دستگیری ۱۰۰ نفر از لیدرهای اغتشاشات توسط سپاه

غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی دستگاه قضایی و رییس حوزه ریاست به همراه علی القاصی، دادستان تهران از وضعیت متهمان بازداشت شده در اغتشاشات اخیر در بازداشتگاه اوین بازدید کرد.
 
سخنگوی قوه قضاییه در حاشیه این بازدید اظهار کرد: با هدایت‌های مقام معظم رهبری، هوشیاری مردم، جدا شدن صف مردم از اغتشاشگران و با تلاش و زحمت یکایک نیرو‌های امنیتی و انتظامی، آرامش به کشور برگشته و اغتشاشات اخیر به پایان رسیده است.
وی ادامه داد: کار مجموعه دستگاه قضایی از الان برای ریشه‌یابی این موضوع و برخورد با متخلفینی که اعمال و رفتار آن‌ها باعث ایجاد این ناامنی در جامعه ما شد، برای رسیدگی به پرونده یکایک دستگیرشدگان و اغتشاشگران به نوعی آغاز شده است.

اسماعیلی تصریح کرد: در این ماموریت تدبیر ریاست قوه قضاییه بر این است که هیاتی را که برای پیگیری این حوادث منصوب کردند بر فرایند رسیدگی به این پرونده‌ها اشراف کامل داشته باشند و تاکیدکردند که اعضای این هیات از یکایک مراکزی که بازداشتی‌های حوادث اخیر در آنجا نگهداری می‌شوند بازدید داشته باشند؛ به همین منظور امروز بنده به عنوان نماینده ریاست قوه قضاییه همراه با دادستان تهران که زحمت اصلی رسیدگی به این پرونده‌ها در پایتخت کشور و به لحاظ حوادثی که در اینجا داشته ایم بر عهده دادسرای عمومی و انقلاب تهران است.

سخنگوی دستگاه قضایی با اشاره به بازدید از محل بازداشتگاه‌های نگهداری متهمان حوادث اخیر، تصریح کرد: ماموریت داشتیم تا ببینیم با همه جنایت‌هایی که این‌ها انجام دادند، حقوقی که زندانیان از آن در ارتباط با موضوع سلامت، ارتباط با خانواده و اطلاع به خانواده برای رفع دغدغه‌ها برخوردار هستند چطور رعایت میشود همچنین فرایند را از نزدیک دیدیم و برای نظارت بر نحوه انجام تحقیقات در مرحله بازجویی حضور پیدا کردیم و دیدار چهره به چهره‌ای با برخی از عناصر بازداشت شده داشتیم.

وی ادامه داد: با مامورانی که در این حوزه فعالیت داشتند صحبت کردیم و خوشبختانه علاوه بر کسانی که در صحنه درگیری‌ها بازداشت شدند که امر غربالگری سریعا انجام شده و تعداد زیادی از آن‌ها آزاد شدند، عناصر وابسته، خودفروخته، تشکیلاتی و اراذل و اوباشی که بعضا دارای سوابق متعدد بودند و با تمهید مقدمات و تهیه سلاح، قمه و وسایل مربوط به ایجاد حریق در این اغتشاشات شرکت کرده بودند شناسایی و دستگیر شدند.

اسماعیلی با بیان اینکه فقط در مجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گزارشی به ما داده شد که حدود ۱۰۰ نفر از لیدرها، سردسته‌ها و عوامل اصلی این اغتشاشات در نقاط مختلف کشور توسط عزیزان سپاه شناسایی و دستگیر شدند، اظهار کرد: جمع قابل توجهی به مراتب بیش از این تعداد از ناحیه وزارت اطلاعات مورد شناسایی قرار گرفتند و تعدادی از آن‌ها بازداشت شدند و یا در شرف بازداشت هستند.

سخنگوی قوه قضاییه با اشاره به شناسایی و دستگیری افراد اصلی در حوادث اخیر توسط پلیس اطلاعات و امنیت کشور، تصریح کرد: تاکید شد تا با رعایت همه موازین قانونی و همه حقوقی که قانون برای متهمان در نظر گرفته است، امر رسیدگی و تحقیقات مقدماتی و همچنین فرایند دادگاه این‌ها در حداقل زمان برگزار شود و مردم از نتیجه دادرسی‌ها مطلع شوند.

اغتشاشگران برای اقدامات خرابکارانه آموزش دیده بودند

وی افزود: خوشحالیم از اینکه علاوه بر کمک در جهت تامین امنیت مردم و این موضوع که امنیت مردم و شهروندان در الویت اول ما قرار دارد، رصد می‌کنیم تا خدایی ناکرده اجحافی در حق همین افرادی که ما از آن‌ها به عنوان اراذل و اوباش یاد می‌کنیم انجام نپذیرد.

اسماعیلی در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه آیا وابستگی متهمان دستگیر شده که در اغتشاشات شرکت داشته‌اند، مشخص شده است یا خیر، گفت: آنچه که به ما گزارش شد هم وابستگان به جریان نفاق، وابستگانی از جریان سلطنت طلب در بین دستگیرشدگان داریم و در استان‌های مرزی ما، افرادی از گروه‌های تجزیه طلب در بین دستگیرشدگان هستند و گروه‌های مسلحی که ساماندهی شده بودند و آموزش برای اقدامات خرابکارانه دیده بودند به صورت گروهی در بین دستگیر شدگان هستند که این‌ها در فرایند تحقیقات مقدماتی اطلاعات بیشتر آن متعاقبا اعلام خواهد شد.

برخورد‌ قاطع قانونی سیستم قضایی با اغتشاشگران

القاصی مهر دادستان تهران، نیز در جمع خبرنگاران و در پاسخ به این سئوال که کار رسیدگی به پرونده‌های دستگیرشدگان حوادث اخیر از چه زمانی آغاز خواهد شد، بیان کرد: اغتشاشاتی که در روز‌های اخیر به وقوع پیوست و تمام جریانات، تحت اشراف کامل دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی ما از همان اوایل قرار داشتند و تعدادی از لیدر‌های اصلی و افرادی که محرک و عوامل اصلی موثر در اغتشاشات بودند، شناسایی و دستگیر شدند و تعدادی نیز در شرف دستگیری هستند.

دادستان تهران اذعان کرد: از ابتدای دستگیری ها، همکاران ما در مجموعه دادسرای تهران و شهرستان‌های استان تهران به صورت شبانه روز امر تحقیقات را از این متهمان آغاز کردند؛ به طوری که هیچ متهمی بیشتر از ۱۲ ساعت در تحت نظرگاه‌ها نداشتیم و تمام متهمان را بلافاصله به صورت آنی توسط بازپرسان ویژه‌ای که برای این کار اختصاص دادیم مورد تحقیق قرار گرفتند و در حال حاضر تعدادی از متهمان که در کل شهرستان‌های استان تهران تحت بازداشت قرار دارند با صدور قرار‌های تامین و در محل مناسب زندان در حال نگهداری هستند و خدماتی که لازم بوده نسبت به این زندانیان در همان اوایل انجام شده است.

وی تاکید کرد: آنچه که برای ما در این مرحله مهم و حائز اهمیت است، این است که ما در سیستم قضایی صف اغتشاشگران، اوباش و کسانی که با آتش زدن اموال عمومی و تخریب اموال مردم این ناامنی را در بعضی از مناطق کشور رقم زدند قطعا با برخورد‌های قاطع قانونی مواجه خواهند شد و برای این امر بازپرسان ویژه‌ای را به صورت تمام وقت برای امر تحقیقات همه جانبه از این متهمان خاص اختصاص پیدا کرده است.

القاصی تصریح کرد: تحقیقات اولیه آغاز شده و تحقیقات ما در روز‌های آتی کماکان ادامه خواهد داشت، هماهنگی‌های خوبی با دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی در همین روز‌های اخیر انجام دادیم و قطعا مستندات خوبی هم بدست آمده و هم در حال جمع آوری است.

دادستان تهران در ادامه اظهار کرد: با توجه به تاکیدات ریاست قوه قضاییه مبنی بر قائل شدن تفکیک میان اغتشاشگران و آشوبگران و کسانی که به امنیت مردم خدشه وارد کردند با افراد عادی، بنای ما بر این است تحقیقات از این افراد خاص در سریع‌ترین زمان و با رعایت جوانب قانونی انجام شود و امیدواریم زمینه محاکمه این افراد در نزدیکترین زمان انجام دهیم و نتایج رسیدگی‌ها را به سمع و نظر مردم برسانیم.

القاصی در ادامه گفت: در این کار، مصمم و قاطع هستیم و در مقابل این آشوبگران و تعدادی که تحت تاثیر تحریکات دشمن و در فضایی که ایجاد گرده بودند و به زعم خود قصد داشتند امنیت مردم را سلب کنند، بنا این است با برخورد‌های قاطع آرامش واقعی استمرار داشته باشد و رضایت مردم کسب شود.

دادستان تهران در پاسخ به این سئوال که آیا بازجویی از افراد دستگیر شده انجام شده است یا خیر، گفت: تعدادی از این دستگیرشدگان جزء عناصر اصلی بوده و افرادی هستند که در حریق اماکن عمومی، دستبرد و غارت فروشگاه‌ها و اموال عمومی دست داشتند که تحقیقات از این افراد به طور جامع در دست اقدام است، بعضی از این دستگیرشدگان ممکن است نقش اساسی را در این اغتشاشات نداشته باشند، اما در صحنه حضور داشتند، رویکرد و نگاه ما نسبت به افرادی که صرفا در صحنه حضور داشتند و ممکن است نقش اصلی را نداشته باشند متفاوت است.

حضور مقامات قضایی از ساعات اولیه و به صورت شبانه روزی در بازداشتگاه‌ها

سخنگوی قوه قضاییه عنوان کرد: مقامات قضایی از ساعات اولیه و به صورت شبانه روزی در بازداشتگاه‌ها حضور پیدا کردند و تحقیقات در حال انجام است و تاکنون تعداد قابل توجهی از بازداشت شدگان که صرفا در تجمعات حضور پیدا کردند اگرچه خود این اقدام، خلاف قانون و مقررات است، اما نقضی در تخریب و آتش زدن نداشتند، جمع زیادی از آن‌ها آزاد شده اند.

وی افزود: تاکید شده تا غربالگری سریع‌تر انجام شود و به تعبیری که ریاست قوه قضاییه تاکید کردند، افرادی که احیانا بی تقصیرند و یا کم تقصیرند باید سریعا تعیین تکلیف و آزاد شوند و به خانواده‌های خود بازگردند تا در مورد این‌ها در آینده تصمیم گیری شود و در خصوص کسانی که نقش مهم را داشتند باید شدیدا و در اسرع وقت امر دادرسی آن‌ها انجام شود.

اسماعیلی با بیان اینکه مردم ما از اراذل و اوباشی که این جنایت‌ها را به بار آورده اند مستندات، مطالب، فیلم‌ها و عکس‌ها و شناختی در اختیار دارند، گفت: مردم به امنیت خود و آسایش همنوعان کمک کنند و کسانی که امنیت آن‌ها و دیگر شهروندان را به مخاطره می‌اندازند شناسایی و مجازات شوند.

سخنگوی قوه قضاییه خاطرنشان کرد: افتخار ما در بین کشور‌های منطقه امنیتی است که برای این مردم فراهم کردیم حاضر هستیم برای امنیت آن‌ها جانفشانی کنیم، مردم نیز کمک کنند تا با کمک مردم و اطلاعاتی که از آن‌ها خواهیم گرفت انشالله عناصر اصلی به سزای اعمال خود خواهند رسید و دیگران نیز در صورت همکاری و احراز اینکه نقش مهمی در این حوادث نداشتند از ارفاغات قانونی بهره‌مند خواهند شد.

