کنند؟