رهبر انقلاب: دشمن را در همه عرصه‌ها عقب زدیم؛ در جنگ اقتصادی نیز عقب خواهیم زد

حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی امشب (سه‌شنبه) در دیدار دو هزار و پانصد نفر از تولیدکنندگان، کارآفرینان و فعالان اقتصادی، با اشاره به اهمیت ثروت ملی و گسترش رفاه عمومی در نظام اسلامی و ضرورت امید نبستن به خارج از کشور تأکید کردند: کار و راهبرد اساسی «مصون سازی اقتصاد از آسیب تحریم ها از طریق تقویت و رونق تولید داخلی» است و بنده پشت این قضیه ایستاده ام و از مسیر پیشرفت حقیقی کشور کاملاً دفاع می کنم.

حضرت آیت الله خامنه ای هدف اصلی از جلسه با تولید کنندگان، کارآفرینان و فعالان اقتصادی را تکریم این عناصر اساسی در افکار عمومی خواندند و سخنان تولیدکنندگان در این دیدار را بسیار مهم، سنجیده و قابل توجه دانستند.

رهبر انقلاب با بیان این نکته که ای‌کاش تعداد بیشتری از مسئولان بخشهای دولتی و نمایندگان مجلس در این جلسه مهم حضور داشتند، گفتند: کسانی که در مورد رونق تولید جور دیگری فکر می کنند و برای حل مشکلات چشم به جای دیگری دارند، باید حرفهای امشب این تولیدکنندگان را می شنیدند و درک می کردند که تنها دریچه «انتقالِ حیات، روشنایی و نیرو به داخل کشور» همین دریچه ای است که فعالان بخش تولید بر روی کشور می‌گشایند.

حضرت آیت الله خامنه ای نقش اقتصاد را در نظام اسلامی بسیار مهم برشمردند و افزودند: ثروتمند کردن جامعه، افزایش ثروت ملی، گسترش رفاه عمومی و توزیع عادلانه منابع عمومی در اسلام، یک ارزش است که با تحقق این نگاه در عین وجود تفاوت در جامعه، شکاف طبقاتی به‌وجود نخواهد آمد.

رهبر انقلاب تولیدکنندگان را فرماندهان، پیشروان، خط شکنان و صفوف مقدم عرصه حیاتی «تولید داخلی، رونق اقتصادی و گسترش رفاه عمومی» خواندند و خاطرنشان کردند: این میدان خطیر، میدان یک جنگ واقعی است.

ایشان با اشاره به جنگ همیشگی اقتصادی میان کشورها و قدرتها افزودند: البته در دوره ریاست جمهوری فعلی امریکا، این جنگ با چین، کره، اروپا و دیگر مناطق، بروز و گسترش یافته و در قبال ایران از طریق اعمال تحریم ها، شکل وحشیانه، کینه ورزانه و جنایت آلود گرفته است.

رهبر انقلاب تصور پایان تحریم ها در یکی دو سال آینده را خیال باطل خواندند و افزودند: با شناختی که از مسائل جبهه استکبار داریم، تحریم ها حالا حالاها وجود دارد، بنابراین برای نجات اقتصاد کشور نباید منتظر پایان تحریم ها و بودن یا نبودن فلان شخص یا اقدام فلان کشور بود.
ایشان افزودند: البته دور زدن تحریم ها به عنوان یک تاکتیک خیلی خوب است، اما کار و راهبرد اساسی را باید بر مصون سازی کشور از آسیب تحریم ها متمرکز کرد.
ایشان وابستگی به درآمدهای نفتی حتی در بودجه جاری را موجب آسیب پذیری کشور خواندند و افزودند: این اتکا با توجه به تحریم ها اندکی کاهش یافته اما از دهه 70 در زمان دولت برادر و رفیق عزیزمان مرحوم هاشمی رفسنجانی(ره) تأکید کرده ام باید وابستگی بر نفت را به‌تدریج کم کنیم.
حضرت آیت الله خامنه ای هدف از تشکیل صندوق توسعه ملی را خارج کردن هر ساله بخشی از درآمد نفتی از اختیار دستگاههای دولتی برشمردند و گفتند: از گذشته تا حال همه دولت ها وقتی دچار مشکل می شوند، با اصرار و التماس از بنده مجوز برداشت از صندوق درخواست می کنند و بر اثر این روند، صندوق توسعه متأسفانه کم اثر شده است.
ایشان مسلح کردن انقلاب به سلاح  و اراده تولید داخلی را علاج مشکلات برشمردند و افزودند: تنها راه حل مسائل موجود، این است که مسیر تقویت و رونق تولید داخلی را با جدیت ادامه دهیم و با تصمیمات صحیح و اقدامات لازم، موانع را برطرف کنیم که آثار مثبت حرکت در این مسیر نسبت به قبل مشهود است.
رهبر انقلاب توجه به تولید داخل را موجب دور شدن کشور از حالت شرطی شدن دانستند و گفتند: گره زدن روند حل مشکلات به تصمیمات دیگران موجب بروز بدترین مشکلات برای کشور می شود.
حضرت آیت الله خامنه ای با ابراز تأسف از بروز این حالت در چند سال اخیر افزودند: در این سالها بیان مسائلی از قبیل اینکه «ببینیم شش ماه دیگر چه می شود» و یا «برجام چه می شود» و حالا نیز «به امید ابتکار رئیس جمهور فرانسه ماندن»، هیچ مشکلی را حل نکرده و نخواهد کرد و این نگاه باید کنار گذاشته شود.
ایشان تأکید کردند: البته ایراد ندارد که کاری که عبور از خط قرمز نیست، انجام دهند اما نباید حل مسائل اقتصادی را به این کارها گره زد و افکار عمومی را شرطی کرد.
رهبر انقلاب ظرفیتهای داخلی را بی پایان خواندند و یادآوری کردند: وقتی یک فعال اقتصادی، مانند امشب، گله می کند و دغدغه مند است، در واقع این حقیقت را اعلام می کند که ظرفیت پیشرفت در کشور وجود دارد و باید موانع آن را رفع کرد.
حضرت آیت الله خامنه ای در همین زمینه افزودند: ان‌شاءالله با استفاده از ظرفیتهای بی نظیری که تنها بخشی از آنها مورد استفاده قرار گرفته و به برکت فعالیت فعالان اقتصادی، تحریم ها را از تهدید به فرصت تبدیل خواهیم کرد.
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه این نکته را یادآور شدند که اگر ملت ایران و فعالان اقتصادی و اندیشمندان کشور بتوانند با تکیه بر توان داخلی تحریم ها را بی اثر کنند، عامل تحریم کننده نیز از ادامه تحریم ها دست برخواهد داشت زیرا متضرر خواهد شد.
حضرت آیت الله خامنه ای با تأکید بر اینکه اگر طرف مقابل از سیاست تحریم دست برداشت ما نباید سیاست تکیه بر توان داخلی را تغییر دهیم، افزودند: برخی منتظرند تا اگر راه آن طرف باز شود، جهت گیری اقتصادی کشور را به سمت نگاه به خارج ببرند در حالی‌که چنین نگاهی، غلط است.
ایشان خاطرنشان کردند: سیاستهای تکیه بر توان داخلی باید آنچنان محکم و استوار باشد که اگر تحریم ها هم برداشته شد، به این سیاستها آسیبی وارد نشود.
رهبر انقلاب اسلامی، نیروی جوان یا به تعبیر کارشناسان «پنجره جمعیتی» را یکی از مزیتهای مهم کشور برشمردند و گفتند: ما امروز در دل این فرصت قرار داریم، البته فقط تا 20 سال آینده، امکان استفاده از این مزیت مهم وجود دارد و اگر در این 20 سال غفلت شود، کشور وارد عرصه سالمندی خواهد شد و دیگر نمی توان کاری را پیش برد.
حضرت آیت الله خامنه ای با تأکید بر لزوم افزایش موالید و همچنین ایجاد ثروت پایدار، افزودند: اینکه بارها بر موضوع فرزندآوری تأکید می شود به همین دلیل است زیرا در  صورت غفلت از این موضوع که متأسفانه در برهه ای طولانی هم به آن بی توجهی شد، کشور بعد از 20 سال وارد مسیری خواهد شد که امکان تغییر آن نیست.
ایشان در ادامه سخنان خود توصیه های مهمی خطاب به فعالان اقتصادی، عموم مردم، نخبگان دانشگاهی، نهادهای عمومی غیردولتی، رسانه ها و دستگاههای دولتی بیان کردند.
رهبر انقلاب اسلامی ابتدا به فعالان اقتصادی گفتند: مخاطب سیاستهای اصل 44 که چارچوب آن نیز تبیین شده است، شما هستید و این سیاستها برای شما هم حق ایجاد می کند و هم تکلیف.
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به تأیید سیاستهای اصل 44 از جانب صاحبنظران اقتصادی در زمان ابلاغ آن، افزودند: البته در اجرای این سیاستها درست عمل نشد زیرا واگذاری برخی کارخانه ها به افراد سوءاستفاده چی، نه تنها موجب تقویت بخش خصوصی نشد بلکه عملکرد نادرست این افراد اندک، فضا را برای فعالان پر شمار و سالم بخش خصوصی نامساعد کرد.
حضرت آیت الله خامنه ای تأکید کردند: فعالان بخش خصوصی باید با استفاده از ظرفیت های سیاستهای اصل 44، با یک برنامه عملیاتی و نقشه راه، زنجیره ای تخصصی از «تولید علم و طراحی و مهندسی» تا «تولید محصول و بازاریابی» را تشکیل دهند.
رهبر انقلاب با اشاره به اینکه معنای سیاستهای اصل 44 جایگزین شدن بخش خصوصی بجای بخش دولتی نیست، افزودند: این دو بخش باید به هم کمک کنند و مزاحم هم نباشند، مثلاً اگر بخش خصوصی می تواند کاری را انجام دهد، بخش دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی خود را رقیب بخش خصوصی ندانند و به آن کار ورود نکنند و اگر هم فعالیت دارند کنار بکشند.
ایشان در عین حال افزودند: البته بخش دولتی نباید به کلی از فعالیت های اقتصادی دست بردارد زیرا کارهایی وجود دارد که جز بخش دولتی یا بخش های عمومی غیردولتی کس دیگری نمی تواند آنها را انجام بدهد.
ایشان در همین چارچوب، بخش تعاونی در اقتصاد کشور را پدیده مطلوبی دانستند و افزودند: در تعاونی ها، با سرمایه های اندک می توان اشتغال فراوانی ایجاد کرد که اگر این اشتغال های ایجاد شده به صورت شبکه ای به یکدیگر متصل شوند، برکات زیادی برای اقتصاد کشور به وجود خواهد آمد و وزیر محترم تعاون باید موضوع تعاونی ها را با جدیت دنبال کند.
«استفاده از کالاهای داخلی»، «شرکت در سرمایه گذاری های مولد همچون تعاونی ها و بورس» و «ترویج فرهنگ کار جهادی و تعاون» توصیه های رهبر انقلاب اسلامی به عموم مردم بود.
حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به روحیه تعاون و همکاری در میان مردم به‌ویژه در حوادث طبیعی همچون سیل و زلزله، بر لزوم استفاده از این روحیه در همه کارها تأکید کردند و افزودند: مردم باید تولیدات داخلی را تکریم کنند و اگر رفتار غلطی هم در این زمینه وجود دارد آن را زشت بدارند ولی به همه تولیدات داخلی تعمیم ندهند.
ایشان به عنوان نمونه یکی از رفتارهای نادرست در عرصه تولید داخلی را استفاده از نشان خارجی برشمردند و گفتند: این شیوه باید اصلاح شود.
رهبر انقلاب اسلامی وظیفه و مسئولیت و نخبگان علمی و دانشگاهی را کمک به حل مسائل اقتصادی و همکاری با بخش های تولیدی در جهت تبادل دانش و تجربه دانستند و افزودند: از وظایف مهم نخبگان، تربیت نیروی انسانی خلاق، مبتکر و متناسب با نیازهای روز و همچنین کار علمی برای حل مشکلات موجود در مسائل بانکی و نظام بودجه ریزی کشور است.
حضرت آیت الله خامنه ای با تأکید بر اینکه دستگاههای دولتی باید از ظرفیت علمی دانشگاهها استفاده کنند، گفتند: در ابتدای سال چهار ماه فرصت داده شد تا نظام بودجه ریزی کشور اصلاح شود اما متأسفانه این کار انجام نشد و دلیل آن هم گره های علمی است که این گره ها با کمک دانشگاهیان و نخبگان علمی برطرف خواهد شد.
حضرت آیت الله خامنه ای در ادامه توصیه هایی هم خطاب به دستگاههای دولتی بیان کردند و گفتند: دستگاههای حکومتی باید با جدیت، به دنبال بهبود محیط کسب و کار و برطرف کردن قوانین مزاحم و اصلاح عملکردهای غلط باشند تا محیط مساعد تولید در کشور به‌وجود آید.
ایشان تأکید کردند: باید قوانین مربوط به مسائل مالی، پولی، بانکی، گمرکی، بودجه و تأمین اجتماعی به نفع تولید تغییر پیدا کنند و عرصه برای واردات و سفته بازی بسیار تنگ شود.
رهبر انقلاب تغییر قوانین و دستورالعملها را وظیفه مجلس شورای اسلامی دانستند و گفتند: البته برخی از این قوانین تغییر کرده و در مجلس تصویب شده اما هنوز اجرایی نشده اند.
حضر آیت الله خامنه ای با تأکید بر اینکه عمده مشکلات بخش تولید مربوط به مسائل بانکی و گمرکی است، مجلس و دولت را به اقدامات جدی برای برطرف کردن این مشکلات توصیه کردند.
ایشان به احتمال بروز برخی خطا از جانب تولید کنندگان اشاره کردند و گفتند: همه خطاها در یک سطح نیستند و نباید برای هر خطایی دستگاههای نظارتی بر سر تولید کننده بریزند، البته حساب خیانت از اینگونه خطاها، جدا است.
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به گزارش رئیس قوه قضاییه مبنی بر جلوگیری از تعطیلی تعداد زیادی از واحدهای تولیدی که در آستانه تعطیلی بودند، آن را اقدامی بسیار خوب خواندند.
توصیه دیگر حضرت آیت الله خامنه ای به دستگاههای دولتی، لزوم ثبات سیاستهای مالی و پولی بود.
ایشان همچنین با اشاره به تجربه مبادلات تجاری و اقتصادی با کشورهای خارجی گفتند: این تجربه به ما نشان می دهد که کشورهای خارجی هیچگاه حاضر به انتقال فناوری های اساسی به‌ویژه در بخش نفت، پتروشیمی و خودرو به ایران نیستند بنابراین دستگاههای دولتی باید به دنبال استفاده از توانایی های داخلی برای رسیدن به این فناوریها باشند.
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: همان فکر و اندیشه دقیقی که می تواند بدون هیچ کمکی به فناوری پیچیده و نادر سلولهای بنیادی و یا فناوری غنی سازی اورانیوم از 3.5 درصد به 20 درصد دست پیدا کند، آیا نمی تواند به فناوری استحصال بهتر و بیشتر از چاههای نفت دست یابد؟ قطعاً می تواند؛ بنابراین باید از این ظرفیت بی بدیل داخلی استفاده کرد.
ایشان به خروج سریع شرکت های خارجی نفت و خودرو از ایران بعد از اعلام تحریم ها اشاره کردند و گفتند: در آن زمان برخی از این موضوع غصه خوردند اما باید غصه نخورد و خوشحال بود.
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به شرکتهای داخلی که در زمینه قطعه سازی برای خودرو، صنایع نفت، لوازم خانگی و ماشین آلات فعالیت می کنند، افزودند: باید از این توانایی استفاده کرد و با تشکیل یک نمایشگاه دائمی میان این شرکتها هم افزایی به‌وجود آورد.
ایشان انتقال توانایی های بسیار بالای مهندسی و فناوریِ دستگاههای نظامی به دستگاههای غیرنظامی را ضروری خواندند و خاطرنشان کردند: سالها قبل یک ژنرال اسرائیلی گفته بود از ایرانی ها بدم می آید اما در مقابل پیشرفت نظامی آنها تعظیم می کنم البته ما از آن موقع تاکنون دستاوردهای فراوانِ مهمتر و جالب تری داریم که موشک بالستیک با برد دو هزار کیلومتر و خطای حداکثر چند متر، تنها یکی از آنهاست.
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: توان مهندسی و فناوری دستگاههای نظامی که به چنین افتخاراتی منجر می شود، باید در عرصه خودرو، نفت، مسائل فضایی و دیگر بخشها به‌کار گرفته شود.
حضرت آیت الله خامنه ای حمایت از صادرات و حضور فعالان اقتصادی در کشورهای دیگر را هم مهم دانستند و افزودند: می توانیم با استفاده از ظرفیت دیپلماسی، با همسایه ها و دیگر کشورها، ارتباطات اقتصادی خوبی برقرار کنیم.
ایشان مسئولان را به استفاده از تولیدات داخلی در مجامع بین المللی توصیه کردند و افزودند: مسئولان باید نشان ها، حرفها و مفاهیم ایرانی را ترویج کنند اما برخی بر عکس عمل می کنند.
رهبر انقلاب اسلامی گفتند: یکی از گله های ما از برخی مسئولان سالهای گذشته این بود که چرا وقتی در جمع اروپایی ها صحبت می کنند حرف صد سال پیش یک متفکر اروپایی را بیان می کنند، این حرف که برای اروپایی ها جدید نیست و ارزشی ندارد اما حرفهای ما نو و نشنیده است و باید آنها را بیان کرد.
حضرت آیت الله خامنه ای در ادامه سخنانشان حضور همه جانبه بخش خصوصی و تعاونی را در بخش نفت و گاز ضروری دانستند و افزودند: برخی قوانین مجلس نظیر قانونی که اخیراً در زمینه صنایع پایین دستی نفت و گاز مصوب شد، معطل آیین نامه ها می ماند، در حالی‌که این کارها باید سریعاً انجام شود تا فعالیتهای تولیدی سرعت گیرد.
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه سخنانشان رسانه ها را به انعکاس وسیع و مناسب موفقیت های تولیدگران فراخواندند و افزودند: رسانه البته از سر دلسوزی برخی اشکالات را منعکس می‌کند که عیبی هم ندارد تا مسئولان اگر تلویزیون می بینند، بفهمند مشکلات کجاست، اما در کنار آن باید موفقیت های عرصه های مختلف تولیدی را برای مردم به‌ویژه جوانان بازگو کرد و با معرفی ظرفیت ها به مشتاقانِ فعالیت تولیدی، مطالبات منطقی فعالان اقتصادی را نیز پیگیری کرد تا مسئولان به آنها توجه کنند.
ایشان همچنین تفاوت تعرفه تبلیغات کالاهای داخلی با خارجی را ضروری خواندند و افزودند: باید در این زمینه به گونه ای عمل کرد که فعالان اقتصادی بتوانند نشان خود را تبلیغ و ترویج کنند.
حضرت آیت الله خامنه ای در پایان سخنانشان خطاب به ملت ایران و دوستان و دشمنان انقلاب تأکید کردند: ملت ایران در عرصه جنگ نظامی و سیاسی و امنیتی (مانند کارهایی که در این چند روز بود و کارهای مردمی نبود) دشمن را عقب زده است و به فضل الهی در جنگ اقتصادی هم دشمن را به‌طور قاطع عقب خواهد زد و با ادامه حرکت کنونی در مسیر رونق تولید و پیشرفت اقتصادی، افق روشن آینده خود را محقق خواهد کرد.

در ابتدای این دیدار که در سال رونق تولید برگزار شد، جمعی از کارآفرینان و فعالان عرصه اقتصاد و تولید ملی به بیان دیدگاهها و دغدغه های خود پرداختند.
آقایان:
-    بهمن عبداللهی – رئیس اتاق تعاون ایران
-    سیروس تالاری – تولید کننده تجهیزات صنعت نفت
-    سعید زکایی – تولید کننده انواع ترکیبات پلیمری
-    بابک ثقفی – تولید کننده صنعت ماشین های اداری ایران
-    محمد عرب – تولید کننده کفش و انواع چرم مصنوعی
-    حسین یوسفی – پرورش دهنده ماهی در قفس
-    امیر فرشچی – تولید کننده داروهای زیستی
-    علیرضا حسین احدی – فعال صنعت طلا و جواهر
-    سید محمد حسین دانا – عضو هیأت مدیره اکتشاف و تولید تأسیسات دریایی
-    و خانم شهین شهرکی – تولید کننده و صادر کننده صنعت سوزن دوزی بلوچ
بر این محورها تأکید کردند:
-    ضرورت باور فرهنگ تعاون به عنوان رکنی برای اجرای سیاست های اقتصادی
-    ساماندهی شبکه های تعاونی توزیعی برای تأمین مایحتاج عمومی
-    ضرورت تلاش برای دست یابی به ظرفیت 25 درصدی تعاون در اقتصاد ملی
-    پیشرفت خیره کننده سازندگان تجهیزات صنعت نفت از وابستگی مطلق در دوران قبل از انقلاب به توانایی ساخت و طراحی بیش از 85 درصد تجهیزات
-    ضرورت مشارکت دادن بخش خصوصی در تصمیم سازی های کلان اقتصادی
-    لزوم اصلاح قوانین و بخشنامه های متعدد که تولید و صادرات را کُند می کند
-    ضرورت بازخواست از افرادی که با بی عملی، فعالیتهای صادراتی را کم سرعت و متوقف می کنند
-    تأکید بر برنامه ریزی و تدوین استراتژی صنعتی کشور و توسعه نشان های ملی در کشورهای هدف صادرات
-    ضرورت سرمایه گذاری ویژه در صنعت الکترونیک به عنوان صنعت پایه با هدف جلوگیری از خروج نخبگان
-    دور کردن بیشتر کشور از آسیبهای تحریم و زمینه سازی برای گسترش صنایع دیگر
-    پیشنهاد تأمین ارز رقابتی برای تولید کنندگان لوازم خانگی برای مدت 3 سال
-    لزوم حمایت سازمان بورس از ورود صنایع لوازم خانگی و تسهیل استفاده از ابزارهای مالی
-    ظرفیت صنعت کفش برای تبدیل کردن کشور به سکوی صادرات کفش در غرب آسیا
-    نگاه فرصت محور به پنج هزار کیلومتر سواحل کشور برای توسعه و رونق صنعت آبزیان
-    لزوم استفاده بیشتر از جایگاه ممتاز ایران در بیوتکنولوژی دارویی
-    هدفگذاری صنعت طلا و جواهر برای دستیابی به رتبه دوم صادرات مصنوعات در منطقه
-    درخواست حمایت ارکان کشور از پروژه بزرگ شرکتهای ایرانی اکتشاف و تولید نفت
-    ایجاد اشتغال پایدار از طریق گسترش صنایع دستی در تمام نقاط کشور با بکارگیری نیروهای بومی

بازیِ ترکیه با کارت داعش

آنکارا در گام اول، شماری از مبارزان آمریکایی و آلمانی عضو داعش را به کشورهایشان بازگرداند و این فرآیند، همچنان ادامه دارد. با توجه به اینکه دولت ترکیه از زمان اوج گیری فعالیت های گروه های افراطی نظیر داعش در سوریه، شماری از اعضای آن ها را بازداشت کرده بود و پس از حمله اخیر خود به شمال شرق سوریه نیز، بر شمارِ اسرای داعشی خود افزوده است، در اجرای تصمیمش مبنی بر استرداد مبارزان خارجی داعش مصمم به نظر می رسد زیرا این افراد، علاوه بر تحمیل هزینه های گزاف اقتصادی به ترکیه، تهدید امنیتی قابل توجهی نیز برای این کشور به حساب می آیند.

جدای از این، مسوولیت اصلی در زمینه مبارزان خارجی داعش که اکنون در اسارت ترکیه هستند، با کشورهایی است که افراط گرایان، شهروندی آن ها را دارند و بی مسوولیتی کشورهای غربی در این رابطه، هزینه های قابل توجهی را برای آنکارا به بار می آورد. با این همه، ترکیه نیز به مساله جنگجویان خارجی داعش همچون کارتی سیاسی می نگرد و سعی دارد رویکردی را که در پرونده قتل جمال خاشقچی از خود نشان داد(که ترکیه در جریان آن تمام سعی خود را کرد تا از عربستان، امتیازگیری های خاصی خود را داشته باشد)، این بار در مورد اتحادیه اروپا و آمریکا به اجرا گذارد.

چرا جنگجویان خارجی داعش، کارت سیاسی ترکیه هستند؟

دولت ترکیه پس از وقوع کودتای ناموفق در این کشور در سال 2016، با فشارهای گسترده بین المللی مواجه شده است. دولت اردوغان پس از کودتای نافرجام سال 2016، دستگیری های گسترده ای را از میان اقشار مختلف جامعه ترکیه(از شهروندان عادی گرفته تا کارکنان و مقام های دولتی و نظامی)، به اتهام ارتباط با شبکه فتح الله گولن انجام داده است که این امر، انتقادهای گسترده نهادهای حقوق بشری از وی را برانگیخته و اردوغان را در چشمِ افکار عمومی غرب، به رهبری خودکامه تبدیل کرده است.

اختلافات عمیق ترکیه با برخی کشورهای اروپایی و آمریکا در مورد به رسمیت شناخته شدن کشتار ارمنی ها توسط نیروهای امپراطوری عثمانی(که دولت ترکیه در این باره حساسیت زیادی دارد) در نهادهای قانونی آن ها و همچنین خرید سامانه اس 400 توسط ترکیه از روسیه که با انتقادات گسترده سیاستمداران آمریکایی مخصوصا دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا همراه شد و آمریکا تهدید به اعمال تحریم علیه ترکیه کرد نیز بر دامنه تنش ها میان ترکیه و غرب افزوده اند. اخیرا نیز اتحادیه اروپا از عزم خود مبنی بر اعمال تحریم های گسترده علیه ترکیه به دلیل اقدام این کشور در حفاری در منطقه ای از قبرس که از دید اروپا در قلمرو ترکیه قرار ندارد، خبر داده است.

تشدید تنش ها میان دولت اردوغان و غرب موجب شده تا وی در شرایط فعلی، از کارتِ خود یعنی داعش پرده برداری کند. اردوغان به خوبی می داند که کشورها و افکار عمومی اروپایی نسبت به پدیده تروریسم کاملا آسیب پذیر هستند. حملات تروریستی مرگبار چند سال اخیر در فرانسه، بلژیک و شماری دیگر از کشورهای اروپایی که توسط عناصر داعش انجام شدند موجب شده تا کشورهای غربی(به طور خاص اروپایی ها) از نقطه ضعف قابل توجهی در برابر دولت ترکیه برخوردار باشند. اندکی پیشتر نیز، ترکیه در بحبوحه تهاجم خود به خاک سوریه، غرب را با پدیده بحران مهاجران تهدید کرد. در این راستا اردوغان گفت: "ای اروپا، حواست را جمع کن. اگر تاکید دارید که عملیات ما در سوریه را محکوم کنید ما دروازه های ورود مهاجران به خاک اروپا را باز خواهیم کرد".

با در نظر گرفتن این اظهار نظرهای اردوغان، تحرک جدید دولت ترکیه در خاتمه دادن به عملیات نظامی خود در سوریه و بازگرداندن مبارزان خارجی داعش، حاکی از آن است که آنکارا می خواهد با استفاده از کارت داعش، تا حد به تنش زدایی با غرب و تثبیت شرایط خود بپردازد. در واقع، مهاجران و جنگجویان خارجی داعش کارت هایی هستند که دولت اردوغان با استفاده از آن ها سعی دارد تحریم های احتمالی اتحادیه اروپا و آمریکا را بر علیه ترکیه خنثی سازد و از تضعیف موقعیت خود بویژه در عرصه سیاست داخلی ترکیه جلوگیری کند. از این رو، افراط گرایان داعشی چیزی بیش از ابزاری سیاسی تلقی نمی شوند که در چهارچوب بده بستان های رایج روابط بین الملل باید آن ها را تحلیل کرد.

موضع اروپا در برابر اقدام ترکیه چه خواهد بود؟

کشورهای اروپایی در وضعیت فعلی با شرایطی رو به رو هستند که به نوعی، خود آن را ایجاد کرده اند. فراموش نکنیم که کشورهای اروپایی در ابتدا، جنگجویان افراطی را به مثابه نیروهایی تلقی می کردند که باید از آن ها در برابر دولت سوریه به ریاست جمهوری بشار اسد، حمایت کرد. این حمایت ها در برهه ای به صورت عیان انجام می شدند و پس از نمایشِ وحشی گری های گروه های افراطی نظیر داعش و شکل گرفتن تصوری سیاه و منفی از این گروه ها در ذهن افکار عمومی غرب، این حمایت ها ماهیتی پنهان و مخفی پیدا کردند. در این نقطه، اروپا همان اشتباهی را انجام داد که آمریکا با تشکیل گروه های افراط گرا در منطقه(در کشورهایی نظیر افغانستان و پاکستان) جهت مقابله با شوروی در بحبوحه جنگ سرد، آن را مرتکب شد. در واقع، آمریکایی ها با توجه به منافع مقطعی و زودگذر خود، گروه هایی را تشکیل دادند که بعدها تبدیل به دشمنان درجه یک خودشان شدند.

اروپا نیز شاید با وقوع حملات تروریستی در فرانسه و بلژیک، در این رابطه دچار شوک شده و اکنون حاضر است با توجه به ابعاد گسترده امنیتی تهدیدِ مبارزان اروپایی داعش، با ترکیه در مورد مسائل مختلف مصالحه کند. در این رابطه، "امانوئل مکرون" رئیس جمهور فرانسه به تازگی اعلام کرده که پاریس آماده است در زمینه بازگرداندن مبارزان خارجی داعش با ترکیه همکاری کند. نباید فراموش کرد که اروپایی ها در مورد بحران مهاجران و ورود مهاجران از طریق ترکیه به خاک اروپا نیز به شدت نگرانند و دوست ندارند هزینه های سنگین این پدیده را به دوش بکشند. از این رو، انتظار می رود تا ترکیه و غرب پس از مدتی تنش و اصطکاک در روابط دوجانبه، دوره ای از آرامش و همکاری را تجربه کنند که این لزوما به معنای تفاهم نظر و بهبود روابط آن ها نیست. به طور خاص، در این رابطه می توان به اظهار نظر اخیر "ابراهیم کالین" سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه اشاره کرد که گفت: در مورد مساله اس 400 و خرید سامانه پاتریوت توسط ترکیه از آمریکا، به راه حل هایی با طرف آمریکایی(در حاشیه سفر اخیر اردوغان به واشنگتن و دیدار با ترامپ) رسیده ایم.

به طور کلی، با توجه به آنچه گفته شد، بازگرداندن مبارزان خارجی داعش توسط ترکیه و رویکرد غرب در این رابطه، چیزی خارج از معادلات قدرت و سیاست در عرصه بین المللی نیست. معادلاتی که در چهارچوب آن ها مسائل اخلاقی لزوما از ارزش برخوردار نیستند و کشورها با استفاده از کارت ها و ابزارهایشان، صرفا منافع خود را به پیش می برند.

نیویورک تایمز: سیاست ترامپ در سوریه، ویرانی و غارتگری است

نیویورک تایمز در بخش دیدگاه خود به قلم "نیکولاس کریستف" خروج آمریکا از سوریه را خیانت به کردها نامید. 

نویسنده با دفاع از عملکرد باراک اوباما رئیس جمهوری سابق آمریکا درخصوص نسل کشی کردهای ایزدی افزود: رئیس جمهور ترامپ همین ماه با اعلام خروج نیروهای آمریکایی از سوریه، به کردها خیانت کرد و یک پیروزی را تقدیم داعش، ترکیه، سوریه، ایران و البته روسیه کرد؛ زیرا تقریبا هر آنچه که ترامپ انجام می دهد ظاهرا به نفع روسیه تمام می شود." 

نیوریوک تامیز افزود: مجله اوکونومیست اخیرا از مخاطبانش سوالی با این مضمون کرده بود: "چه کسی می تواند به آمریکای ترامپ اعتماد کند؟" در همین حال سناتور جمهوری خواه "میت رامنی" در این باره می گوید: "آنچه ما در قبال کردها انجام داده ایم، لکه ننگی در تاریخ آمریکا خواهد بود."  در حالی که ترامپ این سخنان را کم اهمیت خواند و گفت کردها "فرشته نیستند"؛ وی جنگ سوریه را که او به راه انداخت و به قتل صدها نفر و آوارگی 300 هزار نفر انجامید، با تعدادی کودک مقایسه کرد که در یک مکان خالی بازی می کنند. "برت مک گورک" فرستاده ویژه سابق خودِ ترامپ در توئیتر پاسخ داد: "این سخنان توهین آمیز و ناشی از نادانی است." 

نویسنده این مقاله افزود:" با توجه به سابقه قهرمانی کردها در مقابله با نسل کشی ایزدی ها در سال 2014، این مساله طعنه آمیز است که خیانت ترامپ اکنون خودِ کردها را در خطر نسل کشی و کشتار قومی به دست ترکیه قرار داده است." 

وی با اشاره به چند مورد رفتار خشونت آمیز نیروهای ترکیه با کردها نوشت: "گزارشاتی هم هست که نشان می دهد نیروهای تحت الحمایه ترکیه از فسفر سفید و ناپالم علیه غیرنظامیان استفاده کرده اند. آن هم بعد از به اصطلاح آتش بسی که مایک پومپئو معاون رئیس جمهور آمریکا مدعی است با ترکیه حاصل شده است."

نویسنده افزود: "چندش آور است که ترامپ ادعا می کند این مساله روز بزرگی برای تمدن است و اینکه جان میلیون ها نفر نجات داده خواهد شد."  

نویسنده با اشاره به ادعای ترامپ برای بازگرداندن نظامیان آمریکایی به وطن که بهانه خروج آمریکا از سوریه بود، می افزاید: "این خواسته اگر مدبرانه انجام شود، آرزویی کاملا منطقی است اما همزمان که ترامپ کردها را تنها گذاشت و این مصیب را رقم زد، درحقیقت در حال افزایش نظامیان آمریکایی در خاورمیانه بود – یعنی اعزام 3 هزار نظامی بیشتر به عربستان. "

نویسنده نوشت: " ما در حال اعزام نظامیان بیشتر به عربستان سعودی هستیم تا به دیکتاتور منفوری کمک کنیم که ستون نویس یک روزنامه آمریکایی را به قتل می رساند؛ حتی اگر به کردهایی خیانت کنیم که تلاش کرده اند یک منطقه دمکراتیک ایجاد کنند. 

این مقاله می افزاید: "ترامپ در حال نابودی نظم نوین 75 ساله ای است که بعد از جنگ حاصل شده، و بر اعتبار و ارزش های آمریکایی بنا شده است. همه می دانند که آمریکا پایبند لفاظی های خود نبوده است اما آرمان ها و تعهداتش ارزش هایی دارد." 

نویسنده تصریح کرده است: "آنچه ترامپ در سوریه انجام داده سیاست خارجی نیست؛ ویرانی و غارت است." 

شادی پس از گل متفاوت مهدی ترابی

مهدی ترابی بعد از اینکه در دقیقه 19 گل اول را به پیکان زد، شادی پس از گل جالبی انجام داد و یک شعار مکتبی و با بصیرت را روی پیراهن خود به نمایش گذاشت. این بازیکن به دو زبان انگلیسی و فارسی نوشته بود: "تنها راه نجات کشور= اطاعت از رهبری"

سازمان زندان ها: "فریدون" در زندان است

یک منبع اگاه درسازمان زندانها اعلام کرد:حسین فریدون در زندان حاضر و در حال گذراندن دوران محکومیتش است.

این در حالی است که امروز خبر مرخصی رفتن این متهم منتشر شده است. اسماعیلی سخنگوی قوه قضائیه، در پاسخ به سئوال خبرنگار فارس  مبنی بر آخرین وضعیت پرونده «حسین فریدون»، گفت: در رابطه با آقای حسین فریدون دادگاه تجدید نظر تصمیم گرفته و رای نهایی خود را صادر کرده است. 

وی ادامه داد: در مورد آقای «حسین فریدون»، هفت سال حبسی را که دادگاه بدوی تعیین کرده بود به ۵ سال تقلیل داده؛ اما بقیه مجازات‌های وی یعنی جزای نقدی و آن مبلغی که به عنوان رشوه مطرح بود (۳۱ میلیارد وخرده‌ای) را باید بپردازد.

سی ان ان: سلاح های آمریکایی علیه متحدان واشنگتن در یمن

بر اساس تحقیقات جدید سی ان ان، جدایی طلبان تحت الحمایه امارات عربی متحده در جنوب یمن، از جمله گروه های شبه نظامی هستند که این سلاح ها را در اختیار دارند. این در حالی است که توزیع سلاح های آمریکایی بین این گروه ها، برخلاف توافقات نظامی بین واشنگتن و متحدان آن است. این جدایی طلبان هم اکنون از سلاح های آمریکایی برای مبارزه با نیروهای تحت الحمایه عربستان استفاه می کنند.  این نیروها نیز خود مجهز به سلاح های آمریکایی هستند.

سی ان ان در ماه فوریه نیز در تحقیقاتی اختصاصی دریافته بود که تجهیزات آمریکایی فروخته شده به امارات و عربستان، به نیروهای غیردولتی در یمن از جمله مبارزان القاعده، شبه نظامیان سلفی و حوثی های تحت الحمایه ایران منتقل شده است. 

وزارت دفاع آمریکا – پنتاگون – به دنبال نخستین تحقیقات سی ان ان گفت رسیدگی به این مساله را آغاز می کند اما به گزارش سی ان ان، بیش از یک و نیم سال پس از آن، اوضاع ظاهرا بدتر شده است. 

عربستان سعودی با مشارکت نزدیک امارات و چندین گروه شبه نظامی، از سال 2015 تاکنون هدایت یک ائتلاف را علیه یمن برعهده دارد اما از رسیدن به اهداف خود در این جنگ نابرابر ناکام مانده است. امارات در ماه ژولای اعلام کرد نیروهایش را در یمن کاهش می دهد و به دنبال آن جنگ بین جدایی طلبان و نیروهای تحت الحمایه عربستان تشدید شده است. جدایی طلبان ماه گذشته اعلام کردند کنترل شهر استراتژیک  عدن را در اختیار گرفته اند. گزارش ها حاکی است نیروهای تحت الحمایه عربستان کنترل این شهر را مجددا در دست گرفته اند و مذاکرات برای پایان دادن به جنگ قدرت ادامه دارد.  

با تشدید درگیری ها در جنوب یمن، داعش در این کشور حیات مجدد گرفته است. این گروه مسئولیت یک سری حملات به شهر عدن را در آگوست برعهده گرفت؛ این حملات نخستین مورد از خشونت های داعش پس از یک سال بود و این نگرانی را ایجاد کرده است که جنگ در حال ایجاد خلاء برای احیاء گروه های تندرو است. 

در همین حال قانونگذراران آمریکایی از یافته های جدید سی ان ان ابراز خشم کرده اند. سناتور الیزابت وارن از پیش رانان حزب دمکرات در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 آمریکا می گوید: "یک گزارش درباره انتقال تجهیزات آمریکایی به دشمنان دردسرساز است. دو گزارش در این خصوص بسیار نگران کننده است."

وی گفت در نظر دارد این مساله را با دولت ترامپ پیگیری کند و افزود: "وزارت دفاع و امور خارجه هنوز به سوالاتی که در فوریه مطرح کردم، پاسخ نداده اند." 

سی ان ان می افزاید توانسته است از تعداد زیادی تجهیزات ضد مین موسوم به MRAP که جدایی طلبان از آن استفاده می کردند، تصویربردار کند. خودروی زرهی BAE Caiman نیز از جمله دیگر تجهیزات آمریکایی است که در جنگ جدایی طلبان برای کنترل منطقه شبوه در جنوب یمن در ماه اگوست، علیه نیروهای تحت الحمایه عربستان استفاده شد.سابقه این تجهیزات به خرید تسلیحاتی 2.5  میلیارد دلاری بین آمریکا و امارات در سال 2014 بازمی گردد و انتقال آن به جدایی طلبان نقض آن توافق است. 

سی ان ان می افزاید تجزیه و تحلیل ساعت ها ویدئوهای منتشر شده در فضای مجازی نشان می دهد گروه های شبه نظامی از جمله سلفی ها – که شاخه ای تندرو از تروریست های القاعده محسوب می شوند – از تجهیزات نظامی آمریکایی استفاده می کنند. 

چندی پیش یک مقام اماراتی گفته بود سلفی های یمن تحت نظارت مستقیم امارات هستند و به جدایی طلبان علیه نیروهای تحت الحمایه عربستان پیوسته اند.

یک شبکه تلویزیونی لبنانی به تازگی تصاویری از تجهیزات ساخت آمریکا را منتشر کرده است که از کشتی های امارات در یک بندر یمنی تخلیه می شوند. 

سی ان ان می افزاید با تشدید جنگ در یمن و نقش تسلیحات آمریکایی که به آن دامن می زند، بحران انسانی یمن روز به روز تشدید می شود. 

قانونگذاران آمریکایی در ماه های اخیر بارها تلاش کرده اند به کمک های نظامی و مالی آمریکا در جنگ یمن پایان دهند اما در این امر ناکام بوده اند. 

چند روز پیش 100 نفر از رهبران برجسته مسیحی آمریکایی از 50 ایالت نامه ای سرگشاده به کنگره آمریکا نوشتند و خواستار توقف فروش تسلیحات به عربستان و امارات شدند تا به گفته آنها به "بدترین بحران انسانی جهان" پایان داده شود. 

سازمان ملل نیز ماه گذشته اعلام کرد کشورهایی که به گروه های درگیر در جنگ یمن سلاح می دهند، احتمالا به خاطر جنایات جنگی مقصر هستند. 

کارشناسان یک کمیسیون وابسته به سازمان ملل در گزارشی از آمریکا، انگلیس و فرانسه خواستند از فروش سلاح به یمن خودداری کنند.  

نهادهای حقوق بشری هم بارها سیاست این سه کشور را برای تداوم فروش تسلیحات به عربستان و متحدانش محکوم کرده اند. 

جنگ یمن در سال 2015 با تهاجم عربستان و متحدانش به این کشور عربی و به بهانه مقابله با انصارالله یمن آغاز شد.  سازمان ملل در آوریل گذشته اعلام کرد تعداد کشته شدگان جنگ تا پایان 2019 از 230 هزار نفر فراتر خواهد رفت. میلیون های یمنی هم در این جنگ آواره شده اند.

چرا آمد نیوز آمد و رفت؟

دستگیری مدیر کانال آمد نیوز یا به قول برخی کارشناسان رسانه ای، فیک نیوز، چند روزیست که در رسانه ها مطرح شده است و بسیاری به چگونگی دستگیری زم می‌پردازند و بازار گمانه زنی‌ها در نحوه این عملیات اطلاعاتی داغ است.اما آنچه که بنظر می‌رسد کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، ریشه های شکل گیری چنین شبکه ها و پر رونق شدن رسانه هایشان است.

 زم سال‌ها پیش از خروج از کشور، مسول زاده ای بود که همچون بسیاری از ما قدرت برایش جذاب بود و از قضا آقازاده بودن، فرصت همنشینی و هم صحبتی با آقایان و برخی چهره های برجسته سیاسی را برای او فراهم آورده بود. این از آن دست اتفاقاتی است که برای برخی از اهالی رسانه بویژه جوانتر های آن ممکن است رخ دهد و خواسته یا ناخواسته توهم خود بزرگ بینی را در برخی از آنها ایجاد کند. عملکرد رسانه ای زم سراسر شوق و احساس رضایت از این ارتباطات بود. 

 او هم  از این آفت مصون نبود و با توجه به روابطی که بدست آورده بود تصمیم به انجام فعالیت رسانه ای در راستای مقاصد و اهدافش گرفت . اما پرسش این است که چرا و چگونه زم و امثال او به راحتی می توانند مخاطبان بسیاری را گرد خود جمع کنند و  عوامل تسهیل کننده کار آنها چیست؟ در اینجا ذکر چند نکته ضروری به نظر می رسد:

باید در نظر داشت که از مرجعیت افتادن رسانه های رسمی و شناسنامه دار و بی اعتمادی مردم به آنها از جمله عوامل تاثیر گذار بر کیفیت حیات و رشد و نمو فیک نیوز هایی چون کانال زم می شود. این اتفاق نیز دلایل متعددی دارد که از جمله آنها می شود به تضعیف اصل حیاتی مطبوعات یعنی آزادی رسانه ها اشاره کرد. اصل 24 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ، نشریات و مطبوعات را به عنوان ابزارهای تحقق آزادی بیان معرفی کرده است. اما به واقع رسانه ها و مطبوعاتی که برادری خود را به قانون اساسی و نظام ثابت کرده اند چقدر از این آزادی بهره مند هستند، موضوعیست که جای بحث دارد و با نگاهی تجربی می شود دریافت که بعضا خطر شکایات و توقیف رسانه ها بنابر تفسیرهای ناصواب از اصل 24 قانون اساسی مانع از اجرای تمام و کمال آن می‌شود.

در چنین شرایطی ظهور شبکه های اجتماعی در فضای رها و بی قید مجازی فرصت را برای رشد رسانه های مجعول بیشتر فراهم آورده است تا به مدد استراتژی هیتلر با گفتن دروغ های بزرگ مخاطبان بسیاری را با خود همراه کنند که به قول  جوزف گوبلز، فرمانده تبلیغاتی نازی ها،  دروغ هرچه بزرگتر باشد باور پذیرتر است! 

زم که به خوبی از این استراتژی آگاه بود از خلاء اعتماد به رسانه های رسمی نهایت استفاده را کرد تا هم عطش قدرت خود را سیراب کرده باشد و هم مخاطبان بسیاری را با خودش همراه کند. او شهوت شهرت داشت و از مهم جلوه دادن خود حظ می برد پس در مصاحبه هایش بگونه ای وانمود می کرد که حتی در اندرونی حاکمان و مسولان هم نفوذ دارد و مخزن الاسرار است! 

شاید در نگاه نخست نبود احزاب قوی و اصناف پویا ارتباطی با رشد و نمو فیک نیوزها  نداشته باشد اما با کمی تامل در ماهیت و کارکرد این تشکل ها می توان دریافت که این ها مشارکت سیاسی را سازماندهی و هدفمند و مطالبات مردم را از طریق قانونی پیگیری می کنند. به واقع اگر اصناف به معنای واقعی کارکرد خود را داشته باشند بسیاری از مطالبات صنفی مردم از طریق مراجع واجد صلاحیت و اهل آن پیگیری می شود؛ به طریق اولی احزاب سیاسی پویا، مشارکت و مطالبات سیاسی مردم را هدفمند و ضابطه مند می‌کنند. در این شرایط مردم کار سیاست را به اهل آن وا میگذارند و امر سیاسی به امر روزمره تبدیل نمی شود.

 اگر چنین شود دیگر فیک نیوزها نمی توانند به بهانه انعکاس صدای مردم و مطالبات آنها برایشان نسخه های سیاسی بپیچند و با ترفند افشاگری و...افسار جهت گیری های سیاسی توده های مردم را به دست گیرند و مردم نیز مطالباتشان را در لا به لای اخبار و تحلیل های این رسانه ها جست وجو نمی کردند.

با این شرایط بنظر می رسد اگرچه مدیر یکی از پر سروصداترین کانال های خبری و شایعه پراکنی دستگیر شده است و کانالش هم مسدود اما خطر بازتولید شبکه هایی نظیر آن همچنان به قوت خود باقیست. از همین رو با توجه و عنایت بیشتر به مسئله آزادی مطبوعات، احزاب پویا و اصناف قوی و کارآمد، هم می توان مانع از روزمره شدن امر سیاسی شد و هم مانع از تسخیر افکار عمومی توسط رسانه های جعلی.

چگونه ۱۸ میلیارد دلار ذخایر ارزی کشور بر باد رفت؟

صداقت و راستگویی یکی از مهم‌ترین صفات سیاست‌مدارِ مورد اعتماد مردم است و  درجه صداقت ارتباط متقابلی با میزان محبوبیت و اعتماد عمومی دارد.

اما گاهی اوقات برخی سیاست‌مداران بدون توجه به این مساله و یا برای توجیه عملکرد اشتباه خود مطالبی را در تضاد با واقعیت مطرح می‌کنند که در لحظه بیان آن به‌هیچ وجه متوجه عواقب وخیم آن نیستند.

* وقتی روحانی بر باد رفتن 18 میلیارد دلار را انکار می‌کند

در نشست خبری هفته گذشته حسن روحانی رئیس دولت در مواجه با این سوال که سال گذشته و در اوج جنگ اقتصادی در مجموع 18 میلیارد دلار در قالب ارز 4200 تومانی از ذخایر کشور به باد رفت، مسئولیت این با چه کسی است؟ گفت:«اولا اینکه می‌گویند 18 میلیارد دلار بر باد رفته، 18 میلیارد (دلار) آمدند ثبت سفارش کردند برای خرید کالا. همین امسال هم ما 19 میلیارد دلار تا حالا خرج کردیم. مثل اینکه شما بگویید 18 میلیارد (دلار) بر باد دادید؛ نه بر باد ندادیم. 18 میلیارد (دلار) دادیم به افراد، آنها هم گفتند ما می‌خواهیم این جنس را وارد کنیم. البته باید بررسی شود، اگر کسی این پول را گرفته و آن جنس را وارد نکرده باید با او برخورد شود. هم دستگاه‌های اجرایی ما و هم قوه قضائیه باید با آنها برخورد کند. اما این حرف، حرف کاملا غلطی است که 18 میلیارد دلار را آقا بر باد دادید. نه خیر 18 میلیارد دلار بر باد ندادیم، 18 میلیارد دلار دادیم به مردم. رفتند خرید کردند، جنس آوردند و دادند به مردم. پس این حرف حرف نادرستی است.»

هم سوال مطرح شده در این نشست دقیق نبود و هم پاسخ رئیس جمهور به این سوال از اساس و مطلقا غلط بود. رئیس دولت با استفاده از محتوای سوال، پاسخی به کلی اشتباه درباره 18 میلیارد دلار ارزی که به بازار تزریق شد ارائه کرد. 

* تزریق 18 میلیارد دلار در سال 96 برای کنترل قیمت ارز و نه واردات کالا

برای شفاف شدن ماجرا ابتدا از سوال خبرنگار شروع کنیم. خبرنگار گفت: «در آن جنگ اقتصادی در مجموع 18 میلیارد دلار ارز در قالب ارز 4200 تومانی از ذخایر کشور بر باد رفت.» اگر از این جمله عبارت «در قالب ارز 4200 تومانی» را حذف کنیم سوال درست می‌شود. چرا که در واقع بر باد رفتن آن 18 میلیارد دلار ارتباطی به ارز 4200 تومانی نداشت. این 18 میلیارد دلار در سال 96، عمدتا به صورت نقد به بازار آزاد تزریق شد. در بانک مرکزی و رسانه‌های اقتصادی، به ارزی که بانک مرکزی با هدف کنترل قیمت ارز به بازار آزاد تزریق می‌کند، «ارز مداخله‌ای» می‌گویند. اما ارز 4200 تومانی در فروردین سال 97 تصویب شد و ارتباطی با مداخله بانک مرکزی در بازار نداشت.

ارز مداخله‌ای یک چیز است و ارز 4200 تومانی چیز دیگر. اولی صرفا برای کنترل قیمت‌ ارز تزریق شده و می‌شود و دومی برای واردات کالا و تامین ارز مورد نیاز خدمات استفاده می شود.

اما آنچه که حسن روحانی در پاسخ به آن سوال بیان کرد، سوء استفاده از بخش اشتباه سوال مطرح شده بود. روحانی ارز مداخله‌ای بانک مرکزی را به مثابه ارز 4200 تومانی برای واردات عنوان کرد و گفت: «18 میلیارد (دلار) آمدند ثبت سفارش کردند برای خرید کالا». این پاسخ، پاسخی کاملا غلط و خلاف واقع‌ بود. حتی اگر از ارز مداخله‌ای نقدی بانک مرکزی برای واردات هم استفاده شود تردیدی وجود ندارد که بخش اعظم آن به تامین مالی قاچاق اختصاص خواهد یافت. چراکه برای واردات عمده کالاها نه از ارز نقدی بلکه از حواله‌های ارزی استفاده می‌شود.

تامین ارز برای واردات، سیاستی است که بانک مرکزی از ابتدای تاسیس تاکنون انجام داده است. این ارز به صورت حواله از طریق سیستم بانکی پرداخت می‌شود. به عبارت دیگر تامین ارز برای واردات کالا هر سال انجام می‌شود و حجم ارز مورد نیاز برای واردات هم بین 40 تا 50 میلیارد دلار است.

یکی از اشتباهات مصطلح در تحلیل وقایع ارزی سال 96 و 97، این است که ارز 4200 تومانی برای واردات کالا و تامین ارز خدماتی و مسافرتی، به غلط همان 18 میلیارد دلار تزریق شده تلقی می‌شود. در حالی که این دو به هم ارتباطی ندارد.

* تزریق گسترده ارز به بازار آزاد توسط بانک مرکزی با دستور کتبی روحانی

با این مقدمه به سراغ متن ماجرا برویم. به صورت خلاصه ماجرای بر باد دادن 18 میلیارد دلار از ثروت ملی از دستور کتبی رئیس جمهور به بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز در سطح 3800 تومان چند ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری سال 96 شروع شد. بانک مرکزی به همین دلیل شروع به تزریق بی‌محابای ارز به بازار آزاد کرد. با توجه به افزایش التهابات ارزی در نیمه دوم سال 95 و ادامه آن در سال 96 بانک مرکزی برای پایین آوردن نرخ ارز میزان تزریق ارز به بازار را افزایش داد. اما نکته اینجا بود که با تزریق قابل توجه ارز به بازار نقدی باز هم نرخ ارز رشد می‌کرد و به همین دلیل بانک مرکزی به فرایند عرضه ارز به بازار آزاد تا روزهای پایانی سال 96 ادامه داد. 

هنوز به یاد داریم که بانک مرکزی برای صرافی‌ها سهمیه‌های 10 هزار دلاری تعیین کرده بود که روزانه این میزان ارز را به مردم بفروشند. بانک مرکزی در ابتدا با عاملیت صرافی بانک پارسیان ارز مداخله‌ای در بازار تزریق می‌کرد و سال‌ها این جریان ادامه داشت اما وقتی در سال 96 از این روش نتیجه نگرفت برای کنترل نرخ ارز به 250 صرافی در سطح کشور سهمیه روزانه 10 هزار دلاری داد و صف‌های طویلی در برابر صرافی‌های عرضه‌کننده ارز مداخله‌ای بانک مرکزی شکل گرفت.

از آن روزها صدها عکس در فضای مجازی‌‌ و در رسانه‌ها منتشر شده است که تصویری از وضعیت بازار ارز در سال 96 را نشان می‌دهد. مردم این صف‌ها را دیده‌اند و هنوز خاطره آن روزها از ذهن‌شان محو نشده است. نگارنده، براساس وظیفه خبرنگاری هر روز به بازار ارز رفته و از تحولات آن گزارش تهیه می‌کرد و صف‌های طویل و پرجمعیت خرید ارز مداخله‌ای بانک مرکزی که گاهی عبور و مرور از پیاده‌روهای خیابان فردوسی را سخت می‌کرد را به چشم دیده است. 

طبق اطلاعاتی که از بانک مرکزی به دست آمد و بانک مرکزی هم هیچ وقت آن را تکذیب نکرد، در سال 96 در مجموع 18 میلیارد دلار به بازار آزاد و با هدف کنترل نرخ ارز تزریق شد و با توجه به اینکه این عرضه عمدتا کورکورانه و بی‌هدف بود دلالان بازار ارز و حتی افراد عادی‌ که برای حفظ ارزش پول خود به بازار وارد شده بودند، ارزهای بانک مرکزی را خریداری کردند. این گذشته از خریداران عمده‌ای‌ست که با اطلاع قبلی از سیاست‌گذاری‌های ارزی مقادیر قابل توجهی ارز را برای مقاصد و اهداف دیگری از بازار خریداری کردند.

براساس اطلاعات به دست آمده از بانک مرکزی، این بانک در سال 93 حدود 2.5 میلیارد دلار ارز مداخله‌ای به بازار تزریق کرده است. با توجه به سخت‌تر شدن مداوم فشردن فنر ارزی، این رقم در سال‌های بعد رفته رفته افزایش یافته است. به طوری که براساس گزارش ولی‌الله سیف رئیس کل بانک مرکزی، این بانک در سال 95 بیش از 5.8 میلیارد دلار به بازار آزاد تزریق کرده است. این رقم در سال 96 به اوج رسید و چنانچه اشاره شد بانک مرکزی در اتفاقی منحصر به فرد در تاریخ مداخلات ارزی برای اولین بار رقم 18 میلیارد دلار از منابع باارزش و غیرقابل جایگزینی کشور را به بازار ارز تزریق کرد. رقمی که احتمالا تا سال‌ها رکورددار میزان مداخله بانک مرکزی در بازار نقد خواهد ماند.

همچنین پیگیری از بانک مرکزی نشان می‌دهد در سال 96، برای کنترل نرخ ارز روزانه به طور متوسط 50 میلیون دلار ارز به بازار آزاد تزریق می‌شد و مجموع ارز مداخله‌ای تزریق شده به بازار آزاد در آن سال معادل 18 میلیارد دلار بوده است. در چنین شرایطی چگونه می‌توان گفت بر باد رفتن 18 میلیارد دلار جمله غلطی‌ست؟

* تزریق 5 میلیارد دلار به بازار ارز در چند ماه منتهی به انتخابات 96

براساس پیگیری از منابع دیگر، با توجه به مشکلات به وجود آمده در کانال ارزی دوبی در نیمه دوم سال 95 که موجب افزایش بهای دلار از 3500 تومان به 4150 تومان شد، بانک مرکزی برای کاهش این نرخ، تا روز انتخابات 96، یعنی تا 31 اردیبهشت 96 رقمی بالغ بر 5 میلیارد دلار ارز مداخله‌ای _ صرفا برای کنترل نرخ ارز به بازار_ تزریق می‌کند. این تزریق‌ها هم عمدتا با عاملیت یک بانک و تزریق در بازار نبش پاساژ افشار که دلالان در آن منطقه به صورت غیرقانونی ارز خرید و فروش می‌کردند، انجام می‌شد. 

* سود تزریق 18 میلیارد دلار ارز بانک مرکزی به جیب چه کسی رفت؟

همانطور که خود رئیس جمهور هم گفت «فقط در 6 ماهه 98 معادل 19 میلیارد دلار ارز برای واردات تخصیص داده شده است» اما چرا هیچکسی از عنوان «بر باد دادن» برای این 19 میلیارد دلار استفاده نکرده است؟ چون تکلیف این 19 میلیارد دلار تقریبا معلوم است. این پول صرف واردات شده است. حال ممکن است نقدهایی به نوع کالاهای وارداتی و سیاست‌های تجاری یا انحراف منابع در این زمینه وارد باشد، اما این وضعیت قابل مقایسه با ریختن ارز به بازار آزاد به ثمن بخس و اعطای رانت ویژه برای دلالان و عده بسیار اندکی از خریداران ارز نیست.

*انتقاد رهبر انقلاب از سیاست تزریق 18 میلیارد دلار و پیش‌فروش سکه

در 22 مرداد ماه 97 رهبر انقلاب اسلامی تاکید کردند: «در همین قضایای ارز و سکه گفته شد مبلغ 18 میلیارد دلار از ارز موجود کشور آن هم در حالی که برای تهیه ارز مشکل داریم، بر اثر بی‌تدبیری، به افرادی واگذار شد و برخی از آن سوء‌استفاده کردند. وقتی ارز یا سکه به صورت غلط عرضه و تقسیم می‌شود، مشکلات فعلی به‌وجود می آید زیرا این قضیه دو طرف دارد، یک طرف آن فردی است که دریافت می کند و طرف دیگر آن کسی است که عرضه می‌کند. همه بیشتر به‌دنبال آن فردی هستند که ارز یا سکه را گرفته است در حالی که تقصیر عمده متوجه آن فردی است که ارز یا سکه را با بی‌تدبیری عرضه کرده است که اقدامات اخیر قوه قضائیه نیز در واقع برخورد با کسانی است که با یک تخلف و خطای بزرگ، زمینه‌ساز این مسائل و کاهش ارزش پول ملی شدند.»

آنچه که بیش از مساله بر باد رفتن 18 میلیارد دلار اهمیت دارد، آثاری‌ است که این اقدام به وجود آورد. این سیاست موجب توزیع رانتی شدید در اقتصاد و به وجود آمدن ثروت‌های بادآورده و یک‌شبه برای عده‌ای خاص شد. خرید ارز در قیمت پایین و فروش در قیمت‌های بالا و بالاتر.

هنوز آن صف‌های طویل در مقابل صرافی‌های خیابان فردوسی و ماجراهای باندهایی که افرادی را از مناطق مختلف کشور  برای گرفتن سهمیه 1000 یا 2000 دلاری خرید ارز به تهران و مناطق توزیع ارز می‌کشاندند از یاد‌ها نرفته است و این اتفاقات با چند جمله صحبت در نشست خبری محو نخواهد شد. قطعا و یقینا، جمله بر باد دادن 18 میلیارد دلار از ذخایر ارزی بانک مرکزی در سال 96، جمله درست، دقیق و براساس واقعیت است. این سیاست نتوانست به هدف اصلی خود که همان کنترل نرخ ارز در سطح 3800 تومان تا 4000 تومان بود، برسد و از طرف دیگر 18 میلیارد دلار از ذخایر ارزی بانک مرکزی را بر باد داد. آن هم در شرایطی که کشور با توجه به بازگشت تحریم‌ها به این ذخایر نیاز مبرم و ضروری داشت.

روحانی در ادامه جمله خود در نشست خبری گفته است:‌ «البته باید بررسی شود، اگر کسی این پول را گرفته و آن جنس را وارد نکرده باید با او برخورد شود. هم دستگاه‌های اجرایی ما و هم قوه قضائیه باید با آنها برخورد کند.». بیش از 18 ماه از توزیع آن پول‌ها در بازار آزاد می‌گذرد، چطور در طول این یک سال و نیم آقای رئیس جمهور به فکر برخورد با کسانی که پول گرفته و جنس وارد نکرده‌اند نیفتاده است و سوال اصلی اینکه، خریداران آن ارزها به چه دلیلی باید معادل آن ارزها را کالا وارد می‌کردند؟ اصلا هدف توزیع آن ارزها واردات کالا نبود که وارد نکردن آن دلیلی برای برخورد باشد.

علاوه بر اینکه چنانچه اشاره شد، این شیوه تزریق ارز بیش از آنکه به کار واردات رسمی از طریق ثبت سفارش و تامین منابع ارزی از طرق مورد تایید بانک مرکزی بیاید، به کار واردات غیررسمی و قاچاق خواهد آمد. چنانکه خرید و فروش این ارز نه به درستی ثبت می‌شود و نه اساسا محل مصرف آن قابل ردیابی خواهد بود.

ماجرای بر باد دادن 18 میلیارد دلار از اوایل سال 96 آغاز و اواخر سال 96 به پایان رسید. اما توضیح ماجرای ارز 4200 تومانی که از 21 فروردین ماه 97 شروع شد و تاکنون ادامه دارد، نیازمند فرصت و گزارش جداگانه‌ای است. 

امیرالمومنین علی علیه‌ السلام می‌فرمایند: «الکذب عیب فاضح. دروغ عیبی رسوا‌ کننده است.» و امروز رسوا شدن مطالب خلاف واقع با توجه به توسعه ابزارهای ارتباطی و ثبت و آرشیو اطلاعات ساده‌تر و سهل‌تر از گذشته است. پس در این شرایط چرا خلاف واقع بگوییم؟

داریوش ارجمند: تحت تأثیر دو «علی» هستم؛ علی خامنه‌ای و علی شریعتی

شاید کمتر کسی بداند داریوش ارجمند، بازیگر نام‌آشنای سینما و تلویزیون، شاگرد دکتر علی شریعتی بوده و یا در دوران رژیم پهلوی به‌دلیل فعالیت‌های هنری، از سوی ساواک مورد بازخواست قرار گرفته است. خوش می‌گوید: «تنها کسی که با من می‌جنگید ساواک بود». بعد از اجرای نمایشنامه سلطان مار در اواسط دهه 40، او را به زندان لشکر برده و حتی تهدیدش کرده بودند که "اعدامت می‌کنیم" و بعد هم از دانشگاه اخراجش کردند.

اما این پایان ماجرا نبود؛ او به‌واسطه ارتباطش با دکتر علی شریعتی همواره مورد سوءظن ساواک بود، با وجود این، ارتباطش با او را ادامه داد و بعد از خروج شریعتی از ایران نیز قرار بود در پاریس وی را ببیند، اما با درگذشت دکتر شریعتی این دیدار میسر نشد.

داریوش ارجمند که به‌خاطر هنرنمایی در نقش مالک اشتر در سریال امام علی(ع)، جایگاه ویژه‌ای در ذهن مردم ایران دارد می‌گوید در همه زندگی‌اش تحت تأثیر دو «علی» بوده است: علی خامنه‌ای و علی شریعتی.

‌می‌گوید شریعتی دانشجویانش را تشویق می‌کرد تا در جلسات سخنرانی آیت‌الله خامنه‌ای شرکت کنند و تأکید می‌کرد؛ "در مسجد کرامت یک روحانی جوانی است به‌نام سید علی خامنه‌ای، بروید پای صحبتش بنشینید ببینید چه می‌گوید".

داریوش ارجمند خاطرات جالبی از کلاس‌های درس استادش دکتر علی شریعتی دارد و هنوز هم با اشتیاق درباره آن روز‌ها صحبت می‌کند، می‌گوید دکتر شریعتی ذهن بسیاری از جوانان آن دوره را زیر و رو کرد و شکاکیتی در ذهن همگان به‌وجود آورد تا بروند و پاسخ سؤال‌هایشان را پیدا کنند.

مشروح گفت‌وگو با داریوش ارجمند را در ادامه می‌خوانید.

بسم الله الرحمن الرحیم. شما به‌واسطه حضور در مشهد که یکی از کانون‌های مهم مبارزه با رژیم پهلوی بود، فضای سیاسی آن دوران را درک کردید. چگونه با فضای جامعه در آن روز‌ها پیوند خوردید؟

داریوش ارجمند: من شاگرد اول کلاس مرحوم دکتر شریعتی بودم و در دانشگاه مشهد کار هنری می‌کردم. آقای دانشور هم از نویسنده‌های آن دوره و جوان بااستعدادی بود. او ادبیات می‌خواند و من تاریخ را در کلاس دکتر شریعتی می‌خواندم.

من خودم به‌شدت تحت تأثیر افکار دکتر شریعتی بودم و هنوز هم هستم. او یک انسان مبارز بود. این جمله دکتر شریعتی همیشه در ذهنم می‌ماند که «اگر بند از بندم جدا کنند حسرت گفتن یک «آخ» را بر دلشان می‌گذارم»، و واقعاً هم گذاشت. او بنابر اعتقاداتش عمل می‌کرد. من قرار بود در پاریس دکتر را ببینم، اما دیگر اجل مهلتش نداد.

به‌نظر من کتاب‌های دکتر شریعتی آنچنان که خودش بود نیست؛ یعنی باید خودش و نگاهش را می‌دیدی تا او را می‌شناختی، هم فرهنگ شرق را می‌شناخت و هم فرهنگ غرب را. او دنبال حقیقتی بود که در تشیع و اسلام یافته بود. مقتدایش علی‌بن ابی‌طالب(ع) بود و تنها اسمی که وقتی می‌شنید لب‌هایش به لرزه می‌افتاد نام حضرت زینب(س) بود، همان‌طور که قبرش هم الآن در کنار مزار حضرت زینب(س) است.

دکتر شریعتی در کلاس درباره چه موضوعاتی صحبت می‌کرد؟

او به ما تاریخ اسلام و تاریخ تمدن درس می‌داد و ذهن بسیاری از جوانان آن دوره را زیر و رو کرد، شکاکیتی در ذهن همگان به‌وجود آورد تا بروند و پاسخ سؤال‌هایشان را پیدا کنند.

به‌نظر من مهم‌ترین ستون‌های اندیشه‌اش «بازگشت به خویش» است که هنوز هم به آن نیازمندیم. شریعتی استادی بود که با دانشجویان والیبال بازی می‌کرد، در رستوران با آن‌ها می‌نشست و غذا می‌خورد، با آن‌ها چای می‌نوشید و... در حالی که اساتید آن روز دانشگاه این گونه رفتار با دانشجو را کفر می‌دانستند. اما این مرد فاصله دانشجو و استاد را از بین برد و رفیق و راهنمای دانشجو‌ها شد.

او می‌گفت "از اسلام درست دفاع کنید"، و خودش هم صادقانه و با وجدان بیدار، بدون تعصب و با استدلال از مکتب اسلام دفاع می‌کرد. او تمدن یونان، تمدن مصر، مارکسیسم، بودیسم و... را به‌طور کامل به ما درس می‌داد و بعد با منطق زیرآب همه آن‌ها را می‌زد.

دکتر شریعتی روزگارش را می‌شناخت و به‌اعتقاد من یک روشنفکر حقیقی بود نه از این روشنفکر‌های قلابی که فقط این عنوان را یدک می‌کشند، هم نویسنده بود، هم شاعر بود، هم تاریخ‌دان بود، هم جامعه‌شناس بود، هم مذهب‌شناس بود و مهم‌تر از همه این که در همه این‌ها حرف تازه و نو داشت.

مهم این بود با وجود اینکه درباره اسلام، درباره تشیع، درباره علی‌بن ابی‌طالب(ع) بسیار حرف زده بودند و کتاب‌ها نوشته بودند، اما وقتی دکتر شریعتی درباره این‌ها صحبت کرد یک چهره جدید را معرفی کرد که هیچ‌کس آنطور به آن نگاه نکرده بود.

به‌نظر من بازگشت به خویشتن، چیزی که دکتر شریعتی به آن توجه کرد بسیار مهم است و ما به آن خیلی نیازمندیم و باید همچنان مطرحش کنیم. ما از ریشه جدا شده‌ایم و در آن شکی نیست. این خیلی مهم است.

دوم تفسیری است که دکتر شریعتی از روزگار ما داشت. او وقتی از آن سفر معروفش به حج برگشت تز زر و زور و تزویر را مطرح کرد که هیچ‌کس تا آن موقع این حرف را نزده بود. آن ستون‌هایی که حجاج به آن سنگ می‌زنند نماد چیست؟ همه می‌گفتند شیطان است. قرآن می‌گوید شیطان به هر شکلی ظهور می‌کند؛ لذا این ستون‌ها پدیده‌ای است که شریعتی در تاریخ آن را کشف کرد؛ و قبل از او کسی کشف نکرده بود: زر و زور و تزویر؛ و همچنان هم ادامه دارد.

همین الآن هم می‌بینید اسرائیل، عربستان و آمریکا نماد همین سه تا ستون هستند: زر و زور و تزویر. خادمین حرمین شریفین که خدا لعنتشان کند تزویر ریایی اسلام هستند؛ زور که آمریکای جهانخوار است و اسرائیل (یهود) هم که مشخص است؛ بنابراین این تفاسیر ایشان در حج همه این‌ها را با زندگی امروز ما تطبیق داد و بدیلش را هم پیدا کرد. ما باید شیطان را در دنیای امروز بشناسیم. امروز شیطان کیست؟ شریعتی این را به ما می‌آموخت.

سومین موضوعی که دکتر شریعتی مطرح می‌کرد و معتقد بود که به جامعه ما صدمه می‌زند منابع تاریخی ما است. اعتقاد داشت که باید برگردیم و به اصلاح منابع تاریخی مذهبی‌مان همت کنیم. این سه جنبه‌ای است که این مرد مطرح کرد.

از درگیری‌های دکتر شریعتی با رژیم پهلوی بگویید.

داریوش ارجمند: مرحوم دکتر شریعتی از نظام حکومتی دوره خودش در عذاب بود کما اینکه آن‌ها هم با او دشمن بودند و همه کار علیه او کردند: به اسمش مقاله جعلی چاپ کردند به او گفتند مارکسیست اسلامی و... که همه این بازی‌های ساواک لو رفته بود و ما به همه این تهمت‌ها می‌خندیدیم، چون ما در کلاس او را درک کرده بودیم و او را می‌شناختیم.

او همواره فکر می‌کرد چگونه می‌تواند افکار آدم‌ها را عوض کند. همان موقع‌ها خاطرم هست که هویدا نخست‌وزیر زمان شاه گفته بود "بروید ببینید این معلم کیست که 2500 دانشجو را در حسینیه ارشاد دور خود جمع می‌کند؟"، این مهم بود. دکتر شریعتی دیدگاه دانشجو‌ها را عوض کرد و به‌نظر من یکی از ریشه‌های درست و اصلی انقلاب اسلامی اندیشه شریعتی است.

در زمینه‌های گوناگون در عرفان، در عشق، در ریاضی، در نقاشی، در نمایش، در سینما و فیلم او صاحب‌نظر بود. جمله‌ای که راجع به امام حسین(ع) و کربلا گفته به‌نظر من دیگر کسی نمی‌تواند مثل آن را بگوید: «آن‌ها که رفتند کاری حسینی کردند؛ آن‌ها که ماندند باید کاری زینبی کنند اگر نه یزیدی‌اند.»، این حرف واقعاً یک نبوغ است، حرف ساده‌ای نیست. یا جمله او راجع به شهید که در آن زمان که من دانشجو بودم روزنامه لوموند تیترش کرد: «شهید قلب تاریخ است.»، بعد آن را تفسیر کرده بود، می‌گفت زنده ماندن تن به قلب است و قلب به خون زنده است.

شما در آن دوران به جلسات سخنرانی آیت‌الله خامنه‌ای هم می‌رفتید؟ نظر دکتر شریعتی درباره ایشان چه بود؟

داریوش ارجمند: من آن روز که ساواک آقای خامنه‌ای را گرفت در همان مسجد بودم و این‌ها را دیدم. آن زمان دیدگاهی وجود داشت که مثلاً هر کس عمامه سرش دارد عقب‌مانده و فناتیک است، اما دکتر شریعتی به این موضوع اعتقاد نداشت لذا به ما دانشجویانش می‌گفت "در مسجد کرامت یک روحانی جوانی است به‌نام سید علی خامنه‌ای. بروید پای صحبتش بنشینید ببینید چه می‌گوید. فکر نکنید هر کس عبا و عمامه دارد فناتیک است".

این را هم بگویم که من در همه زندگی‌ام تحت تأثیر دو «علی» بوده‌ام: علی خامنه‌ای و علی شریعتی. همچنان هم همین‌طور است.

چند وقت پیش صحبت‌های آقای حسن نصرالله را در تلویزیون گوش می‌کردم که از جنگ 33روزه صحبت می‌کرد. شما ببینید این مرد که نهضت مقاومت را در منطقه رهبری می‌کند چطور درباره آقای خامنه‌ای حرف می‌زند. حسن نصرالله معتقد است که ایشان با غیب ارتباط دارد. او چیز‌هایی گفت که من حیرتزده شده بودم. این حرف‌ها را سردار سلیمانی هم می‌گفت. از خدا می‌خواهم به آقای خامنه‌ای که این مبارزه شریف را انجام می‌دهد سلامتی و طول عمر بدهد. ما ساخته اندیشه‌های این افراد هستیم؛ در دانشگاه دکتر شریعتی و در انقلاب امام و آقای خامنه‌ای.

شما با ساواک هم درگیری داشتید، چون در بعضی از اسناد ساواک که مربوط به دکتر شریعتی است نام شما هم آمده است؟

من در هیچ گروه سیاسی نبودم. ساواک سعی می‌کرد به‌واسطه اینکه شاگرد دکتر شریعتی بودم من را اذیت کند. من به آن‌ها گفتم "پدرم مذهبی بود. من هم مذهبی هستم". پدرم نظامی بود و رئیس بیمارستان شاه‌رضا در مشهد بود، اما واقعاً تا سال‌های اخیر اصلاً کسی این را نمی‌دانست و من هیچ‌وقت از جایگاه پدرم استفاده نمی‌کردم.

اولین نمایش درباره صحابی پیامبر(ص) در تاریخ تئاتر ایران را من در مشهد به‌روی صحنه بردم که نمایش ابوذر بود. در آن نمایش با آقای شریعتی هم مشورت کردم. قبل از اجرای نمایش ابوذر، دکتر شریعتی یک سخنرانی داشت: «ابوذر طوفانی که در ربذه خاموش شد.»، بعد از اینکه نمایش تمام شد، [دکتر شریعتی] آمد بالای صحنه و گفت "تمام عقده‌های من ریخت. کاری که دانشگاه الازهر نتوانست انجام دهد شما‌ها انجام دادید".

دکتر شریعتی پشت کتابی که بعد از ابوذر نوشت و به من هدیه داد نوشته بود: «به برادرم داریوش که از رنگ و طرح و نور در ابوذر کلمه ساخته بود و خود در متن بازی حضور داشت.»، عنوان کتاب هم «امام علی مشعلی و دژی» است.

پشت بروشور نمایش هم یک جمله با تأیید دکتر شریعتی نوشته بودیم: «در شگفتم از کسی که در خانه‌اش نان نمی‌یابد و با شمشیر آخته‌اش بر مردم نمی‌شورد».

دکتر شریعتی به‌واسطه چیز‌هایی که به من یاد داد، زاویه نگاهی که به من داد و همچنان من بر آن زاویه زندگی می‌کنم از او سپاسگزارم و به شاگردی‌اش افتخار می‌کنم و از این که من را در دینم ثابت‌قدم کرد از او سپاسگزارم. او اولین کسی بود که به ما گفت بازگشت به خویشتن یعنی چه، پالایش منابع تاریخی یعنی چه و زر و زور و تزویر یعنی چه.

سابقه بازداشت توسط ساواک هم دارید؟

تنها کسی که با من می‌جنگید ساواک بود، چون من با شریعتی راه می‌رفتم و از او تعریف می‌کردم. بعد از کلاس شریعتی نوار سخنرانی‌هایش را به مرکز تئاتر خراسان می‌بردم و برای بچه‌ها پخش می‌کردم.

یک‌بار در ساواک به آقای شریعتی گفته بودند "اسم دوستانت را بگو"، و او نام مرا برده بود.

آن‌ها به من می‌گفتند "چاقوکش نواب صفوی"! به علی شریعتی می‌گفتند "نواب صفوی"، و به من هم می‌گفتند "چاقوکش نواب صفوی"!

بازداشت من توسط ساواک به نمایشنامه سلطان مار آقای بیضایی مربوط می‌شود. حدود سال 45 یا 46 بود. من را به زندان لشکر بردند و تهدید کردند که "اعدامت می‌کنیم" و بعد هم از دانشگاه اخراجم کردند.

چرا ساواک نسبت به آن نمایش حساس شده بود؟

آن نمایش هر جا اجرا شد شلوغ شده بود و یک بار آقای رضا دانشور به من گفت "داریوش، فردا بیا برویم تالار «قال» کنیم". به‌خاطر این یک جمله من را گرفتند و از من پرسیدند که "قضیه چه بوده و شما کی هستید؟"، اما هیچ چیز از من پیدا نکردند. بعد از من خواستند نظرم را درباره آن نمایش بنویسم. من تفسیر بلندی درباره نمایش «سلطان مار» نوشتم که واقعاً یکی از کار‌های باارزش آقای بیضایی است که مبتنی بر تعزیه و تخت‌حوض است. من این را توضیح دادم که آقای ناهیدی آمد و زد زیر گوش من و گفت "در جواب بازپرس ساواک فلسفه می‌بافی؟"، گفتم "شما گفتی نمایش چه‌جوری بود من هم نوشتم". به هر حال فهمیدند که من به گروهک و سازمانی وابسته نیستم.

من از زندان بیرون آمدم، ولی دوباره سال 50 که جشن‌های تاجگذاری بود من را از دانشگاه بیرون کردند تا جشن‌ها تمام شود. جریان بازجویی و زندان من هم این بود.

در آن دوران شاهد فعالیت‌های گروه‌های چپ و مارکسیست هم بودید؟ یا با آن‌ها برخوردی داشتید؟

داریوش ارجمند: در آن دوران برای من دائماً نامه می‌فرستادند و تشویق می‌کردند که به این سازمان و آن سازمان بپیوندم، اما من هیچ‌وقت دوست نداشتم، چون برای هنر یک ارزشی قائل بودم و معتقد بودم هنر بالاتر از این تشکیلات است. خیلی دوست داشتند من را به تشکیلاتشان وارد کنند، اما من نمی‌پسندیدم.

مارکسیست‌ها خیلی با دکتر شریعتی مخالف بودند و با او مبارزه می‌کردند. در فرانسه هم خیلی با مارکسیست‌ها و آنارشیست‌ها بحث و جدل داشتیم. آن‌ها حتی قدرت هضم فرهنگ غرب را هم نداشتند. دکتر شریعتی می‌گفت "این مارکسیست‌هایی که در این مملکت هستند هیچ‌کدام مارکسیسم را نمی‌فهمند و مارکس را نمی‌شناسند".

از شما ممنونم. اگر صحبتی هست که می‌خواهید اضافه کنید در خدمتتان هستیم.

من هم تشکر می‌کنم و در پایان درود و سلام می‌فرستم به روح امام خمینی(ره) که انقلاب را به ثمر رساند؛ و درود می‌فرستم به روح مرحوم شریعتی و سلام و درود می‌فرستم به آقای خامنه‌ای، تنها مردی که امروز در مقابل استکبار ایستاده و با شجاعت به نخست‌وزیر ژاپن می‌گوید "من برای این آقا نه پیغام می‌فرستم و نه پیغامش را قبول می‌کنم". شما در تاریخ ایران کسی را دیده‌اید که در برابر یک ابرقدرت این‌طور با شجاعت حرف بزند؟ من که رشته‌ام تاریخ است ندیده‌ام؛ به‌جز امام خمینی(ره) که گفت "آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند". البته به‌نظر من امام ناشناس آمد و ناشناس رفت و هنوز کسی نتوانسته ایشان را درست بشناسد. هر کسی از ظن خود شد یار او؛ و به‌خاطر همین است که هنوز هم آقا دارند توصیه می‌کنند که این مرد [امام] را بشناسید. الآن هم آقای خامنه‌ای همان راه امام را با شدت و حدّت بیشتری دارد می‌رود و این از اعتقاد و ایمان راسخش برمی‌آید.